Σύγχρονη Μακροοικονομική

Αθηνά Πετράκη – Κώττη,
Γεώργιος Κώττης

 

B΄ Έκδοση

 

Εκδότης: Μπένου Ε.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 504
Κωδικός ISBN: 960-359-066-5
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 112695394

Στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον με τις γρήγορες αλλαγές σε φιλοσοφίες, θεσμούς και συστήματα, η Μακροοικονομική που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη της λειτουργίας μιας οικονομίας αποτελεί επιστήμη που βρίσκεται σε διαδικασία διαρκούς εξέλιξης. Ιδιαίτερα κατά τις τελευταίες δεκαετίες στις οποίες παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές στο διεθνές σκηνικό και στις επικρατούσες αντιλήψεις για τη λειτουργία των αγορών, τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και το ρόλο του Κράτους στην οικονομική ζωή μιας χώρας, τα μακροοικονομικά θέματα και προβλήματα ήρθαν περισσότερο στο προσκήνιο και απέκτησαν νέες διαστάσεις και πολύ μεγαλύτερη περιπλοκότητα. Αυτό έδωσε ώθηση για την ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό της μακροοικονομικής βιβλιογραφίας με συνεχώς εντεινόμενους ρυθμούς.

Ανταποκρινόμενοι στην πρόκληση από τις νέες συνθήκες και την εξέλιξη της Μακροοικονομικής προβήκαμε στη συγγραφή του βιβλίου αυτού που αποτελεί ένα "νέο προϊόν" και μια νέα προσπάθεια στη μακρά συγγραφική μας δραστηριότητα, με στόχο την παροχή όσο γίνεται πιο σύγχρονων γνώσεων στους φοιτητές των Ελληνικών πανεπιστημίων και στους άλλους μελετητές των βιβλίων μας. Από τη δεκαετία του 1970 που εκδώσαμε το πρώτο σύγγραμμα Μακροοικονομικής φροντίσαμε ώστε σε τακτά χρονικά διαστήματα είτε να προ-βαίνουμε σε μερική ανανέωση της ύλης είτε να γράφουμε ένα καινούργιο βιβλίο, όπως συμβαίνει στην περίπτωση αυτή. Η θερμή υποδοχή των βιβλίων μας εκ μέρους των διδασκόντων και των διδασκομένων πολλών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως επίσης και εκ μέρους πολλών άλλων ατόμων που ενδιαφέρθηκαν να τα μελετήσουν, μας έδωσε το κίνητρο να συνεχίσουμε την τακτική αυτή.

Η Μακροοικονομική είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη συμπεριφορά, τα προβλήματα και τα μεγέθη ολόκληρης της οικονομίας, σε αντίθεση με τη Μικροοικονομική που επικεντρώνεται στη συμπεριφορά και τα προβλήματα των επιμέρους μονάδων που βρίσκονται μέσα στην οικονομία. Η σημασία της Μακροοικονομικής όχι μόνον για όσους ασχολούνται ή πρόκειται να ασχοληθούν με οικονομικά θέματα ως στελέχη επιχειρήσεων, κρατικοί λειτουργοί, πολιτικοί, κ.λπ., αλλά και για όλα τα άτομα αναλύεται διεξοδικά στο εισαγωγικό κεφάλαιο που ακολουθεί, γίνεται δε έκδηλη στον αναγνώστη καθώς προχωρεί στη μελέτη του βιβλίου. Η σπουδαιότητα των μακροοικονομικών θεμάτων για τη σύγχρονη ζωή φαίνεται και από το γεγονός ότι τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς ένα σημαντικό μέρος των θεμάτων που εξετάζονται καθημερινώς από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι μακροοικονομικά.

Το βιβλίο αυτό αποσκοπεί στο να δοθούν στο μελετητή με τρόπο ευκρινή και εύληπτο οι βασικές γνώσεις που απαιτούνται για την κατανόηση των κυριότερων προβλημάτων και θεμάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία των σύγχρονων οικονομιών και του διεθνούς οικονομικού συστήματος. Πα το σκοπό αυτό έχει καταβληθεί προσπάθεια να παρουσιαστούν με απλό και περιεκτικό τρόπο το σκεπτικό, τα συμπεράσματα και οι προτάσεις πολιτικής των κυριότερων θεωρητικών προσεγγίσεων στο χώρο της Μακροοικονομικής.

