Μαρξιστική Οικονομική Θεωρία

Θεόδωρος Λιανός

A΄ Έκδοση

Εκδότης: Μπένου Γ.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 416
Κωδικός ISBN: 960-824-947-3
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 68383555

Category: Οικονομικά

Description
Περιεχόμενα

Ο Καρλ Μαρξ υπήρξε ένας μεγαλοφυής επιστήμονας. Από πολλούς θεωρείται ο μεγαλύτερος κοινωνικός επιστήμονας όλων των εποχών. Ο ίδιος έγραψε αρκετές χιλιάδες σελίδες και για το έργο του έχουν γραφτεί εκατοντάδες χιλιάδες σελίδες στην διάρκεια των τελευταίων εκατό χρόνων. Μπορεί κανείς να διαφωνήσει με τις ιδέες του, αλλά δεν μπορεί να τις αγνοήσει. Και όμως, η ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα κατάφερε, επί πολλές δεκαετίες, να αγνοήσει την πολιτική οικονομία του Μαρξ και να στερήσει έτσι την φοιτητική νεολαία από ένα εξαιρετικά ισχυρό όπλο ανάλυσης των κοινωνικών φαινομένων. Στην καλύτερη περίπτωση, οι οικονομικές σκέψεις του Μαρξ αποτελούσαν ένα κομμάτι στο μάθημα της Ιστορίας των Οικονομικών Θεωριών. Στην χειρότερη περίπτωση, ο Μαρξ δεν αναφερόταν ποτέ ή η αναφορά συνοδεύονταν από κάποιο περιφρονητικό σχόλιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση κάποιου καθηγητή στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο οποίος, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των φοιτητών του, έλεγε στις παραδόσεις του ότι * υπήρχε και κάποιος Μαρξ με τις ανόητες θεωρίες του οποίου δεν θα ασχοληθώμεν». Έτσι ο σοφός καθηγητής εξασφάλιζε μια διακεκριμένη θέση στο σκοτεινό στερέωμα των αστέρων της αντίδρασης που προσπαθούσε να πνίξει την ελευθερία της σκέψης στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Όμως, οι κοινωνίες αλλάζουν. Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σήμερα σε μια σαφή πορεία εκδημοκρατισμού, ελευθερίας σκέψης και ελεύθερης διακίνησης των ιδεών. Ένα σημαντικό μέρος αυτής της πορείας είναι και ο εκσυγχρονισμός των ελληνικών πανεπιστημίων. Στις περισσότερες οικονομικές σχολές υπάρχουν σήμερα καθηγητές, οι οποίοι, χωρίς να είναι αναγκαστικά μαρξιστές, αποδέχονται την μαρξιστική ανάλυση σαν πολύτιμο όργανο έρευνας και κατανόησης των οικονομικών προβλημάτων. Σε ορισμένες σχολές, η μαρξιστική οικονομική θεωρία διδάσκεται συστηματικά. Αυτό αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου. Φυσικά, πάντα υπάρχει και η αντίθετη άποψη. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η διδασκαλία του μαρξισμού στα πανεπιστήμια θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να αφαιρείται το επιστημονικό και επαναστατικό του περιεχόμενο και, κατά συνέπεια, είναι προτιμότερο να μη διδάσκεται. Παρότι πάντα υπάρχει η ανησυχία για τον τρόπο διδασκαλίας, αυτό δεν αποτελεί επιχείρημα για την μη εισαγωγή της μαρξιστικής θεωρίας στα προγράμματα διδασκαλίας των πανεπιστημίων.

Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει όποιος διδάσκει μαρξιστική οικονομική θεωρία, είναι η επιλογή του κειμένου στο οποίο θα βασίζεται η διδασκαλία και το οποίο θα μελετήσει ο φοιτητής. Μια λύση που προτείνεται είναι να χρησιμοποιείται σαν μοναδικό κείμενο το βασικό έργο του Μάρξ, Το Κεφάλαιο, έτσι ώστε να αποφεύγονται πιθανές παρανοήσεις, παρερμηνείες, αναθεωρήσεις, κλπ. Η δυσκολία σ’ αυτή την πρόταση είναι ότι το Κεφάλαιο ξεπερνάει τις δύο χιλιάδες σελίδες και είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο κείμενο, σχεδόν απλησίαστο στον μέσο πρωτοετή φοιτητή που δεν έχει κάποια εξοικείωση με τις σχετικές έννοιες. Μια άλλη λύση είναι η χρησιμοποίηση ενός εκ των υπαρχόντων εγχειριδίων, όπως π.χ. της Πολιτικής Οικονομίας του πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας, της Θεωρίας της Καπιταλιστικής Ανάπτυξης του Sweezy, ή της Πολιτικής Οικονομίας του Ήτον. Η λύση αυτή έχει το μειονέκτημα ότι η μαρξιστική θεωρία παρουσιάζεται με τον τρόπο που την έχει αντιληφθεί ο συγγραφέας και οδηγεί, πιθανώς, σε μεροληψίες.' Η καλύτερη λύση είναι η μελέτη πολλών βιβλίων, άρθρων, δοκιμίων, κλπ., σε συνδυασμό με τα κείμενα του Μαρξ. Σ' αυτή την περίπτωση υπάρχει το πρόβλημα της έλλειψης αρκετής ελληνικής βιβλιογραφίας, της ανεπάρκειας των βιβλιοθηκών και του σημαντικού κόστους. Παρόλα αυτά είναι ο μόνος τρόπος για όποιον ενδιαφέρεται σοβαρά. Τέλος, μια λύση που συχνά ακολουθείται είναι να γράψει ο καθηγητής το δικό του βιβλίο. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος για την συγγραφή αυτού του βιβλίου.

Γράφοντας αυτό το βιβλίο είχα απόλυτη συνείδηση της ταπεινότητάς μου μπροστά στους ιδιοφυείς επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με την μαρξιστική θεωρία και που έχουν προσφέρει πολλά στην ανάπτυξή της. Προσπάθησα να είμαι αντικειμενικός παρουσιάζοντας αντίθετες απόψεις όπου αυτό ήταν αναγκαίο και δίνοντας ανάλογη βιβλιογραφία στο τέλος κάθε μέρους του βιβλίου. Το περιεχόμενο καλύπτει ένα αρκετά ευρύ φάσμα, από τους προκαπιταλιστικούς τρόπους παραγωγής μέχρι τον νεοαποικιοκρατισμό και την άνιση ανταλλαγή. Μια σημαντική έλλειψη είναι η απουσία της θεωρίας περί χρήματος του Μαρξ, και ο λόγος αυτής της απουσίας είναι απλός. Όταν έγραφα το βιβλίο, δεν είχα ακόμη σαφή προσωπική άποψη για τις ιδέες του Μαρξ πάνω στο χρήμα, στο επιτόκιο και στον πληθωρισμό. Υπάρχουν φυσικά και άλλες ελλείψεις, αλλά ο σκοπός του βιβλίου είναι να δώσει τον κορμό της θεωρίας και τις κύριες προεκτάσεις της με τρόπο αυστηρό και με εσωτερική συνέπεια, και όχι να καλύψει όλα τα θέματα της μαρξιστικής θεωρίας.

Στην βελτίωση του βιβλίου συνέβαλαν σημαντικά με τις παρατηρήσεις τους τρεις συνάδελφοι. Ο καθηγητής Μιχάλης Χατζηπροκοπίου, της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης, διάβασε τα τρία πρώτα μέρη και έκανε χρήσιμες παρατηρήσεις. Η καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών Αννίκα Χαραλαμπίδου διάβασε ολόκληρο το χειρόγραφο και οι παρατηρήσεις της με βοήθησαν να βελτιώσω το κείμενο σε πολλά σημεία. Ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης Βασίλης Δρουκόπουλος διάβασε ολόκληρο το χειρόγραφο, έκανε ουσιαστικές παρατηρήσεις, με βοήθησε με παραπομπές στην βιβλιογραφία και με ορισμένα στατιστικά στοιχεία. Επίσης έγραψε και ορισμένα κομμάτια του βιβλίου που παρουσιάζονται με το όνομά του. Προς τους συναδέλφους αυτούς εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες. Φυσικά, δεν έχουν ευθύνη για μεροληψίες, ελλείψεις και λάθη που πιθανώς υπάρχουν (εκτός για το ότι δεν τα βρήκαν και δεν μου τα υπέδειξαν).

Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, ο φοιτητής (και κάθε αναγνώστης) πρέπει να ασκήσει τις κριτικές του ικανότητες και

να προσπαθήσει να απαλλαγεί από προκαταλήψεις, θετικές ή αρνητικές, για την μαρξιστική θεωρία, που πιθανότατα έχει. Ήταν αξίωση του Μαρξ, η θεωρία του να αντψετωπισθεί επιστημονικά και όχι θρησκευτικά (δηλ. όχι σαν ζήτημα πίστης). Στο πρόλογο της γαλλικής έκδοσης του Κεφαλαίου (1872), ο Μάρξ γράφει:

Δεν υπάρχει βασιλικός δρόμος στην επιστήμη και μόνο εκείνοι που δεν φοβούνται το κουραστικό ανέβασμα στα απότομα μονοπάτια της έχουν μια πιθανότητα να κερδίσουν τις φωτεινές της κορυφές.

Επίσης, στον πρόλογο της Κριτικής της Πολιτικής Οικονομίας (1859) τελειώνει ως εξής:

...οι απόψεις μου, ανεξάρτητα από το πώς θα τις κρίνει κανείς και από το πόσο λίγο συμπίπτουν με τις συμφεροντολογικές προκαταλήψεις των κυρίαρχων τάξεων, είναι το αποτέλεσμα ευσυνείδητης και μακρόχρονης έρευνας. Στην είσοδο όμως της επιστήμης, όπως και στην είσοδο της κόλασης, πρέπει να αναγραφεί το αίτημα:

«Εδώ πρέπει να αφήσεις κάθε υποψία κάθε ποταπότητα, εδώ πρέπει να πεθάνει».

Η αφοσίωσή του στην επιστήμη και η επαναστατική του δράση σήμαιναν για τον Μαρξ μια ζωή γεμάτη ταλαιπωρίες, εξορίες και φτώχεια. Αλλά για τον Μαρξ πάνω απ’ όλα ήταν η αλήθεια.

Θεόδωρος Π. Λιανός

Περιεχόμενα

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

1.1. Προϊόν και Εμπόρευμα, σ. 19- 1.2. Διαδικασία της Εργασίας, σ. 20- 1.3. Παραγωγή και Κατανάλωση, σ. 26• 1.4. Διακρίσεις των Προϊόντων, σ. 28- 1.5. Ανταλλαγή και Καταμερισμός της Εργασίας, σ. 28• 1.6. Διανομή, σ. 30• 1.7. Λήψη Αποφάσεων, σ. 31 • 1.8. Τρόπος Παραγωγής, σ. 32• 1.9. Οικονομική Βάση και Εποικοδόμημα, σ. 35 1.10. Κοινωνική Εξέλιξη και Τρόπος Παραγωγής, σ. 37• 1.11. Κοινωνικές Τάξεις και Κοινωνικοί Ανταγωνισμοί, σ. 39• 1.12. Κοινωνικός Σχηματισμός, σ. 41 • 1.13. Μεθοδολογικά Στοιχεία της Μαρξιστικής Ανάλυσης, σ. 43- 1.14. Διαλεκτικός και Ιστορικός Υλισμός (Βασίλης Δρουκόπουλος), σ. 44.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΟΙ ΠΡΟΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

2.1. Εισαγωγή, σ. 51 2.2. Παραγωγικές Δυνάμεις, σ. 51 2.3. Παραγωγικές Σχέσεις, σ. 52- 2.4. Κοινωνικές Αντιθέσεις, σ. 52• 2.5. Εμφάνιση του Υπερτπροιόντος και της Δουλείας, σ. 53- 2.6. Εμφάνιση της Ατομικής Ιδιοκτησίας, σ. 54• 2.7. Σχόλια, σ. 55.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Ο ΔΟΥΛΟΚΤΗΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

