Συγκριτική Έρευνα στις Πρακτικές Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού στη Ελλάδα & την Ευρώπη

Παπαλεξανδρή Νάνσυ
Γαλανάκη Ελεάννα
Παναγιωτοπούλου Λήδα

 

Α΄ Έκδοση

Εκδότης: Μπένου Ε.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 151
Κωδικός ISBN:
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος:

Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 μια ομάδα Πανεπιστημίων από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεκίνησε να ερευνήσει την τότε επικρατούσα κατάσταση στις πρακτικές Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού στις μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις του ιδιωτικού κυρίως Τομέα. Συντονιστής ανέλαβε το Πανεπιστήμιο του Cranfield με τον Καθηγητή Chris Brewster, ενώ για λογαριασμό της Ελλάδας το έργο ανέλαβε το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Από τότε πέρασαν 25 χρόνια, πολλές νέες χώρες μπήκαν στην έρευνα η οποία επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ο όγκος των στοιχείων και οι συγκρίσεις ανάμεσα στις χώρες έχει οδηγήσει σε πολλές δημοσιευμένες εργασίες ενώ έχουν καταγραφεί σταδιακά οι εξελίξεις που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού είναι ένας χώρος που συγκεντρώνει σήμερα με αυξανόμενους ρυθμούς το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων ενώ παράλληλα αντιμετωπίζεται σαν μια σημαντική λειτουργία της επιχείρησης που ανατίθεται όλο και περισσότερο σε εξειδικευμένους επαγγελματίες του χώρου.

Σκοπός της μελέτης που ακολουθεί είναι να παρουσιάσει στοιχεία από τις πρακτικές Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιώντας τα σημαντικότερα ευρήματα από τις διαδοχικές έρευνες που έγιναν στα χρόνια που πέρασαν. Τα αποτελέσματα που ακολουθούν δίνουν μια συνοπτική εικόνα του επιπέδου και των εξελίξεων της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού, προδιαγράφοντας σε ένα βαθμό και το άμεσο μέλλον της. Ένα μέλλον που έντονη επιθυμία μας είναι να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων, όσο και στην ευημερία των εργαζομένων και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα.

Από το 1993 που ξεκίνησε η έρευνα στην Ελλάδα, πολλοί έχουν βοηθήσει στην υλοποίησή της. Σαν κύρια υπεύθυνη της έρευνας για την Ελλάδα θέλω να τους ευχαριστήσω θερμά. Συγκεκριμένα ουσιαστική βοήθεια προσέφεραν με τη συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων, οι επίκουρες καθηγήτριες Ειρήνη Νικάνδρου, Λήδα Παναγιωτοπούλου και Ελεάννα Γαλανάκη. Επίσης μεγάλη βοήθεια στην επιμέλεια

του κειμένου και των στοιχείων προσέφεραν ο κύριος Νίκος Πάχος και η κα Ειρήνη Σκοπελίτη.

Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω όλες τις επιχειρήσεις και τα στελέχη της Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού που διέθεσαν τον πολύτιμο χρόνο τους για να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο, καθώς και τους φοιτητές προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που κατά καιρούς βοήθησαν στη διεξαγωγή των συνεντεύξεων και στο σχολιασμό των αποτελεσμάτων.

Νάνσυ Παπαλεξανδρή
Ομότιμη Καθηγήτρια Ο.Π.Α.