Το παρόν βιβλίο χαρακτηρίζεται από αρκετές καινοτομίες σε σχέση με το προηγούμενο. Ιδιαίτερα, σημαντικό νέο στοιχείο είναι η αξιοποίηση του υποδείγματος της συνολικής προσφοράς και της συνολικής ζήτησης, το οποίο αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση πολλών σύγχρονων μακροοικονομικών προβλημάτων και φαινομένων. Με τη βοήθεια του υποδείγματος αυτού αναλύονται με πληρέστερο και επιστημονικά αρτιότερο τρόπο πολλά θέματα, όπως ο προσδιορισμός του πραγματικού εισοδήματος και του επιπέδου των τιμών, τα προβλήματα του πληθωρισμού, της ανεργίας και του στασιμοπληθωρισμού κ.λπ. Επιπλέον, σε όλα σχεδόν τα κεφάλαια έχει εισαχθεί νέα ύλη. Παραδείγματος χάρη, έχει προστεθεί ύλη για το θέμα των οικονομικών διακυμάνσεων, για τον επηρεασμό που ασκούν οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις στον προσδιορισμό των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών και στην αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής και της νομισματικής πολιτικής, για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών, για τις συνέπειες για τις χώρες της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης από την υιοθέτηση του ευρώ κ.λπ. Επίσης έχουν προστεθεί ένα κεφάλαιο για την πορεία της οικονομίας και τους παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος του εισοδήματος στο μακροχρόνιο διάστημα και ένα κεφάλαιο που ανα-φέρεται στα συμπεράσματα των διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων σχετικά με τη σκοπιμότητα και τον τρόπο άσκησης της σταθεροποιητικής μακροοικονομικής πολιτικής.

Η ύλη που περιλαμβάνεται στο βιβλίο κατανέμεται σε 14 κεφάλαια. Για τη διευκόλυνση του μελετητή, στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχει σύνοψη των κυριότερων θεμάτων που εξετάστηκαν, κατάλογος των εννοιών στις οποίες πρέπει να γίνει μεγαλύτερη εμβάθυνση και ε-ρωτήσεις για συζήτηση και έλεγχο της κατανόησης της ύλης. Τα περισσότερα κεφάλαια συνοδεύονται από παραρτήματα που αναφέρονται σε ύλη που είναι περισσότερο τεχνική ή σε πρακτικά θέματα.

Τ ο βιβλίο αυτό έχει γραφεί κυρίως για να χρησιμοποιηθεί από τους φοιτητές Τμημάτων Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων ή εξειδικευμένων τμημάτων του ευρύτερου αυτού επιστημονικού χώρου και Τμημάτων Οικονομικής Επιστήμης καθώς επίσης και άλλων τμημάτων στα οποία διδάσκεται η Μακροοικονομική. Το βιβλίο είναι όμως εξαιρετικά χρήσιμο και για οποιοδήποτε άτομο - επιχειρηματία, πολιτικό, δημοσιογράφο, τεχνοκράτη, κ.λπ. ή απλό πολίτη - που ενδιαφέρεται να αποκτήσει επιστημονικές γνώσεις για τη λειτουργία της οικονομίας και για θέματα που επηρεάζουν ποικιλοτρόπως την επιχειρηματική και την ατομική οικονομική ζωή και δραστηριότητα καθώς και πολλές πολιτικές αποφάσεις και ενέργειες.

Η συγγραφή του βιβλίου βασίστηκε στην εμπειρία μας ως Καθηγητών της Οικονομικής Επιστήμης σε πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και του Καναδά, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην ΑΣΟ&ΕΕ καθώς επίσης και στη μακρά εμπειρία μας ως πραγματογνωμόνων μεγάλων διεθνών οργανισμών ό-πως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, του Οργανισμού .Αμερικανικών Κρατών, κ.λπ.

