Εισαγωγή στο Δίκαιο των Επιχειρήσεων

ΜΕΡΟΣ A

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1. Έννοια και πηγές του δικαίου των επιχειρήσεων

α. Παραδοσιακές πηγές 1

β. Νεότερες πηγές 3

2. Η ιδιαιτερότητα του δικαίου της επιχείρησης 6

3. Έννοια της επιχείρησης και διακρίσεις από παρεμφερείς έννοιες

α. Επιχείρηση και φορέας επιχείρησης 7

β. Η εμπορική επιχείρηση 12

4. Διακρίσεις του δικαίου της επιχείρησης 13

ΙΙ. Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΩΣ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑ

5. Η ένταξη της επιχείρησης στο σύστημα του δικαίου 13

6. Οι έννομες σχέσεις της επιχείρησης 16

7. Πραγματικές σχέσεις (πελατεία και καλή πορεία)

α. Πελατεία 18

β. Καλή πορεία 20

8. Δικαιώματα (άυλα αγαθά) και πράγματα

α. Δικαιώματα ως στοιχεία της επιχείρησης 21

β. Πράγματα ως στοιχεία της επιχείρησης 23

9. Μεταβίβαση επιχείρησης 24

ΙΙΙ. ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

10. Σχέση φορέα της επιχείρησης προς την επιχείρηση ως αντικείμενο δικαίου 31

11. Μορφές δημόσιας επιχείρησης

α. Δημόσια επιχείρηση σε στενή και σε ευρεία έννοια 33

β. Μητρικές και θυγατρικές δημόσιες επιχειρήσεις 40

γ. Δημόσια επιχείρηση σε ευρεία έννοια που ασκείται από κοινά νομικά πρόσωπα 41

δ. Δημόσια επιχείρηση και δημόσια υπηρεσία 42

ε. Δημόσια επιχείρηση σε ευρεία έννοια που ασκείται από το Κράτος ή Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου 43

στ. Παραχώρηση δημόσιας υπηρεσίας και εκμίσθωση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου σε ιδιώτες 46

12. Μορφές ιδιωτικής επιχείρησης 47

13. Ατομική και εταιρική επιχείρηση

α. Γενικά 51

β. Φυσικό πρόσωπο ως φορέας επιχείρησης 52

γ. Κοινωνία «ως φορέας επιχείρησης» 53

δ. Εταιρία χωρίς νομική προσωπικότητα ως φορέας επιχείρησης 55

ε. Εταιρική επιχείρηση 56

14. Επιλογή φορέα επιχείρησης 57

15. Σχέση επιχειρησιακής μορφής προς το αντικείμενο 60

16. Η συγκέντρωση των επιχειρήσεων – Δίκαιο προστασίας του ανταγωνισμού

α. Γενικά 61

β. Η νομοθεσία για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού 63

γ. Οι συμπράξεις 64

δ. Οριοθέτηση της αγοράς 65

ε. Κυρώσεις 66

στ. Ιστορική εξέλιξη, περιπτωσιολογία 68

ζ. Καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης 74

η. Οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων 76

θ. Οι συγχωνεύσεις/συγκεντρώσεις από την άποψη του δικαίου προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού

α. Γενικά 78

β. Όμιλοι εταιριών 79

γ. Οι Ευρωπαϊκοί Όμιλοι Οικονομικού Σκοπού 81

17. Επιτροπή Ευρωπαϊκής Επιχείρησης (Ε.Ε.Ε.) 82

18. Η εγκατάσταση των επιχειρήσεων 86

IV. ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

19. Εποπτεία λειτουργίας 93

20. Εποπτεία προϊόντος 94

21. Προστασία καταναλωτή

α. Γενικά 98

β. Γενικοί όροι συναλλαγών 100

γ. Συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος και συμβάσεις από απόσταση 101

δ. Εξυπηρέτηση μετά την πώληση 102

ε. Ευθύνη του κατασκευαστή τυποποιημένων προϊόντων

αα. Γενικά 102

ββ. Αντιμετώπιση του προβλήματος στο κοινό δίκαιο 107

γγ. Το εναρμονισμένο δίκαιο – η Οδηγία της ΕΕ 109

δδ. Υγεία και ασφάλεια των καταναλωτών 122

εε. Ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες στα πλαίσια επαγγελματικής δραστηριότητας 123

