Μικροοικονομική:
Θεωρία & Εφαρμογές στη Λήψη Αποφάσεων
Γεώργιος Κώττης,
Αθηνά Πετράκη – Κώττη
Α΄ Έκδοση
Εκδότης: Μπένου Γ.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 792
Κωδικός ISBN: 960-824-920-1
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 112700831
Κατά τα τελευταία έτη έχει παρατηρηθεί κατακόρυφη αύξηση του γενικότερου ενδιαφέροντος για την Οικονομική Επιστήμη, στο επίπεδο τόσο της θεωρίας όσο και των εφαρμογών της. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ιδρύονται ολοένα και περισσότερα Τμήματα στον ευρύτερο χώρο του αντικειμένου αυτού, ενώ τα οικονομικά μαθήματα εμπλουτίζουν συνεχώς σε μεγαλύτερο βαθμό τα προγράμματα σπουδών πολλών άλλων επιστημονικών ειδικοτήτων, π.χ. ηλεκτρονικής, μηχανικής, κοινωνιολογίας, γεωπονίας, πολεοδομίας. περιβαλλοντολογίας κ.ά. Ακόμη και στα προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τα οικονομικά μαθήματα αποκτούν συνεχώς μεγαλύτερη σημασία. Παράλληλα, ο αριθμός των εντύπων ευρείας κυκλοφορίας (ημερήσιων και εβδομαδιαίων) οικονομικού περιεχομένου έχει πολλαπλασιαστεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ενώ και πολλά άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης παρουσιάζουν οικονομικές αναλύσεις σε τακτική βάση. Στην εποχή μας οι οικονομικές ειδήσεις και εξελίξεις κατέχουν δεσπόζουσα θέση στη ζωή μας και τα οικονομικά μέτρα αποτελούν το κυριότερο στοιχείο των προγραμμάτων δράσης τόσο της εκάστοτε κυβέρνησης όσο και των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Η Οικονομική Επιστήμη, η οποία έχει ζωή λίγο μεγαλύτερη από δύο αιώνων, εξελίσσεται με ταχύτατο ρυθμό. Αυτό ισχύει τόσο για τη Μακροοικονομική, * δηλαδή τον κλάδο που ασχολείται με τη συμπεριφορά και τα προβλήματα του οικονομικού συστήματος στο σύνολό του ή μεγάλων επιμέρους τομέων του, όσο και για τη Μικροοικονομική, που είναι ο κλάδος που ασχολείται με τις επιμέρους οικονομικές μονάδες, τη συμπεριφορά τους και τα προβλήματα που συνδέονται με τη λήψη αποφάσεων και τη λειτουργία τους.
Η Μικροοικονομική, που είναι το αντικείμενο του παρόντος βιβλίου, έχει ήδη φθάσει σε υψηλό επίπεδο εξέλιξης από πλευράς τεχνικής ανάλυσης. Παραδοσιακά, ο κλάδος αυτός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω των αναλυτικών τεχνικών που χρησιμοποιεί και της δυνατότητας που παρέχει για την κατανόηση της συμπεριφοράς των καταναλωτών, των επιχειρήσεων, των επενδυτών και όλων των άλλων φορέων που λαμβάνουν μέρος στις καθημερινές οικονομικές διαδικασίες. Κατά τις τελευταίες όμως δεκαετίες το ενδιαφέρον για τη Μικροοικονομική έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό επειδή στη σύγχρονη μορφή της μπορεί να συμβάλλει σημαντικά και στη διατύπωση πρακτικής σημασίας αρχών και κανόνων για τη λήψη επιχειρηματικών και άλλων οικονομικών αποφάσεων.
Η Μικροοικονομική αποτελεί κύριο μάθημα στα Τμήματα Οικονομικής Επιστήμης και Διοίκησης των Επιχειρήσουν (και συναφή Τμήματα) των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όπως έχει αυτή διαμορφωθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει επικρατήσει να διδάσκεται με δύο διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το αν απευθύνεται σε φοιτητές των Τμημάτων Οικονομικής Επιστήμης ή σε φοιτητές των Τμημάτων που σχετίζονται με τον χώρο της Διοίκησης των Επιχειρήσεων: Στην πρώτη περίπτωση διδάσκεται ως καθαρή Μικροοικονομική και δίδεται έμφαση αποκλειστικά σχεδόν στη θεωρία και ελάχιστα στις εφαρμογές, ενώ στη δεύτερη περίπτωση δίδεται λιγότερη έμφαση στη θεωρία και πολύ μεγαλύτερη στις εφαρμογές, συχνά μάλιστα αναφερόμενη με τον τίτλο Οικονομική για τους Μάνατζερς.
