Μεθοδολογία της Επιστημονικής Σκέψης και Έρευνας

Σταύρος Θεοφανίδης

Β΄ Έκδοση

Εκδότης: Μπένου Γ.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 804
Κωδικός ISBN: 960-359-042-8
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 3743

Category: Πληροφορική

Description
Περιεχόμενα

«Όλες οι ιδεολογίες μπορεί να πεθάνουν... Η ιδεολογία της Γνώσης και της Επιστήμης δεν θα πεθάνει ποτέ...»

Ανώνυμος

Στο βιβλίο αυτό προσφέρεται μια σειρά Μαθημάτων για τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις στην επιστημονική σκέψη, τη μέθοδο έρευνας και τη συγγραφή επιστημονικής εργασίας. Τα Μαθήματα απευθύνονται στους πρωτοετείς σπουδαστές και τους νεότερους ερευνητές ως συνδρομή στη βαθύτερη μελέτη και έρευνα των επιστημονικών κλάδων, με τους οποίους γνωρίζονται και επιλέγουν να εξειδικευθούν...

1. Έμφαση δίνεται κυρίως στα Εισαγωγικά Μαθήματα της Επιστημολογίας και της Επιστημονικής Μεθόδου για την κατάρτιση των σπουδαστών και ερευνητών, ώστε να μπορούν μόνοι τους να επιδίδονται στον επιστημονικό λογισμό, την έρευνα και την κριτική ανάλυση, που αποτελούν την πεμπτουσία της πανεπιστημιακής παιδείας.

2. Κύριος σκοπός των Μαθημάτων είναι η εισαγωγική εκπαίδευση των σπουδαστών στη Μέθοδο, ώστε να μπορούν με εγκυρότητα και πειθώ ν’ αμφισβητούν και να κρίνουν όλα όσα ακούνε και διδάσκονται στον ακαδημαϊκό χώρο, ακολουθώντας τους «κανόνες του παιχνιδιού» της επιστημονικής δεοντολογίας. Συγχρόνως όμως εξοπλίζονται με την κατάλληλη επιστημονική πανοπλία, ώστε μόνοι τους να συμβάλλουν στην προώθηση της Επιστήμης, δηλαδή στην προσφορά νέας Γ νώσης. Οι σπουδαστές πρέπει να μάθουν μόνοι τους να ερευνούν και να αποκαλύπτουν τη Γνώση - Αλήθεια.

3. Επίσης, πρόσθετος σκοπός των Μαθημάτων είναι να γνωρίσουν οι σπουδαστές πώς γίνεται η πρωτογενής επιστημονική έρευνα, δηλαδή η «δυναμική» εργασία, με την οποία προάγεται η Επιστήμη και ο νέος ή η νέα προσφέρουν μια πρωτότυπη συμβολή, συγγράφοντας διδακτορική διατριβή.

Πρέπει να υπενθυμίσω ότι ο πτυχιούχος των Πανεπιστημίων ή των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων δεν είναι Επιστήμονας. Είναι κάτι το συναρπαστικότερο: υποψήφιος Επιστήμονας... Επιστήμονας, με την επίσημη και πραγματική έννοια, γίνεται μόνον όταν έχει παρουσιάσει αποδεκτή από την Επιστημονική Κοινότητα διδακτορική διατριβή, ακολουθώντας τις συστηματικές και αυστηρές προδιαγραφές της Επιστημονικής Ερευνητικής Μεθόδου.

Τα Μαθήματα αυτά απευθύνονται κυρίως στους σπουδαστές των Κοινωνικών Επιστημών και ιδιαίτερα σ’ αυτούς που εξειδικεύονται στις Οικονομικές, Κοινωνιολογικές, Ανθρωπολογικές και Διοικητικές Επιστήμες. Επισημαίνω ότι και οι σπουδαστές των Θετικών Επιστημών θα επωφεληθούν, γνωρίζοντας τις μεθόδους των Κοινωνικών Επιστημών, γιατί και οι δύο επιστημονικοί τομείς συγκλίνουν στον ίδιο σκοπό: τη Γνώση - Αλήθεια.