στστ. Διαφήμιση 127

ζζ. Καταναλωτική πίστη 132

ηη. Ενώσεις καταναλωτών-Συλλογικά μέσα προστασίας 133

22. Προστασία περιβάλλοντος

α. Έννοια 134

β. Ιστορική εξέλιξη 139

γ. Συνταγματική προστασία 142

δ. Στόχοι νομοθετικής προστασίας 145

ε. Νομοθετική προστασία 145

στ. Υπηρεσίες περιβάλλοντος 149

ζ. Αστική και ποινική προστασία 149

η. Η νομολογία 152

23. Αναπτυξιακοί νόμοι. Προστασία επενδυτικών κεφαλαίων 154

ΜΕΡΟΣΒ

ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Τμήμα Ένα

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

24-25. Γενικά 166

26. Η εξέλιξη της εργασίας και της ρύθμισής της 167

27. Ατομικό και συλλογικό εργατικό δίκαιο 169

28. Οριοθέτηση των εργασιακών σχέσεων 171

29. Η εργατική νομοθεσία 173

30. Συνταγματική προστασία της εργασίας 175

31. Πηγές του εργατικού δικαίου 179

32. Οι κανονισμοί εργασίας 185

33. Ιεράρχηση των κανόνων λειτουργίας της εργασιακής σχέσης 187

II. ΟΙ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΣ

34. Η εργασία 189

35. Εξαρτημένη εργασία 192

36. Επάγγελμα 194

37. Ο μισθωτός

α. Γενικά 195

β. Είδη μισθωτών 197

38. Ο μισθός 201

39. Ο εργοδότης 203

40. Επιχείρηση και εκμετάλλευση 206

41. Η σύμβαση εργασίας 207

42. Η σχέση εργασίας 209

Τμήμα Δύο

ΑΤΟΜΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

I. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

43. Η σύναψη της σύμβασης εργασίας

α. Γενικά 211

β. Ειδικοί τρόποι σύναψης της σύμβασης 213

γ. Πολλαπλή απασχόληση 214

δ. Σύμβαση δοκιμαστικής εργασίας 215

44. Η παροχή εργασίας 216

45. Υποχρέωση συμμόρφωσης στις εντολές του εργοδότη 220

46. Υποχρέωση πίστης 222

47. Τόπος εκτέλεσης της εργασίας 224

48. Παραβάσεις κατά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του μισθωτού 226

II. ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

49. Γενικά 228

50. Το νόμιμο και συμβατικό ωράριο εργασίας 229

51. Τρόπος υπολογισμού του ωραρίου 235

52. Τρόπος συμπλήρωσης του ωραρίου 236

53. Υπερωρίες 238

54. Οι αργίες 242

55. Νυκτερινή εργασία 244

56. Άδειες 245

ΙΙΙ. ΜΙΣΘΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ

57. Πότε καταβάλλεται ο μισθός 250

58. Προσδιορισμός του ύψους του μισθού 251

59. Είδη μισθού

α. Γενικά 255

β. Χρονικός μισθός 256

γ. Καταποκοπή μισθός 257

δ. Ποσοστά στα κέρδη και φιλοδωρήματα 258

ε. Μισθός σε χρήμα 260

στ. Μισθός σε είδος 261

60. Καταβολή του μισθού 262

61. Περιεχόμενο του μισθού 264

62. Λοιπές υποχρεώσεις του εργοδότη 265

IV. ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

63. Γενικά 269

64. Επιτρεπτή και ανεπίτρεπτη μεταβολή των όρων εργασίας 270

V. ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

65. Γενικά 273

66. Περιορισμός της ευθύνης του εργοδότη 274

VI. ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

67. Λύση της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου

α. Γενικά 278

β. Αποζημίωση λόγω καταγγελίας 280

γ. Εξαιρέσεις 284

δ. Καταγγελία από το μισθωτό 287

68. Λύση της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου 288

69. Περιορισμός της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας από μέρους του εργοδότη 289

