Η Μικροοικονομική Προσέγγιση της Σύγχρονης Επιχείρησης

Κατά την άποψη του οικονομολόγου Robert Solow, που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1956, οι οικονομικά ασθενέστερες οικονομίες θα μπορούσαν μακροπρόθεσμα να καλύψουν το χάσμα που τις χωρίζει από τις αναπτυγμένες χώρες, μέσω τns υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών. Ωστόσο, σύμφωνα με τις προβλέψεις τns Παγκόσμιας Τράπεζας, οι αναδυόμενες οικονομίες, μαζί με την Κίνα, θα μπορούσαν να ελπίζουν σε επίτευξη εισοδηματικών επιπέδων ανάλογων των πλούσιων χωρών σε ένα χρονικό διάστημα που φθάνει τα πενήντα χρόνια. Εξαιρουμένης τns Κίνας, το απαραίτητο χρονικό διάστημα διαστέλλεται και φθάνει τα 115 χρόνια. Ακόμη πιο απαισιόδοξες είναι οι προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο εκτιμά την οικονομική σύγκλιση σε ... 300 χρόνια!

Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Paul Krugman, που τιμήθηκε επίσης με το βραβείο Νόμπελ το 2008, η κύρια αιτία που οδηγεί τις αναπτυγμένες οικονομίες σε χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, είναι η σημειούμενη ανεπαρκής ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών, η κάμψη του παραγόμενου προϊόντος και η μη αξιοποίηση τns παραγωγικής δυναμικότητας, με αποτέλεσμα έναν σταδιακά αυξανόμενο ρυθμό ανεργίας με όλες τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.

Πέραν των παραπάνω θέσεων, η δημιουργία πλούτου μόνο χάρη στις «φούσκες» όπως η φούσκα των εταιρειών dot.com, και η κεκαλυμμένη οικονομική σταθερότητα της δεκαετίας του '80 που βασίστηκε στο αυξανόμενο χρέος των νοικοκυριών, είχαν ως φυσική συνέπεια το ξέσπασμα τns παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η παγκόσμια ζοφερή κατάσταση αποκάλυψε την αδυναμία των κρατών να παρεμβαίνουν αποτελεσματικά στις αγορές, προκειμένου η οικονομία να υπηρετεί στόχους κοινωνικής και οικονομικής συνοχής, στοιχεία τα οποία στις σύγχρονες αναπτυγμένες οικονομίες βρίσκονται σε σχετική ανεπάρκεια. Σύμφωνα με τον Joseph Stiglitz, επίσης νομπελίστα οικονομολόγο (2001) οι προκλήσεις της παγκόσμιας οικονομίας επικεντρώνονται στην αποτελεσματική παρέμβαση του επίσημου κράτους στις αγορές προς ενίσχυση του ανταγωνισμού κα, στον έλεγχο των ατελών μορφών αγοράς, όπως τα μονοπώλια και ολιγοπώλια, προκειμένου να ελεγχθεί το κοινωνικός κόστος της λειτουργίας τους. Μόνον με πολιτικές και μέτρα ενίσχυσης του ανταγωνισμού, με ενθάρρυνση υιοθέτησης καινοτομιών που βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο και όχι καινοτομιών που οδηγούν σε μεγαλύτερο μερίδιο και δύναμη αγοράς, καθώς και σε κατάκτηση μεγαλύτερου μεριδίου του εθνικού εισοδήματος, θα δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό κλίμα, ώστε η οικονομία να λειτουργεί υπηρετώντας την κοινωνία και όχι το αντίθετο.

Βασικές λέξεις κλειδιά του σύγχρονου προβληματισμού που τέθηκε πολύ συνοπτικά παραπάνω, περιέχονται στην Οικονομική Επιστήμη, και κάποιες από αυτές φιλοδοξούμε να παρουσιάσουμε με τρόπο κατανοητό, ώστε ο φοιτητής χρησιμοποιώντας την γνώση και την κριτική του ικανότητα να είναι σε θέση να προτείνει μέτρα, τρόπους και ίσως λύσεις σε κάποια ερωτήματα που τίθενται καθημερινά προς όλους μας.