Ορισμένες φορές γίνεται συνειδητή επανάληψη επιλεγμένων εννοιών και θέσεων για τρεις λόγους: α) πολλοί φοιτητές διαβάζουν αποσπασματικά και κατά διαστήματα το εγχειρίδιο, β) υπάρχει ασυνέχεια στην ανάγνωση της ύλης κατά τη διαδρομή της ακαδημαϊκής παιδείας και γ) η επανάληψη είναι «μητέρα της μάθησης».

Πρέπει να υπογραμμίσω, ότι στον κυκεώνα των αλληλοσυγκρουόμενων απόψεων για την Επιστημονική Μέθοδο (π.χ. μεταξύ των θετικιστών και αντιθετικιστών), τα Μαθήματα προσφέρουν ένα «Σταθερό Υπόδειγμα Επιστημονικής Μεθόδου» («Η Μέθοδος - Εργαλείο»), ώστε οι πρωτοετείς σπουδαστές να μην παραπαίουν σε άσκοπες αναζητήσεις, αλλά να έχουν στη διάθεσή τους ένα «Όργανον», για την αναζήτηση της έγκυρης Γνώσης - Αλήθειας. Είναι αυτονόητο πως, όταν μεγαλώσουν και αποκτήσουν περισσότερες εμπειρίες, θα μπορούν να χρησιμοποιούν την επιστημονική μέθοδο, που εκείνοι κρίνουν εγκυρότερη και ασφαλέστερη.

Θα κατανοήσουν ακόμη, πως η ευρύτερη και συστηματικότερη προσέγγιση της Διαλεκτικής-Εμπειρικής Μεθόδου, που προτείνεται εδώ, στηρίζεται στην πρώτη και απλή επιστημονική θεμελίωση του Μεγάλου Σωκράτη και προσφέρει την «επιστημονική κάθαρση» στην αναζήτηση της αποτελεσματικότερης και ασφαλέστερης πορείας ή διαδρομής προς την έγκυρη Γνώση-Αλήθεια.

Η «σύμβαση», το «καθιερωμένο πρότυπο» και τα «στερεότυπα» ή «ιδεότυπα» αποτελούν απλώς τις αφετηρίες της επιστημονικής σταδιοδρομίας των νέων Επιστημόνων.

Ευχαριστώ τους σπουδαστές, που φρόντισαν για την επιμέλεια της έκδοσης των Μαθημάτων και με τις ερωτήσεις ή και τους προβληματισμούς τους εμπλούτισαν το περιεχόμενό τους.

Επίσης ευχαριστώ την κα Ολ. Καμινάρη, Επιστημονική Συνεργάτιδα, την κα Ρ. Σταματιάδη, καθώς και τις δεσποινίδες Β. Παρασκευά και Ξ. Κοντογεώργου, τον Δρ. κ. Β. Κέφη και τη Δρ. Π. Μοίρα και τους υποψήφιους διδάκτορες κα Ελένη Διάκου- Κοκορέ, τους κ.κ. Γ. Τύπα, Μ. Μαρτίδη, Π. Νταβέλη και I. Δήμα για τη συγκέντρωση πληροφοριών και στοιχείων, για τη φροντίδα της εμφάνισης και της διόρθωσης των δοκιμίων του κειμένου.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλονται στο δημιουργικό φίλο, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μιχάλη Μερακλή, για τις ουσιαστικές κριτικές παρατηρήσεις του πάνω στη φιλοσοφία αλλά και την ποιότητα του κειμένου, και κυρίως για τη γενναιόδωρη διάθεση του πολύτιμου χρόνου του, ώστε να εξασφαλισθεί η αρτιότερη παρουσία του βιβλίου.