VII. ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

70. Συμφιλίωση 291

71. Δικαστική επίλυση 292

Τμήμα Τρία

ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

72. Έννοια 294

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

73. Δικαιώματα των εργαζομένων 295

74. Ιδιαίτερες εκδηλώσεις της προστασίας της εργασίας σε πολυάριθμη εκμετάλλευση

1. Γενικά 304

2. Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας 304

3. Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων

α. Γενικά – Επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας 305

β. Τεχνικός ασφαλείας – γιατρός εργασίας 306

γ. Κτιριολογικές απαιτήσεις 309

δ. Προστασία από φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς παράγοντες 311

ε. Γενικές υποχρεώσεις υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας 314

στ. Κυρώσεις και περιπτώσεις παραβάσεως της νομοθεσίας για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων 315

4. Προστασία και διευκόλυνση των εργαζομένων με οικογενειακές υποχρεώσεις 316

II. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

75. Οι κανονισμοί εργασίας 317

76. Η πρακτική 322

77. Πειθαρχικό δίκαιο της εκμετάλλευσης 323

III. ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

78. Η συνδικαλιστική δραστηριότητα

1. Γενικά 326

2. Κατοχύρωση της συνδικαλιστικής ελευθερίας 327

3. Παρεπόμενες αρχές της συνδικαλιστικής ελευθερίας 330

4. Προστασία στο ουσιαστικό δίκαιο 331

5. Προστασία συνδικαλιστικών στελεχών 333

79. Επαγγελματικές οργανώσεις

1. Έννοια 336

2. Ενώσεις εργαζομένων 338

α. Πρωτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις 339

β. Δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις 340

γ. Τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις 341

3. Ενώσεις εργοδοτών 342

IV. ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ – ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΔΙΑΙΤΗΣΙΕΣ

80. Έννοια – σκοπός 343

81. Σύναψη της συλλογικής σύμβασης εργασίας 346

82. Χαρακτηριστικά της συλλογικής σύμβασης 347

83. Έναρξη ισχύος – διάρκεια λήξη 349

84. Είδη συλλογικών συμβάσεων εργασίας 351

1. Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 351

2. Εθνικές Ομοιοεπαγγελματικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 352

3. Τοπικές Ομοιοεπαγγελματικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 353

4. Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 354

5. Επιχειρησιακές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας 355

85. Μεσολάβηση 356

86. Διαιτησία 359

1. Οι αποφάσεις 363

V. ΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

87. Γενικά 364

88. Είδη απεργίας 366

VI. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

89. Γενικά 367

90. Φορείς κοινωνικής ασφάλισης 368

91. Ασφαλισμένοι 370

92. Πόροι – παροχές 371

ΜΕΡΟΣ Γ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Τμήμα Ένα

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

I. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. ΕΝΝΟΙΑ, ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ

93. Έννοια 373

94. Έννοια και διακρίσεις των φόρων 374

95. Αρχές 378

α. Η αρχή της βεβαιότητας (νομοθετικού ορισμού) του φόρου 379

β. Η αρχή της ισότητας 383

γ. Η αρχή της χωρικότητας των φορολογικών νόμων 385

δ. Η αρχή της μη αναδρομικής ισχύος των φορολογικών νόμων 388

Τμήμα Δύο

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

96. Ο φόρος εισοδήματος

α. Γενικά 383

β. Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων 391

αα. Εισόδημα από ακίνητα 394

ββ. Εισόδημα από κινητές αξίες 395

γγ. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις 397

δδ. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις 398

εε. Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 406

στστ. Εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα και κάθε άλλη πηγή 408

γ. Φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων 410

δ. Ο φορολογικός έλεγχος 415

ε. Διοικητική επίλυση της διαφοράς. Συμβιβασμός και βεβαίωση του φόρου 417

στ. Ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ) 418

97. Φορολογία περιουσίας 423

98. Φορολογία επί των συναλλαγών

α. Φορολογία μεταβιβάσεως ακινήτων και πλοίων 424

β. Φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών 425

γ. Φορολογία κύκλου εργασιών 426

99. Φορολογικές κυρώσεις 429

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Νόμος 2251/1994 για την προστασία του καταναλωτή

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Νόμος 2639/1998. Ρύθμιση εργασιακών σχέσεων

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

Συλλογική σύμβαση εργασίας (06-12-2010)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV

Νόμος 3016/2002 – Εταιρική διακυβέρνηση