3.1. Εισαγωγή, σ. 56• 3.2. Παραγωγικές Δυνάμεις, σ. 57- 3.3. Παραγωγικές Σχέσεις, σ. 58• 3.4. Οικονομικοί Ανταγωνισμοί, σ. 59• 3.5. Η Δουλεία στον Αρχαίο Ελληνικό και Ρωμαϊκό Κόσμο (Βασίλης Δρουκόπουλος), σ. 60• 3.6. Παράγοντες φθοράς του Δουλοκτητικού Τρόπου Παραγωγής, σ. 63• 3.7. Κατάργηση του Δουλοκτητικού Τρόπου Παραγωγής και Μετάβαση στην Φεουδαρχία, σ. 65 3.8. Σχόλια, σ. 66.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Ο ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

4.1. Εισαγωγή, σ. 67• 4.2. Παραγωγικές Δυνάμεις, σ. 68• 4.3. Παραγωγικές Σχέσεις, σ. 70 4.4. Το Υπερπροϊόν και οι Μορφές του, σ. 71 4.5. Ανάπτυξη του Εμπορίου και των Πόλεων, σ. 73 4.6. Κοινωνικές Τάξεις και Οικονομικές Αντιθέσεις, σ. 76- 4.7. Μετάβαση από την Φεουδαρχία στον Καπιταλισμό, σ. 78 4.8. Σχόλια, 79• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, σ. 81.

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

5.1. Εισαγωγή, σ. 87• 5.2. Παραγωγικές Δυνάμεις, σ. 88• 5.3. Παραγωγικές Σχέσεις, σ. 90 5.4. Μερικά Χαρακτηριστικά Στοιχεία του Καπιταλισμού, σ. 91.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ

6.1. Εισαγωγή, σ. 95- 6.2. Έννοια της Αξίας, σ. 95• 6.3. Αξία Χρήσης, σ. 96′ 6.4. Ανταλλακτική Αξία, σ. 97• 6.5. Συγκεκριμένη και Αφηρημένη Εργασία, σ. 98• 6.6. Μέτρηση της Ανταλλακτικής Αξίας, σ. 99′ 6.7. Προσφορά, Ζήτηση και Νόμος της Αξίας, ο. 100• 6.8. Ζωντανή και Νεκρή Εργασία, σ. 101• 6.9. Αξία και Παραγωγικότητα της Εργασίας, σ. 102• 6.10. Τιμές και Αξία, σ. 104• 6.11. Σχόλια, σ. 105.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΞΙΑΣ

7.1. Εισαγωγή, σ. 107• 7.2. Το Εμπόρευμα Εργατική Δύναμη, σ. 107• 7.3. Αξία της Εργατικής Δύναμης, σ. 109′ 7.4. Εργατικός Μισθός: Χρηματική Μορφή της Αξίας της Εργατικής Δύναμης, σ. 112- 7.5. Υπεραξία, σ. 113• 7.6. Χρηματική Μορφή της Υπεραξίας: το Κέρδος, σ. 115• 7.7. Ποσοστό Υπεραξίας, σ. 118- 7.8. Το Κεφάλαιο δεν δημιουργεί Υπεραξία, σ. 120• 7.9. Απόλυτη και Σχετική Υπεραξία, σ. 122.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΚΕΡΔΟΣ

8.1. Εισαγωγή, σ. 124• 8.2. Πάγιο και Κυκλοφορούν Κεφάλαιο, σ. 124- 8.3. Σταθερό και Μεταβλητό Κεφάλαιο, σ. 125• 8.4. Οργανική Σύνθεση του Κεφαλαίου, σ. 126• 8.5. Κύκλωμα του Κεφαλαίου, σ. 127• 8.6. Ποσοστό του Κέρδους, σ. 130• 8.7. Μορφές του Κέρδους, σ. 132• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, σ. 133.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9

ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΕΡΔΟΥΣ

9.1. Εισαγωγή, σ. 145• 9.2. Ποσοστό Κέρδους, Ποσοστό Υπεραξίας και Οργανική Σύνθεση του Κεφαλαίου, σ. 146• 9.3. Ποσοστό Υπεραξίας, Παραγωγικότητα της Εργασίας και Εργατικός Μισθός, σ. 147• 9.4. Ποσοστό Κέρδους και Εργατικός Μισθός, σ. 150- 9.5. Τεχνική Σύνθεση και Οργανική Σύνθεση του Κεφαλαίου, σ. 154• 9.6. Προσδιοριστικοί Παράγοντες του Ποσοστού Κέρδους, σ. 156• 9.7. Εξίσωση του Ποσοστού Κέρδους, σ. 158- 9.8. Βιομηχανικό και Εμπορικό Κέρδος, σ. 168.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

10.1. Έννοια της Ισορροπίας, σ. 170• 10.2. Απλή Αναπαραγωγή, σ. 171 10.3. Συνθετικά Μέρη της Αξίας, σ. 172• 10.4. Συνθήκη Ισορροπίας σε Σύστημα Απλής Αναπαραγωγής, σ. 173• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, σ. 176.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11

ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΕ ΤΙΜΕΣ

11.1. Εισαγωγή, σ. 181 11.2. Η Λύση του Μαρξ, σ. 182• 11.3. Η Λύση του Bortkiewicz, σ. 184• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, σ. 187.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12

Η ΕΓΓΕΙΟΣ ΠΡΟΣΟΔΟΣ

12.1. Εισαγωγή, σ. 191• 12.2. Διαφορική Έγγειος Πρόσοδος, σ. 192•12.3. Απόλυτη Έγγειος Πρόσοδος, σ. 196• 12.4. Μορφές Εγγείου Προσόδου, σ. 197- 12.5. Τιμή της Γης, σ. 198- 12.6. Γεωργική Παραγωγή στις Σύγχρονες Καπιταλιστικές Οικονομίες, σ. 201.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13

ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΧΩΡΙΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

13.1. Εισαγωγή, σ. 202• 13.2. Διευρυνόμενη Αναπαραγωγή, σ. 203• 13.3. Συνθήκη Ισορροπίας σε Σύστημα Διευρυνόμενης Αναπαραγωγής, σ. 205- 13.4. Αριθμητικό Παράδειγμα Διευρυνόμενης Αναπαραγωγής- σ. 207• 13.5. Ρυθμός Ανάπτυξης της Οικονομίας, σ. 211 13.6. Προσδιοριστικοί Παράγοντες του Ρυθμού Ανάπτυξης της Οικονομίας, σ. 214• 13.7. Σχόλια, σ. 215• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, σ. 215.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14

ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΥ ΚΑΙ ΚΕΡΔΩΣ

14.1. Εισαγωγή, σ. 218• 14.2. Ανάγκη για Συσσώρευση, σ. 219• 14.3. Συσσώρευση και Εργατικός Μισθός, σ. 221 14.4. Ποσοστό Κέρδους και Συσσώρευση Κεφαλαίου, σ. 224• 14.5. Συσσώρευση και Τεχνολογική Μεταβολή, σ. 225• 14.6. Εφεδρικός Βιομηχανικός Στρατός, σ. 228• 14.7. Νόμος της Πτωτικής Τάσης του Ποσοστού Κέρδους, σ. 231• 14.8. Κριτική του Νόμου της Πτωτικής Τάσης του Ποσοστού Κέρδους, σ. 237.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15

ΟIKONΟΜΙΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ

15.1. Εισαγωγή, σ. 241• 15.2. Οι Φάσεις του Οικονομικού Κύκλου, σ. 242- 15.3. Διάρκεια και Συχνότητα των Οικονομικών Κύκλων, σ. 244• 15.4. Αναρχία της Καπιταλιστικής Παραγωγής και Δυνατότητα Οικονομικών Κρίσεων, σ. 245• 15.5. Αίτια των Οικονομικών Κρίσεων, σ. 248 15.6. Αποσπάσματα από τον Μαρξ, σ. 257 15.7. Σχόλια, σ. 260

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16

Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ

16.1. Εισαγωγή, σ. 262• 16.2. Προσωπική και Λειτουργική Διανομή, σ. 263• 16.3. Διανομή μεταξύ Εργασίας και Κεφαλαίου, σ. 265- 16.4. H Εξαθλίωση της Εργατικής Τάξης, σ. 267• 16.5. Σχόλια, σ. 270• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1, σ. 271 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2, σ. 274• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΡΙΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ (Βασίλης Δρουκόπουλος), σ. 284.