Θερμές ευχαριστίες οφείλονται δικαιωματικά και στις εκδόσεις Ευγ. Μπένου για την εξαιρετική επαγγελματική αφοσίωσή τους στο εκδοτικό λειτούργημα και την επιμελημένη φροντίδα τους στην αναδημιουργία του βιβλίου.

Είναι αυτονόητο ότι οι παραλείψεις και οι ατέλειες ανήκουν αποκλειστικά στο συγγραφέα.

Σταύρος Θεοφανίδης

Περιεχόμενα

– Η Επιστήμη: Αναγκαία Υπόμνηση 6

– Πρόλογος 7

– Αρχιτεκτονική Δομή του Βιβλίου κατά Κεφάλαια 10

– Περιεχόμενα 11

– Ο Ηθικός, Θεωρητικός και Πρακτικός εξοπλισμός του Επιστήμονα 21

– Ο Κώδικας Ηθικής και Δεοντολογίας της Επιστήμης 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑ

0.0. Η επιστημονική προδιάθεση και πώς θα την καλλιεργήσετε 25

0.1. Ποια επιστημονική ειδικότητα θα ακολουθήσετε; Πώς γίνεται κάποιος πραγματικός Επιστήμονας; 26

0.2. Οι προϋποθέσεις για επιστημονική έρευνα και η παρουσίαση επιστημονικής μελέτης 27

0.3 Μια συμβουλή για ένα πρωταρχικό θέμα: Η κατάκτηση της Επιστημονικής Ορολογίας 28

0.4. Επιστημονικοί κλάδοι κατά ενότητες. (Το πολύκλαδο «δέντρο της Γνώσης») 29

0.5. Τι είναι η Οικονομική Επιστήμη 33

0.6. Γιατί ενδιαφέρει όλους η Οικονομική Επιστήμη; 34

0.7. Διακρίσεις της Οικονομικής Επιστήμης: Οι υποκλάδοι εξειδίκευσης της Οικονομικής Επιστήμης (ενδεικτική απαρίθμηση) 35

0.8. Τα βραβεία Νομπέλ της Οικονομικής Επιστήμης 37

0.9. Πώς γίνονται οι επιστημονικές συζητήσεις: Προϋποθέσεις και κανόνες για επιστημονικό διάλογο 38

0.10. Γιατί πηγαίνω στο Πανεπιστήμιο; 40

0.11. Η υψηλή χρησιμότητα της Επιστήμης για τον Άνθρωπο 41

0.12. Ο ιδιαίτερος ρόλος της Επιστήμης στην αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων του ανθρώπου:

Η «νέα στρατηγική» της Επιστήμης με την προώθηση της Έρευνας και Τεχνολογίας 44

0.13. Οι Επιστήμονες: Ουδέτεροι ή Ανυπόμονοι γιά Δράση; 45

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ; ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ: Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

1.1. Τι είναι η Επιστήμη και η Επιστημολογία 47

1.2. Ορισμός της Επιστήμης 58

1.3. Ποιό είναι το αντικείμενο της Επιστήμης 72

1.4. Οι σκοποί της Επιστήμης 76

1.5. Το κλειδί της Επιστήμης: Η Επιστημονική Μέθοδος 83

1.6. Οι «παράλληλες» με την Επιστήμη θεμελιώδεις διανοητικές ενασχολήσεις του ανθρώπου: Θρησκεία, Φιλοσοφία, Τέχνη και Ιδεολογία 109

1.7. Ο πολυδιάστατος χαρακτήρας της Επιστήμης 114

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

2.1. Η Επιστημονική Μέθοδος: Το υπεραπλουστευμένο υπόδειγμα λειτουργίας της 123

2.2. Οι Μέθοδοι της Επιστήμης: Συνοπτική Επισκόπηση της Μεθοδογνωσίας. Το Σταθερό Υπόδειγμα 128