Ο εν λόγω διαχωρισμός του τρόπου διδασκαλίας της Μικροοικονομικής δημιουργεί ορισμένα προβλήματα για τους φοιτητές: Εκείνοι που φοιτούν σε Τμήματα Οικονομικής Επιστήμης αποκτούν μεν συνήθως ένα ικανοποιητικό θεωρητικό υπόβαθρο, αλλά διδάσκονται πολύ λίγα για τις εφαρμογές της και συχνά αδυνατούν να κατανοήσουν την πρακτική της χρησιμότητα για τη λήψη καθημερινών οικονομικών αποφάσεων. Από το άλλο μέρος, όσοι φοιτούν σε Τμήματα Διοίκησης των Επιχειρήσεων (ή συγγενή) δεν έχουν συχνά την ευκαιρία να εμβαθύνουν επαρκώς στην καθαρή μικροοικονομική θεωρία, ιδιαίτερα σε ορισμένα θεωρητικά θέματα που δεν έχουν ιδιαίτερη πρακτική σημασία για τις επιχειρήσεις.
Στο βιβλίο αυτό επιδιώκεται μια σε βάθος εξέταση της μικροοικονομικής θεωρίας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί στην εποχή μας, με σύζευξη των παραπάνω δυο τάσεων, έτσι ώστε όλοι οι φοιτητές, σε όποιο τμήμα και αν φοιτούν, να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν ταυτόχρονα ένα καλό θεωρητικό υπόβαθρο της Μικροοικονομικής καθώς και εξοικείωση με σημαντικές εφαρμογές της στη λήψη οικονομικών αποφάσεων.
Το βιβλίο αποτελείται από είκοσι τρία κεφάλαια και η ύλη του διαιρείται σε επτά μέρη: Στο πρώτο μέρος (Κεφάλαια Ι-ΙΙΙ) εξετάζονται θέματα σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας των αγορών αγαθών και υπηρεσιών (π.χ. η και η προσφορά και οι σχετικές ελαστικότητες τους, η διαμόρφωση : ισορροπίας στην αγορά, οι μέθοδοι εκτίμησης και πρόβλεψης της ζήτησης, διάφορες προεκτάσεις και εφαρμογές της θεωρίας των αγορών κ.ά.). Στο μέρος (Κεφάλαια IV-V) αναλύεται ο τρόπος ορθολογικής συμπεριφοράς των καταναλωτών οι οποίοι επιθυμούν να μεγιστοποιήσουν την καταναλωτική τους ικανοποίηση κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες (εισοδήματος καταναλωτικών προτιμήσεων, τιμών των αγαθών και υπηρεσιών κ.ά.) και εξετάζονται ορισμένες προεκτάσεις και εφαρμογές της θεωρίας της καταναλωτικής χρησιμότητας. Το τρίτο μέρος (Κεφάλαια VI-VIII) είναι αφιερωμένο στην παρουσίαση της θεωρίας της παραγωγής και της θεωρίας του κόστους των προϊόντων, τόσο με την παραδοσιακή τους μορφή όσο και με γραμμικό προγραμματισμό. Στο τέταρτο μέρος (Κεφάλαια ΙΧ-ΧΙΙΙ) εξετάζεται ο τρόπος συμπεριφοράς των επιχειρήσεων στην αγορά, ανάλογα με το αν ανήκουν σε πλήρως ανταγωνιστικό, μονοπωλιακό, μονοπωλιακά ανταγωνιστικό ή ολιγοπωλιακό κλάδο, ή σε δυοπώλιο. Το πέμπτο μέρος (Κεφάλαια XIV- XIX) ασχολείται σε βάθος με τις κυριότερες τιμολογιακές πολιτικές που εφαρμόζονται από τις σύγχρονες επιχειρήσεις. Στο έκτο μέρος (Κεφάλαια ΧΧ-ΧΧΙΙ) εξετάζονται θέματα που σχετίζονται με τον κεφαλαιακό προγραμματισμό των επιχειρήσεων, τη διαδικασία λήψης ορθολογικών επενδυτικών αποφάσεων κάτω από συνθήκες αβεβαιότητας και οικονομικού κινδύνου, και την οικονομική ολοκλήρωση των επιχειρήσεων μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών. Τέλος, το έβδομο μέρος (Κεφάλαιο XXIII) ασχολείται με τον τρόπο λειτουργίας των αγορών των παραγωγικών συντελεστών και προσδιορισμού των τιμών τους.