Επιθυμούμε να εκφράσουμε τις θερμές ευχαριστίες μας στον κο. Γιώργο Τζαμτζή για το σχεδίασμά του εξωφύλλου και στο εργαστήριο I. Γάγγου για την τυπογραφική επιμέλεια της έκδοσης του βιβλίου και ιδιαίτερα για την εξαιρετική συνεργασία που είχαμε με τα στελέχη του.

Αθηνά Πετράκη-Κώττη & Γεώργιος Χριστ. Κώττης

Περιεχόμενα

Πρόλογος 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ I
Αντικείμενο και εξέλιξη της Μακροοικονομικής
Εισαγωγή 23
Μακροοικονομική και Μικροοικονομική 24
Χρησιμότητα της Μακροοικονομικής 26
Η εξέλιξη της Μακροοικονομικής 29
Μακροοικονομικοί στόχοι και μέτρα μακροοικονομικής πολιτικής 32
Εξήγηση ορισμένων βασικών εννοιών που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο 35
Περιεχόμενο και διάρθρωση της ύλης του παρόντος βιβλίου 39
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II
Η μέτρηση των βασικών μακροοικονομικών μεγεθών
Γενικά 44
Το οικονομικό κύκλωμα 44
Α. Τα βασικά μεγέθη των εθνικών λογαριασμών 48
Εγχώριο προϊόν 49
Μέθοδος της δαπάνης για την αγορά του τελικού προϊόντος 50
Μέθοδος της προστιθέμενης αξίας 53
Εισοδηματική μέθοδος 54
Καθαρό και ακαθάριστο εγχώριο προϊόν 55
Εγχώριο προϊόν και εθνικό προϊόν 56
Προϊόν σε αγοραίες τιμές και σε τιμές κόστους συντελεστών παραγωγής 57
Προβλήματα κατά την εκτίμηση του προϊόντος της οικονομίας 60
Προβλήματα χρησιμοποίησης του προϊόντος ως δείκτη αξιολόγησης της επίδοσης της οικονομίας 63
Εγχώριο και εθνικό εισόδημα 67
Προσωπικό εισόδημα και προσωπικό διαθέσιμο εισόδημα 68
Ταυτότητα μεταξύ του προϊόντος και του εισοδήματος 69
Β. Χρηματικά και πραγματικά μεγέθη:
Xρησιμοποίηση δεικτών τιμών 70
Μεγέθη σε τρέχουσες και σε σταθερές τιμές 70
Δείκτες τιμών 71
Μετατροπή των οικονομικών μεγεθών από τρέχουσες σε σταθερές τιμές 73
Χρησιμότητα και αδυναμίες των δεικτών τιμών 74
Ο δείκτης τιμών καταναλωτή 76
Ο αποπληθωριστής του ακαθόριστου εγχώριου προϊόντος 79
Κατά μονάδα κόστος εργασίας 79
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΠ1
Το σύστημα εθνικών λογαριασμών στη χώρα μας 85
Γ ενικά 85
Βασικές ταξινομήσεις 86
Ταξινόμηση των οικονομικών μονάδων 86
Ταξινόμηση των συναλλαγών 87
Λογαριασμοί του ESA 88
Αποτίμηση των συναλλαγών 89
Μέθοδοι υπολογισμού του ΑΕΠ με βάση το ESA 89
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΠ2
Η παραοικονομία 90
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΠ3
Οι αριθμοδείκτες Laspeyres και Paasche 92
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΠ4
Υπολογισμός του δείκτη τιμών καταναλωτή και του δείκτη τιμών χονδρικής στην Ελλάδα 94
Δείκτης τιμών καταναλωτή 94
Δείκτες τιμών χονδρικής 97
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III
Εισαγωγή στη θεωρία προσδιορισμού του προϊόντος και του εισοδήματος σε μία οικονομία
Γενικά 99
Συνάρτηση παραγωγής 101
Προσδιορισμός του επιπέδου προϊόντος και εισοδήματος ισορροπίας σύμφωνα με τη θεωρία του Κέυνς 102
Η Κλασική Θεωρία για την ισορροπία της οικονομίας 103
Γενικά για τη Θεωρία του Κέυνς για τον προσδιορισμό του προϊόντος και του εισοδήματος 107