2.3. Αδυναμίες, παραλείψεις και σφάλματα της Επιστημονικής Σκέψης και Εργασίας 160

2.4. Ποια μέθοδο θα χρησιμοποιήσετε στην έρευνά σας; 183

2.5. Ποιες εργασίες γίνονται για να εκπονηθεί μια επιστημονική μελέτη; Πρόσθετες Οδηγίες για το Υπόδειγμα 1: Σύνοψη 198

2.6. Αναζήτηση, εκλογή και ορισμός θέματος της επιστημονικής εργασίας. Ποιο θα είναι το θέμα σας; 200

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 2ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ:

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΑΣ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ 213

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: OI ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

3.1. Πάλι: Η αναζήτηση, εκλογή και ορισμός θέματος της επιστημονικής εργασίας 215

3.2. Μερικές βασικές οργανωτικές ενέργειες του Ερευνητή – Επιστήμονα προτού προχωρήσει στην έρευνα και την εκπόνηση της μελέτης του 230

3.3. Η Επίσκεψη στις Βιβλιοθήκες, τα Κέντρα των Ερευνών, τα Αρχεία κ.λπ.: Για τη Συλλογή Στοιχείων, Πληροφοριών και Πρωτογενούς Αρχειακού Υλικού 234

3.4. Οι Βιβλιοθήκες, τα Κέντρα Ερευνών και τα Δίκτυα Πληροφοριών: Οι Πηγές Γνώσης των Ερευνητών- Επιστημόνων 266

3.5. Δελτία ή Κάρτες για την καταγραφή Βιβλιογραφίας και Σημειώσεων: Τα «Πρώτα Πυρομαχικά» σας 278

3.6. Πώς κρατάμε «Σημειώσεις»: Η καταγραφή και η αποδελτίωση Πληροφοριών-Ένα θεμελιακό στάδιο της Επιστημονικής Εργασίας 287

3.7. Εμπειρική Ανάλυση ή Έρευνα: Η ουσία της Επιστημονικής Πρακτικής! 295

3.8. Το περιεχόμενο της Θεωρητικής Ανάλυσης και της Εμπειρικής Έρευνας: Η διαλεκτική σύνθεσή τους 319

3.9. Τα ευρήματα-αποτελέσματα: Αξιολόγηση, Ερμηνεία- Εξήγηση, Σύγκριση, Γενίκευση (σε «Νόμους») και Πρόβλεψη 327

3.10. Τα «Συμπεράσματα» της Επιστημονικής εργασίας: Σύνδεση με το «θέμα» ή «πρόβλημα». Παρουσίαση- έμφαση και συμπυκνωμένη διατύπωση 337

3.11. Το συμπληρωματικό αποδεικτικό υλικό υποστήριξης: Σημειώσεις, Παραρτήματα 340

3.12. Οι Σημειώσεις ή Αναφορές 343

3.13. Τα Παραρτήματα 343

3.14. Η Βιβλιογραφία 345

3.15. Το Ευρετήριο ή τα Ευρετήρια: Το τελευταίο μέρος της εργασίας σας 354

3.16. Η επιστημονική προσφορά ως Ιδεολογία και Πράξη Δημιουργικότητας 355

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

ΠΩΣ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ

4.1. Το πρώτο βήμα της συγγραφής: Η συγκέντρωση και ταξινόμηση όλου του υλικού 357

4.2. Αξιολόγηση και επιλογή του υλικού μας 360

4.3. Υποδείγματα ή πρότυπα εργασιών και βοηθήματα 361

4.4. Η συναρμολόγηση ολόκληρου του υλικού της μελέτης: Το σημαντικότατο στάδιο της σύνθεσης 372