Περιεχόμενα

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ 8
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟΠΙΝΑΚΩΝ 12
ΠΡΟΛΟΓΟΣ 15
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 17
Η διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού σήμερα 17
Αλλαγές στη φιλοσοφία και τις προτεραιότητες της διοίκησης του ανθρώπινου
Δυναμικού 19
Στόχος και περιεχόμενο της έρευνας 20
Μεθοδολογία Έρευνας 21
ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 23
Το μάκρο-περιβάλλον στην Ελλάδα 2009-2015 23
Χαρακτηριστικά του Ελληνικού δείγματος 24
Ιδιοκτησιακό καθεστώς – Μέγεθος 26
Κλάδοι δραστηριότητας – Χαρακτηριστικά επιχειρήσεων 28
Χαρακτηριστικά αγορών – Ανάπτυξη – Ανταγωνιστικότητα 29
Στρατηγικές διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού 30
Ο ρόλος του τμήματος ανθρώπινου δυναμικού 30
Ο ρόλος των στελεχών γραμμής 36
Μέθοδοι στελέχωσης ανθρώπινου δυναμικού 41
Προγραμματισμός ανθρώπινου δυναμικού 41
Μέθοδοι προσέλκυσης και προέλευση εργαζομένων 44
Μέθοδοι επιλογής 47
Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στην Ελλάδα 50
Ρυθμίσεις για συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων 53
Μέθοδοι εκπαίδευσης και ανάπτυξης εργαζομένων 56
Συχνότητα εκπαίδευσης στις Ελληνικές επιχειρήσεις 56
Ανάπτυξη σταδιοδρομίας 59
Αξιολόγηση της εκπαίδευσης 62
Αξιολόγηση της απόδοσης 64
Αξιολόγηση στις διάφορες εργασιακές ομάδες 65
Συμμετοχή στη διαδικασία αξιολόγησης 67
Στόχοι αξιολόγησης 70
Σύστημα αμοιβών 72
Επίπεδο καθορισμού βασικού μισθού 72
Παρεχόμενες αμοιβές – Κίνητρα 74
Μη χρηματικές αμοιβές (fringe benefits) 78
Εργασιακές σχέσεις – Εσωτερική επικοινωνία 79
Ο ρόλος των σωματείων 80
Επικοινωνία κύριων πολιτικών ΔΑΔ 83
Μέθοδοι επικοινωνίας μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων 84
Καθοδική επικοινωνία 85
Ανοδική επικοινωνία 88
Συνοπτικά συμπεράσματα από την έρευνα CRANET στις Ελληνικές επιχειρήσεις 90
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ 94
Η λειτουργία διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού στις χώρες που συμμετείχαν
στην έρευνα 96
Ο ρόλος του διευθυντή ανθρώπινου δυναμικού 96
Η ευθύνη για τη ΔΑΔ: Η αποκέντρωση της λειτουργίας ΔΑΔ
και ο ρόλος των στελεχών γραμμής 98
Η αξιολόγηση του τμήματος ΔΑΔ 101
Η εξωτερική ανάθεση των λειτουργιών ΔΑΔ 102
Γραπτές στρατηγικές και πολιτικές 103
Η τεχνολογική υποστήριξη της λειτουργίας της ΔΑΔ 105
Μέθοδοι στελέχωσης ανθρώπινου δυναμικού 106
Μέθοδοι μείωσης προσωπικού 106
Πρακτικές στελέχωσης 109
Προσέλκυση υποψηφίων 109
Επιλογή υποψηφίων 112
Ευελιξία στην απασχόληση 114
Απασχόληση μειωμένου ωραρίου 115
Συμβόλαια ετήσιων ωρών 116
Τηλε-εργασία 117
Στρατηγικές ευέλικτης απασχόλησης 118
Μέθοδοι εκπαίδευσης και ανάπτυξης 119
Διαφορές στο βαθμό εκπαίδευσης εργαζομένων 119
Αξιολόγηση εκπαίδευσης 121
Μέθοδοι εκπαίδευσης 122
Αξιολόγηση εργαζομένων 124
Αμοιβές και διοίκηση απόδοσης 127
Προσδιορισμός του βασικού μισθού 128
Μεταβλητές αμοιβές 129
Πρόσθετες παροχές 132
Εργασιακές σχέσεις και επικοινωνία 133
Η επιρροή του εργατικού σωματείου 134
Νέες μέθοδοι επικοινωνίας 135
Συμπεράσματα από τη σύγκριση της Ελλάδας με χώρες της Ευρώπης 137
ΕΠΙΛΟΓΟΣ 141
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 145
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ CRANET 147