Το υπόδειγμα του Κέυνς 108
Η σχέση μεταξύ αποταμίευσης και επένδυσης 111
Αριθμητικό παράδειγμα για τη διαδικασία επίτευξης ισορροπίας στην αγορά προϊόντος 115
Αλγεβρική παρουσίαση του προσδιορισμού του προϊόντος και του εισοδήματος ισορροπίας 118
Διαγραμματική παρουσίαση του προσδιορισμού του προϊόντος και του εισοδήματος ισορροπίας 120
Ισορροπία στην αγορά προϊόντος με δημόσιο τομέα 126
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙΠ
Η εξέλιξη της οικονομικής σκέψης από τους προκλασικούς οικονομολόγους μέχρι σήμερα 135
Οι στοχαστές πριν τους Κλασικούς 135
Οι κλασικοί οικονομολόγοι 137
Οι νεοκλασικοί οικονομολόγοι 142
Η κλασική μακροοικονομική θεωρία 143
Η επανάσταση του Κέυνς 145
Η νεοκλασική σύνθεση 145
Η κλασική επανάκαμψη και οι νέες θεωρίες 145
Η μαρξιστική επανάσταση 149
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV
Ο πολλαπλασιαστής δαπάνης
Γενικά 152
Ο πολλαπλασιαστής δαπάνης όταν η επένδυση είναι ανεξάρτητη από το εισόδημα 152
Ο πολλαπλασιαστής δαπάνης με παράγωγη επένδυση 156
Προβλήματα και περιορισμοί κατά τον υπολογισμό του πολλαπλασιαστή δαπάνης 159
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IVΠ
Οριακή ροπή για κατανάλωση και πολλαπλασιαστής δαπάνης 164
ΚΕΦΑΛΑΙΟ V
Κατανάλωση και αποταμίευση 166
Η συνάρτηση κατανάλωσης 166
Εισόδημα και κατανάλωση 168
Άλλοι προσδιοριστικοί παράγοντες της κατανάλωσης 174
α) Εισόδημα στο παρελθόν, προσδοκίες για το εισόδημα στο μέλλον, μόνιμο εισόδημα, σχετικό εισόδημα και διανομή του εισοδήματος 175
β) Χαρακτηριστικά των νοικοκυριών 177
γ) Περιουσιακά στοιχεία και βαθμός ρευστότητάς τους 178
δ) Επιτόκιο 180
ε) Δυνατότητα δανεισμού για καταναλωτικούς σκοπούς 181
στ) Διαφήμιση και γενική προσπάθεια προώθησης των πωλήσεων 182
ζ) Προσδοκίες και ψυχολογικοί παράγοντες 183
Η συνάρτηση αποταμίευσης 184
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VI
Η επένδυση και παράγοντες που επηρεάζουν το μέγεθος της
Γενικά 191
Λήψη των αποφάσεων για πάγιες επενδύσεις από τις επιχειρήσεις 193
Περισσότερα για τους προσδιοριστικούς παράγοντες των επενδύσεων των επιχειρήσεων σε πάγιο κεφάλαιο 199
α) Το ύψος του επιτοκίου 199
β) Το κόστος των κεφαλαιουχικών αγαθών 204
γ) Το κόστος της εργασίας 204
δ) Το απόθεμα των κεφαλαιουχικών αγαθών 205
ε) Οι φόροι στα επιχειρηματικά κέρδη 205
στ) Τα κρατικά κίνητρα για την ενθάρρυνση των επενδύσεων 206
ζ) Προσδοκίες και ψυχολογικοί παράγοντες 207
η) Τεχνολογικές εξελίξεις και καινοτομίες 208
θ) Επίπεδο του εισοδήματος και του προϊόντος της οικονομίας 208
ι) Μεταβολές του εισοδήματος και του προϊόντος:
Αρχή της επιτάχυνσης 210
Η μεταβλητότητα των επενδύσεων των επιχειρήσεων 213
Επένδυση των επιχειρήσεων σε αποθέματα 213
Επένδυση σε κατοικίες 216
Δημόσιες επενδύσεις 218
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΠ
Κυριότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες της ελαστικότητας της ζήτησης για επένδυση ως προς το επιτόκιο 222
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VII