4.5. Η τεχνική της συγγραφής 373

4.6. Η γνώση ή αντίληψη του ιστορικού χρόνου 390

4.7. Το τελικό σχέδιο της μελέτης: Τα δομικά μέρη 394

4.8. Εξώφυλλο: Σχέδιο (εικαστικό), χρωματική εμφάνιση, διάταξη τίτλου κ.λπ 395

4.9. Αριθμός αντιτύπων που πρόκειται να εκδοθούν 397

4.10. Συγγραφικά δικαιώματα 397

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

5.1. Τα πλαίσια και η διαδικασία της κριτικής αξιολόγησης μιας επιστημονικής εργασίας ή διατριβής 399

5.2. Τι είναι η κριτική; Ορισμός, προέλευση και διαιρέσεις 403

5.3. Η σημασία και ο ρόλος της κριτικής στην Επιστήμη 409

5.4. Από ποιους γίνεται η κριτική 410

5.5. Γιατί είναι επιβεβλημένη η κριτική της επιστημονικής εργασίας 411

5.6. Πώς γίνεται η κριτική της επιστημονικής εργασίας 412

5.7. Ανακοίνωση ή δημοσιότητα της κριτικής 433

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 5ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ:

Ο Δωδεκάλογος του άξιου κριτικού 435

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

ΕΓΚΡΙΣΗ Η ΑΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

6.1. Η έγκριση ή απόρριψη της επιστημονικής εργασίας 437

6.2. Οι διαδικασίες εκπόνησης και έγκρισης διδακτορικής διατριβής (ν. 1268/82 και ν. 2083/92) 438

6.3. Η δημοσίευση ή δημόσια ανακοίνωση της εργασίας 443

6.4. Η διόρθωση των δοκιμίων 445

6.5. Η ποθητή αναγνώριση στο διεθνές «Ευρετήριο των Παραπομπών» (Citation Index) 450

6.6. Ο «Πρόλογος» ή «Το Εισαγωγικό Σημείωμα»: Η αυλαία της Επιστημονικής Εργασίας 450

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΙ ΚΛΑΔΟΙ 455

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Ή ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 503

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 539

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4: ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 547

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5: Ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ: ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ 577

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 6: ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΡΘΡΑ

ΚΑΙ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (CLASSIFICATION SYSTEM FOR ARTICLES AND ABSTRACTS) KAI ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ (ON-LINE INFORMATION) 601

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 7: ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΛΕΞΙΚΑ 617

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 8: Η ΚΑΜΠΥΛΗ ΤΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ TOY I.Q. (ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ) ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙ¬ΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ Ή ΕΝΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟ-ΣΩΠΕΥΤΙΚΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ (ΣΥΜΜΕ-ΤΡΙΚΗ ΚΑΜΠΥΛΗ Η ΚΩΔΩΝΟΕΙΔΗΣ) 629

ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ 633

ΤΟ ΔΕΚΑΔΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗ-ΣΗΣ ΝΤΙΟΥΗ ΣΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ 639

Η ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΩΣ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΧΕΙΟ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ISBN (INTERNATIONAL STANDARD BOOK NUMBERING) 683

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΗ-ΓΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ- Ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ 687

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΛΗΡΟ-ΦΟΡΙΩΝ (BIBLIOGRAPHICAL DATA-BASE) ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΕΥΡΩ-ΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ-ΜΕ ΣΧΕΤΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (EXAMPLE) ΣΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ 699

Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΒΑΣΕΙΣ ΔΕΔΟΜΕ-ΝΩΝ (ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ) 707

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ-ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ 711

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ 719

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑ ΚΑΙ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ, Ο ΛΟΓΙΚΟΣ ΕΙΡΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΩΝ 733

ΠΩΣ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΤΙΣ ΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ 745

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 19: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΟΜΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ) ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΡΑΤΑΤΕ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ 751

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 20: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ 759

ΕΠΙΜΕΤΡΟ 765

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 771

ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ 793

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 0-1: Η πρώτη διάκριση και ταξινόμηση των Επιστημών από τον Αριστοτέλη 32

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-1: Η Φιλοσοφία και η Επιστημολογία ως Βάσεις όλων των Επιστημών 52