Σε ορισμένα σημεία του κειμένου παρατίθενται μέσα σε πλαίσιο επεξηγήσεις ή διασαφηνίσεις ορισμένων θεωρητικών σημείων, οικονομικές εφαρμογές που σχετίζονται με την ύλη των επιμέρους κεφαλαίων ή θέματα που είναι χρήσιμο να προσεχθούν περισσότερο από τον αναγνώστη. Επίσης, δεδομένου ότι η οικονομική επιστήμη, αν και ανήκει στην ομάδα των κοινωνικών επιστημών, έχει γίνει ιδιαίτερα τεχνική επιστήμη, παρατίθενται και ορισμένες μαθηματικές συναρτήσεις καθώς και εφαρμογές με τη μορφή ασκήσεων με τις λύσεις τους. Το κάθε κεφάλαιο συνοδεύεται από τμήμα με ερωτήσεις και ασκήσεις που αναφέρονται σε εφαρμογές της ύλης που περιέχεται σε αυτό. Συνιστάται στον αναγνώστη, αφού μελετήσει προσεκτικά τις ασκήσεις με τις λύσεις τους που βρίσκονται μέσα σε πλαίσιο στα κεφάλαια, να επιδιώξει κατόπιν να λύσει τις ασκήσεις στο τέλος κάθε κεφαλαίου.
Πα τη συγγραφή του παρόντος έργου χρησιμοποιήθηκε εκτενής σύγχρονη αγγλόφωνη βιβλιογραφία. Οι τίτλοι επιλεγμένων βιβλίων που κυκλοφόρησαν από το 1995 και μετά παρουσιάζονται στο τέλος του βιβλίου. Στη βιβλιογραφία δεν αναφέρεται ο μεγάλος αριθμός των επιστημονικών άρθρων που εξετάστηκαν, επειδή θεωρήθηκε ότι η πλειονότητα των αναγνωστών δεν θα είχε ενδιαφέρον να προσφύγει σε τόσο εξειδικευμένες πηγές επιστημονικής ενημέρωσης. Η βιβλιογραφία έχει διαιρεθεί σε οκτώ τμήματα: στο πρώτο περιέχονται τίτλοι που ο καθένας τους σχετίζεται με ολόκληρο το βιβλίο ή με πολλά τμήματά του, ενώ στο κάθε ένα από τα επόμενα επτά τμήματα περιέχεται βιβλιογραφία που αφορά κυρίως ή αποκλειστικά τα θέματα που εξετάζονται στο αντίστοιχο τμήμα της ύλης του βιβλίου.
Όταν πρωτοαναφέρονται στο κείμενο του παρόντος συγγράμματος βασικοί οικονομικοί όροι ή έννοιες, παρουσιάζονται με πλάγια αραιή γραφή ώστε να τύχουν μεγαλύτερης προσοχής από τον αναγνώστη. Πα να δοθεί δε η ευκαιρία εξοικείωσης και με τους αγγλόφωνους όρους, όλοι οι οικονομικοί όροι αποδίδονται και στα αγγλικά (μέσα σε παρένθεση). Αυτό θεωρήθηκε σκόπιμο επειδή στη σημερινή εποχή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας έχει επικρατήσει η αγγλική γλώσσα στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και η αγγλόφωνη οικονομική βιβλιογραφία αποτελεί τη βάση της σύγχρονης οικονομικής θεωρίας και πρακτικής και την κύρια πηγή ενημέρωσης για τις ταχύτατες εξελίξεις στον χώρο αυτό.
Πα την επιλογή και την παρουσίαση της ύλης του βιβλίου αυτού οι συγγραφείς αξιοποίησαν τη μακρά εμπειρία τους ως καθηγητές της Οικονομικής Επιστήμης και των εφαρμογών της σε πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και του Καναδά καθώς και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πρώην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών). Το βιβλίο περιέχει ύλη που διδάσκεται στα αντίστοιχα μαθήματα των κυρτότερων πανεπιστημίων των αγγλόφωνων χωρών, είναι όμως προσαρμοσμένο ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες των ελληνικών πανεπιστημιακών Οικονομικών Τμημάτων και Τμημάτων Διοίκησης των Επιχειρήσεων και συναφών αντικειμένων, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε τμήματα άλλων ειδικεύσεων στα οποία διδάσκονται μαθήματα Μικροοικονομικής. Είναι κατάλληλο για προχωρημένο έτος προπτυχιακών σπουδών ή για μεταπτυχιακές σπουδές, ανάλογα με το αντικείμενο σπουδών και το υπόβαθρο γνώσεων των φοιτητών.
Γεώργιος Χριστ. Κώττης - Αθηνά Πετράκη Κώττη