Ο ρόλος του δημόσιου τομέα στον προσδιορισμό του εισοδήματος
Γενικά 226
Η επίδραση της μεταβολής του φόρου εισοδήματος στο εθνικό εισόδημα:
ο πολλαπλασιαστής φόρου εισοδήματος 228
Η επίδραση της μεταβολής των έμμεσων φόρων στο εισόδημα:
ο πολλαπλασιαστής έμμεσων φόρων 231
Η επίδραση στο εισόδημα της μεταβολής των δημόσιων δαπανών για αγαθά και υπηρεσίες:
ο πολλαπλασιαστής δημόσιας δαπάνης 234
Η επίδραση στο εισόδημα από τη μεταβολή των μεταβιβαστικών πληρωμών:
ο πολλαπλασιαστής των μεταβιβαστικών πληρωμών 235
Πληθωριστικό και αντιπληθωριστικό κενό και δημοσιονομική πολιτική 237
α) Αριθμητικό παράδειγμα χωρίς έμμεσους φόρους και μεταβιβαστικές πληρωμές 237
β) Διαγραμματική παρουσίαση του πληθωριστικού και του αντιπληθωριστικού κενού 240
γ) Αριθμητικό παράδειγμα πληθωριστικού και αντιπληθωριστικού κενού με έμμεσους φόρους και μεταβιβαστικές πληρωμές 243
Προβλήματα και περιορισμοί της δημοσιονομικής πολιτικής 246
α) Η μεταβολή του ύψους των δημόσιων δαπανών 247
β) Η μεταβολή των φορολογικών συντελεστών 249
γ) Η μεταβολή των μεταβιβαστικών πληρωμών 250
Συνέπειες της δημοσιονομικής πολιτικής για τον κρατικό προϋπολογισμό και το δημόσιο χρέος 251
Διαρθρωτικό και κυκλικό έλλειμμα 254
Συνέπειες του δημόσιου χρέους 254
Το θεώρημα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού 258
Αυτόματοι σταθεροποιητές της οικονομίας 260
α) Φορολογία του εισοδήματος 261
β) Επιδόματα ανεργίας και άλλες εισοδηματικές μεταβιβάσεις 261
γ) Μερισματική πολιτική 262
δ) Συνήθεια των νοικοκυριών να διατηρούν σταθερά καταναλωτικά επίπεδα 262
Μέτρα άμεσου ελέγχου της οικονομίας ή ανακατανομής των φορολογικών υποχρεώσεων 263
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙΠ1
Δημοσιονομική πολιτική, κρατικός προϋπολογισμός και δημόσιο χρέος στη χώρα μας 268
Κρατικός προϋπολογισμός και δημοσιονομική πολιτική 268
Το δημόσιο χρέος 269
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙΠ2
Ο πολλαπλασιαστής φόρου εισοδήματος όταν το μέγεθος του φόρου εισοδήματος εξαρτάται από το εισόδημα 271
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VIII
Το χρήμα και οι τράπεζες
Γενικά 273
Είδη χρήματος 274
Ηλεκτρονικό χρήμα 277
Το τραπεζικό σύστημα 277
Πώς οι εμπορικές τράπεζες δημιουργούν καταθέσεις 278
Κύρια μέτρα μεταβολής της προσφοράς χρήματος 282
Το προεξοφλητικό επιτόκιο και οι πάγιες διευκολύνσεις 283
Τ ο ποσοστό των υποχρεωτικών διαθεσίμων 284
Η πολιτική της ανοικτής αγοράς 285
Δευτερεύοντα μέτρα μεταβολής της προσφοράς χρήματος 286
Μέτρα μεταβολής της προσφοράς χρήματος στην Ελλάδα 286
Η ζήτηση χρήματος 288
Ζήτηση χρήματος για τη διευκόλυνση των συναλλαγών 289
Ζήτηση χρήματος για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών 292
Ζήτηση χρήματος για κερδοσκοπία 293
Προσφορά και ζήτηση χρήματος και επιτόκιο 299
Νομισματική πολιτική για τη σταθεροποίηση του εισοδήματος στην οικονομία 301
Η ποσοτική θεωρία περί χρήματος της κλασικής σχολής 304
Ο μονεταρισμός 306
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIIIΠ
Η νομισματική πολιτική στη ζώνη του Ευρώ 314
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών 314
Η άσκηση νομισματικής πολιτικής από το ΕΣΚΤ 316
αι Πράξεις ανοικτής αγοράς 316
β) Πάγιες διευκολύνσεις 317
γ) Υποχρεωτικές δεσμεύσεις 318
Η Τράπεζα της Ελλάδος και η νομισματική πολιτική στη χώρα μας 319
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IX
Προσδιορισμός του επιπέδου των τιμών και του προϊόντος από τη συνολική ζήτηση
και τη συνολική προσφορά
Γενικά 321
Η συνολική ζήτηση 322
Η συνολική προσφορά 324
Προσδιορισμός του πραγματικού προϊόντος και του επιπέδου των τιμών από την αλληλενέργεια της συνολικής ζήτησης και της συνολικής προσφοράς 326
Μεταβολές στη συνολική ζήτηση και συνέπειες για το προϊόν και το γενικό επίπεδο των τιμών 326
Μεταβολές της συνολικής προσφοράς και ισορροπία 330
Η καμπύλη συνολικής προσφοράς στο βραχυχρόνιο διάστημα 332
Ο φυσικός συντελεστής ανεργίας και το προϊόν πλήρους απασχόλησης 336
Η καμπύλη συνολικής προσφοράς στο μακροχρόνιο διάστημα 338
Προσδιορισμός του προϊόντος και του επιπέδου των τιμών από τη συνολική προσφορά και τη συνολική ζήτηση 341
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΧΠ
Σχηματισμός της καμπύλης συνολικής ζήτησης με βάση την καμπύλη συνολικής δαπάνης 346
ΚΕΦΑΛΑΙΟ X
Πληθωρισμός και ανεργία
Εισαγωγή 439
Πληθωρισμός 349
Η ένταση του πληθωρισμού 351
Είδη πληθωρισμού 352
Ανεργία 355
Η έννοια της ανεργίας 355
Είδη ανεργίας 357
Η αγορά εργασίας και η ανεργία 361
Εξήγηση των συνθηκών που δημιουργούν πληθωρισμό και ανεργία με το υπόδειγμα της συνολικής προσφοράς και της συνολικής ζήτησης 365
α) Πληθωρισμός από αύξηση της συνολικής ζήτησης 365
β) Ανεργία από μείωση της συνολικής ζήτησης 367
γ) Δημιουργία πληθωρισμού και ανεργίας από μείωση της βραχυχρόνιας συνολικής προσφοράς 368
Δυσκαμψία των μισθών και των τιμών και ανεργία 370
Το δίλημμα επιλογής μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας 370
Η καμπύλη Phillips 372
Συνέπειες του πληθωρισμού και της ανεργίας 376
Συνέπειες του πληθωρισμού 376
Συνέπειες από πολύ υψηλούς ρυθμούς πληθωρισμού 379
Τ ο κόστος της ανεργίας 383
Κρατική πολιτική για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της ανεργίας 383
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΠ1
Διαγραμματική παρουσίαση του πληθωρισμού αδράνειας 392
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΠ2
Μέτρηση της απασχόλησης και της ανεργίας στην Ελλάδα 394
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΠ3
Παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση του φυσικού συντελεστή ανεργίας και μέτρα για τη μείωσή 397
ΚΕΦΑΛΑΙΟ XI
Οι διακυμάνσεις της οικονομικής δραστηριότητας
Γενικά 400
Φάσεις του οικονομικού κύκλου 403
Μακροχρόνιες διακυμάνσεις 404
Εποχικές διακυμάνσεις 405
Θεωρητικές ερμηνείες των βραχυχρόνιων οικονομικών διακυμάνσεων 406
Οι θεωρίες για την εξήγηση των οικονομικών διακυμάνσεων 406
Θεωρίες που δίνουν έμφαση σε εξωγενή αίτια 408
Η θεωρία των καινοτομιών 408