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-2: Η δομή της Γνώσης 54

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-3: Η στατική έννοια της Επιστήμης 63

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-4: Η δυναμική έννοια της Επιστήμης 64

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-5: Πώς με την έρευνα προάγεται η Επιστήμη: Το αρχικό ή υφιστάμενο απόθεμα Γνώσης αυξάνεται με την προαγωγή – προσθήκη – δημιουργία νέας Γνώσης. Η Πρόοδος της Επιστήμης 67

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-6: Η θεμελιώδης λειτουργία της Επιστημονικής Μεθόδου 77

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1-7: Η συμβολή της Επιστήμης στην αύξηση της παραγωγικότητας τα τελευταία 200 χρόνια στις Η.Π.A 80

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2-1: Σχέση Μεθόδου (Α) και Τεχνικής (Β) 184

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2-2: Ροή εργασιών για την εκπόνηση επιστημονικής μελέτης ή διδακτορικής διατριβής 191

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2-3: Χρονοδιάγραμμα εκπόνησης διατριβής: Γενικό Υπόδειγμα (ενδεικτικό) 206

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2-4: Χρονοδιάγραμμα εργασιών για την εκπόνηση Επιστημονικής μελέτης (χρονοδιάγραμμα μελέτης) 207

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2-5: Υπόδειγμα εβδομαδιαίου προγράμματος εργασίας (ενδεικτικό) 208

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3-1: Χρονοδιάγραμμα μελέτης (Γενικό ενδεικτικό Χρονο-πρόγραμμα): Απλό Υπόδειγμα 233

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3-2: Η Επιστημονική Εργασία-Έρευνα στην πράξη. Η δυναμική διάσταση της επιστημονικής δραστηριότητας 300

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3-3: Η Θεωρητική και Εμπειρική Δομή κάθε Επιστημονικής Μελέτης («Η Διαλεκτική – Εμπειρική Μέθοδος» ως ροή εργασιών) 308

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3-4: Η Διαλεκτική – Εμπειρική σύνδεση «αρχής» – «τέλους» σε μια επιστημονική έρευνα ή μελέτη κατά τη συγγραφή των «Συμπερασμάτων»: Η οργανική σύνδεση του «θέματος» ή «προβλήματος» της εργασίας με τα «Συμπεράσματά» της 338

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4-1: Η ηλικία της γης και του ανθρώπου 391

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4-2: Οι πολιτισμοί της εποχής του χαλκού στην Ελλάδα 392

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4-3: Διάγραμμα της ελληνικής προϊστορίας 393 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4-4: Υποδειγματική σελίδα δακτυλογράφησης στην επιστημονική μελέτη 396

ΠΙΝΑΚΕΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ 1-1: Ορισμός της Επιστήμης: Ενδεικτική επιλογή ή ανθολογία που προβάλλει τις πολλαπλές διαστάσεις της έννοιας 60

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 -2: Τι είναι η Επιστήμη; Τα στοιχεία και οι όροι της Επιστήμης 74

ΠΙΝΑΚΑΣ 1-3: Τι είναι ο Επιστήμονας; Προσεγγίσεις και συγκρίσεις με άλλες σχετικές έννοιες 75

ΠΙΝΑΚΑΣ 1-4: Οι διανοητικές και οι πρακτικές δραστηριότητες του ανθρώπου 115

ΠΙΝΑΚΑΣ 2-1: Επιστημονική Μέθοδος. Η γενική δομή της επιστημονικής εργασίας: Η επιστημονική εργασία κάθε Ερευνητή – Επιστήμονα 125

ΠΙΝΑΚΑΣ 2-2: Τα δομικά στάδια της Έρευνας: Το θεμελιακό στοιχείο της Επιστημονικής Μεθόδου 126