Η οικονομική επιστήμη μπορεί να διακριθεί κυρίως σε δύο γνωστικά πεδία, αυτό της μικροοικονομικής και αυτό της μακροοικονομικής θεωρίας.

Το βιβλίο αυτό αφορά στη σύγχρονη μικροοικονομική θεωρία. Η μικροοικονομική θεωρία αποτελεί κλάδο της οικονομικής επιστήμης που διερευνά την οικονομική συμπεριφορά των οικονομικών μονάδων, όπως των καταναλωτών, των επιχειρήσεων, των κατόχων παραγωγικών συντελεστών κ.ά., καθώς και την ορθολογικά υπεύθυνη συμπεριφορά τους μέσα στο οικονομικό σύστημα.

Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι η ανάπτυξη εκείνων των οικονομικών εργαλείων, μεθόδων και αρχών, τα οποία θα βοηθήσουν στην ανάλυση και την κατανόηση των μικροοικονομικών φαινομένων, ζητημάτων και προβλημάτων. Υπό αυτή την έννοια, τα θέματα που διαπραγματεύεται έχουν σκοπό να βοηθήσουν τον φοιτητή να εμβαθύνει στην οικονομική επιστήμη μέσα από ένα ευρύτερο φάσμα μικροοικονομικών θεμάτων.

Περιλαμβάνονται βασικές έννοιες και μεθοδολογίες της οικονομικής ανάλυσης όπως οι αγοραίες δυνάμεις τns ζήτησης και τns προσφοράς, ο μηχανισμός της αγοράς μέσω του οποίου γίνεται ο προσδιορισμός των τιμών και των παραγόμενων ποσοτήτων. Επιπροσθέτως, αναλύονται έννοιες, όπως της ελαστικότητας, του πλεονάσματος του καταναλωτή, ενώ παράλληλα εξετάζεται το κόστος της φορολογίας και οι διάφορες μορφές αγοράς, όπως ο τέλειος ή πλήρης ανταγωνισμός και το μονοπώλιο.

Για την καλύτερη αφομοίωση των εννοιών που πραγματεύεται κάθε κεφάλαιο, στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχει σύνοψη των κυριότερων εννοιών και όρων για περαιτέρω εμπέδωση.

Τέλος, ελπίζουμε η προσπάθεια αυτή να αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για την όσο το δυνατόν καλύτερη κατανόηση των μικροοικονομικών εννοιών που κατέχουν κεντρική θέση στην οικονομική επιστήμη.

Επίσης επιθυμούμε να εκφράσουμε τις θερμές ευχαριστία μας για την βοήθεια που παρείχαν οι υποψήφιοι διδάκτορες, κ.κ. Κωνσταντίνα Αγοράκη, Γεώργιος Δειμερτζόγλου και Αθανάσιος Χαρέμης.

Εννοείται ότι κάθε παρανόηση, λανθασμένη αναφορά ή παράληψη παραμένει στην απόλυτη ευθύνη των συγγραφέων.

Χρήστος Αγιακλόγλου,
Βικτωρία Πέκκα-Οικονόμου

ΥΓ:... Όλοι οι πολίτες μιας οργανωμένης κοινωνίας, είτε απλοί καθημερινοί, είτε επίσημοι σε θέσεις ευθύνης, καλούνται πολλάκις να εκφράσουν την προσωπική τους θέση με ποικίλες προσωπικές και κοινωνικές ωφέλειες και συνέπειες. Ας διαλέξει καθένας αυτό που ... αρμόζει περισσότερο ... στην κοινωνία όπου φιλοξενείται.

«Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι να πούνε.
Φανερώνεται αμέσως όποιος το ' χει έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντας το πέρα

Πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του ο αρνηθείς δεν μετανιώνει.
Αν ρωτιούνταν πάλι, όχι θα ξαναέλεγε.
Κι όμως τον καταβάλλει εκείνο τ' όχι -το σωστό- είς όλην την ζωή του».

                                                                                                                                            Κ. Καβάφης