Η θεωρία του πολιτικού κύκλου 410
Η ψυχολογική θεωρία 411
Η θεωρία της υποκατανάλωσης 412
Η θεωρία της υπερεπένδυσης 412
Η ριζοσπαστική θεωρία 413
Οι νομισματικές θεωρίες 413
Υπόδειγμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ του πολλαπλασιαστή και του επιταχυντή 415
Η θεωρία του πραγματικού επιχειρηματικού κύκλου 416
Σύνθεση εξωγενών και ενδογενών αιτίων 417
Επιπτώσεις των οικονομικών διακυμάνσεων στη δραστηριότητα των επιχειρήσεων 418
Ο ρόλος του κράτους για την εξομάλυνση των οικονομικών διακυμάνσεων 421
Η πρόβλεψη των οικονομικών διακυμάνσεων 422
Η σημασία της οικονομικής πρόγνωσης για τις επιχειρήσεις 425
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΙΠ
Η μεγάλη κρίση της περιόδου 1929-1933 432
ΚΕΦΑΛΑΙΟ XII
Ισορροπία σε ανοικτή οικονομία
Γενικά 435
Η διαμόρφωση της μακροοικονομικής ισορροπίας με εξωτερικό εμπόριο 436
Ο πολλαπλασιαστής δαπάνης σε ανοικτή οικονομία 438
Το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών 440
Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών 443
Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα του ισοζυγίου νεξωτερικών συναλλαγών 444
Το διεθνές νομισματικό σύστημα και ο προσδιορισμός των συναλλαγματικών ισοτιμιών 445
Διασυνδέσεις των οικονομιών των διαφόρων χωρών μέσω των διεθνών συναλλαγών 447
Μέτρα αποκατάστασης της ισορροπίας στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών 448
Μακροοικονομική πολιτική σε ανοικτή οικονομία 451
α) Σύστημα κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών 451
β) Σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών 453
Συμπεράσματα για την άσκηση της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής σε ανοικτή οικονομία 454
Συνέπειες για τις χώρες της ΟΝΕ από την υιοθέτηση του ευρώ 455
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ XII
Το άνοιγμα της ελληνικής οικονομίας 460
Η εξωτερική οικονομική πολιτική της Ελλάδας μέχρι το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου 460
Η πορεία προς την απελευθέρωση των εξωτερικών συναλλαγών μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο 463
Δείκτης απελευθέρωσης της ελληνικής οικονομίας 468
ΚΕΦΑΛΑΙΟ XIII
Η οικονομία στο μακροχρόνιο διάστημα
Γενικά 47 1
Οικονομική μεγέθυνση και κρατική πολιτική 471
Υλικό κεφάλαιο 472
Ανθρώπινο κεφάλαιο 473
Τεχνολογία 474
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΧΙΙΙΠ
Η σημασία του φορολογικού συστήματος για τις δυνατότητες οικονομικής μεγέθυνσης 477
ΚΕΦΑΛΑΙΟ XIV
Επίλογος: θέσεις και αντιθέσεις την άσκηση σταθεροποιητικής πολίτικης
Γενικά 479
Σταθεροποιητική πολιτική με ρύθμιση της συνολικής ζήτησης 479
Η οικονομική της προσφοράς και προτεινόμενα μέτρα πολιτικής για τον επηρεασμό της προσφοράς 484
Βιβλιογραφία 487
Α. Βιβλιογραφία στην ελληνική 487
Β. Βιβλιογραφία στην αγγλική μεταφρασμένη στην ελληνική 488
Γ. Βιβλιογραφία στην αγγλική 489
Κυριότερες επιστημονικές εργασίες της καθηγήτριας Αθηνάς Πετράκη-Κώττη 491
Κυριότερες επιστημονικές εργασίες του καθηγητή Γεωργίου Χρ. Κώττη 497