ΠΙΝΑΚΑΣ 2-3: Μέθοδοι και τεχνικές έρευνας-Ενδεικτική απογραφή 185

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-1: Κατάλογος περιοχών για την αναζήτηση θέματος Επιστημονικής Εργασίας στις Κοινωνικές Επιστήμες (Οικονομικά, Κοινωνιολογικά, Πολιτική Επιστήμη, Νομικά κ.λπ.) 220

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-2: Κατάλογος περιοχών για την αναζήτηση θέματος Επιστημονικής Εργασίας στις Θετικές Επιστήμες (Φυσική, Χημεία, Βιολογία, Αστρονομία, Γεωφυσική, Μηχανική κ.λπ.) 222

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-3: Στατιστική ταξινόμηση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας: Για την αναζήτηση θέματος Επιστημονικής Εργασίας στα Οικονομικά 224

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-4: Βιβλιοθήκες άνω των 10.000 τόμων 236

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-5: Υλικό και βοηθήματα των Βιβλιοθηκών 276

ΠΙΝΑΚΑΣ 3-6: Πληθυσμός, εργατικό δυναμικό και απασχόληση. [Παράδειγμα Πινακοποίησης Εμπειρικών Στοιχείων] 323

ΠΙΝΑΚΑΣ 5-1: Ο τρόπος εμφάνισης της κριτικής των επιστημονικών εργασιών 401

ΠΙΝΑΚΑΣ 5-2: Ενδεικτικός Κατάλογος Σημείων για Διατύπωση Κριτικών Παρατηρήσεων 413

ΠΙΝΑΚΑΣ 5-3: Τα κριτήρια αξιολόγησης της επιστημονικής εργασίας και η εναλλακτική στάθμιση της σημασίας τους από τρεις διαφορετικούς κριτές που εκφράζουν τρεις διαφορετικές σχολές κριτικής 431

ΠΙΝΑΚΑΣ 5-4: Παράδειγμα βαθμολογίας μιας διατριβής 432

ΠΙΝΑΚΑΣ 6-1: Τα ελληνικά σύμβολα διορθώσεων δοκιμίων 446

ΠΙΝΑΚΑΣ 6-2: Τα αγγλικά (διεθνή) σύμβολα διορθώσεων δοκιμίων 448

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΑ

Υπόδειγμα Α: Το Σταθερό Υπόδειγμα της Επιστημονικής Μεθόδου («Η Μέθοδος – Εργαλείο») 156

Υπόδειγμα 1: Τα στάδια της Επιστημονικής Εργασίας (ως φυσικές ενέργειες) 192

Υπόδειγμα 2: Γενικό ενδεικτικό Υπόδειγμα Επιστημονικής Μελέτης 194

Υπόδειγμα 2α:Εξειδικευμένο ενδεικτικό Υπόδειγμα Μελέτης-Έρευνας για την οικονομία (υπόδειγμα Φροντιστηριακής εργασίας) 195

Υπόδειγμα 3: Για τη συγγραφή φιλοσοφικής ή άλλης περιγραφικής μελέτης 196

Υπόδειγμα Δελτίου Καταλόγου (Σύστημα: Dewey) 254

Υπόδειγμα Δελτίου Καταλόγου (Σύστημα: Library of Con¬gress) 255

Υποδείγματα Δελτίων 256

Υπόδειγμα Κανονισμού Βιβλιοθήκης 267

Υπόδειγμα κάρτας ή δελτίου Βιβλιογραφίας (Bibliography card) 283

Υπόδειγμα κάρτας ή δελτίου Σημειώσεων Γ 290

Υπόδειγμα κάρτας ή δελτίου Σημειώσεων I 291

Υπόδειγμα 4: Η Επιστημονική Μέθοδος ως Πρακτική. (Η θεμελιακή δομή) 297

Υπόδειγμα (Εφαρμογής) 4α: Ο Διαλεκτικός-Εμπειρικός Έλεγχος μεταξύ «Θεωρίας» και «Πράξης» (Η Διαλεκτική – Εμπειρική Μέθοδος) 301