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΑΑΙΟΥ

17.1. Εισαγωγή, σ. 301 • 17.2. Έννοια του Μονοπωλίου, σ. 303• 17.3. Συγκέντρωση του Κεφαλαίου, σ. 304• 17.4. Συγκεντροποίηση του Κεφαλαίου, σ. 305• 17.5. Η Νέα Μορφή της Επιχείρησης, σ. 307• 17.6. Αγορά Μετοχών: Το Χρηματιστήριο Αξιών, σ. 309′ 17.7. Ιδιοκτησία έναντι Ελέγχου των Μέσων Παραγωγής και Λαϊκός Καπιταλισμός, σ. 312• 17.8. Ο Ρόλος των Τραπεζών, σ. 315- 17.9. Στατιστικά Στοιχεία για την Συγκεντροποίηση του Κεφαλαίου, σ. 317• 17.10. Σχόλια, σ. 321.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ, ΤΙΜΕΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΟΣ

18.1. Εισαγωγή, σ. 322• 18.2. Καρτέλ, Συγχωνεύσεις, Conglomerate, Ομάδες Συμφερόντων, σ. 322• 18.3. Προσδιορισμός των Τιμών σε Μονοπωλιακή Αγορά, σ. 329- 18.4. Ανταγωνισμός μεταξύ Μονοπωλίων, σ. 335• 18.5. Ποσοστό Κέρδους στον Μονοπωλιακό Καπιταλισμό, σ. 337• 18.6. Σχόλια, σ. 339.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 19

ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ

19.1. Εισαγωγή, σ. 341 19.2. Ουσιαστικά Χαρακτηριστικά του Ιμπεριαλισμού, σ. 342- 19.3. Εξαγωγή Κεφαλαίου, σ. 343• 19.4. Μονοπώληση της Παγκόσμιας Αγοράς, σ. 345• 19.5. Γεωγραφική Διαίρεση του Κόσμου, σ. 346• 19.6. Οι Κοινωνικές Τάξεις στις Ιμπεριαλιστικές Χώρες, σ. 348• 19.7. Η Εργατική Τάξη στον Ιμπεριαλισμό, σ. 353• 19.8. Σχόλια, σ. 355• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (Βασίλης Δρουκόπουλος), σ. 357.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 20

ΚΡΑΤΙΚΟΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

20.1. Εισαγωγή, σ. 359• 20.2. Έννοια του Κράτους, σ. 360• 20.3. Ταξικός Χαρακτήρας του Κράτους, σ. 362• 20.4. Βασικές Λειτουργίες του Κράτους, σ. 363• 20.5. Χαρακτηριστικό Στοιχείο του Κρατικομονοπωλιακού Καπιταλισμού, σ. 368• 20.6. Ρυθμιστικός Ρόλος του Κράτους, σ. 370• 20.7. Στρατιωτικές Δαπάνες, σ. 374• 20.8. Δημόσιες Επιχειρήσεις, σ. 376• 20.9. Σχόλια, σ. 379.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 21

ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

21.1. Εισαγωγή, σ. 380′ 21.2. Ορισμός της Πολυεθνικής Εταιρείας, σ. 381 21.3. Μερικά Στατιστικά Στοιχεία, σ. 382• 21.4. Ανάπτυξη των Πολυεθνικών Εταιρειών, σ. 389• 21.5. Διεθνής Συγκέντρωση και Συγκεντροποίηση του Κεφαλαίου και Πολυεθνικές Εταιρείες, σ. 391 21.6. Διεθνοποίηση του Κεφαλαίου και Πολυεθνικές Εταιρείες, σ. 392• 21.7. Πολυεθνικές Εταιρείες και Υπανάπτυκτες Χώρες, σ. 392.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22

ΝΕΟΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝ ΙΣΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

22.1. Εισαγωγή, σ. 398- 22.2. Νεοαποικιοκρατισμός, σ. 399• 22.3. Άνιση Ανταλλαγή, σ. 402• 22.4. Σχόλια, σ. 409.