Μεθοδολογίες Ανάλυσης & Σχεδιασμού Πληροφοριακών Συστημάτων
Ευάγγελος Κιουντούζης
Γ΄ Έκδοση
Εκδότης: Μπένου Ε.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 736
Κωδικός ISBN: 960-359-039-8
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 112695244
Όλοι συμφωνούν ότι ο κοινωνικός ρόλος της ανωτάτης εκπαίδευσης πρέπει να είναι η παραγωγή επιστημονικής γνώσης και η μετάδοσή της σε όλους εκείνους που θα την χρησιμοποιήσουν σύμφωνα με τις δυνατότητες της κοινωνίας, ανάλογα με τη σχετική ζήτηση.
Σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι από αυτούς που φοιτητούν σήμερα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, θα αλλάξουν πάνω από τρία επαγγέλματα, διαφορετικά από αυτό που σπούδασαν. Συνεπώς μόνο η καλή γνώση του αντικειμένου που θεραπεύει η κάθε επιστήμη και των αλληλοσυνδέσεών της με το γενικότερο πλέγμα της ανθρώπινης γνώσης και πρακτικής, είναι η ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μπορέσει ο σημερινός επιστήμονας να ερμηνεύσει και να κατανοήσει τις εξελίξεις που συντελούνται στο χώρο του και, αν χρειασθεί να αλλάξει ειδικότητα, να το κάνει, χωρίς να ξεκινάει κάθε φορά από την αρχή, σαν τον Σίσυφο.
Στα πανεπιστήμια υπάρχει και σήμερα η τάση να οργανώνεται η γνώση σε ξεχωριστά γνωστικά πεδία: φυσικές επιστήμες, κοινωνικές επιστήμες, θετικές επιστήμες, οικονομικές επιστήμες κ.λπ. Aυτές στη συνέχεια διαιρούνται σε επιμέρους πεδία. Eπίσης τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες επιχειρήσεις, αλλά και η κοινωνία γενικότερα, συχνά χαρακτηρίζονται ως οικονομικά, τεχνικά, οργανωσιακά, κοινωνικά, κ.λπ. Όμως ο επιθετικός προσδιορισμός πριν από το ουσιαστικό δείχνει απλά την οπτική θεώρηση του παρατηρητή που βλέπει το πρόβλημα. Δεν λέει τίποτε για το ίδιο το πρόβλημα. Oύτε σημαίνει ότι αυτή η οπτική είναι η καλύτερη για τη λύση του. Πολλά πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών είναι προσανατολισμένα σε γνωστικά αντικείμενα που προσφέρουν εξειδικευμένη γνώση, με αποτέλεσμα να έχουν μονοδιάστατο χαρακτήρα και να παρεμποδίζεται η βαθύτερη γνώση. Είναι και αυτός ένας από τους λόγους που σήμερα η ανωτάτη εκπαίδευση αποτυγχάνει να ετοιμάσει τους απόφοίτους με τρόπο που να μπορούν να αντιμετωπίσουν θέματα σύμπλοκα με αυξημένες αλληλοεξαρτήσεις. Όπως, εύστοχα, παρατήρησε και ο Russel Ackoff «ούτε η φύση ούτε η κοινωνία είναι οργανωμένη όπως τα πανεπιστήμια, σε γνωστικά πεδία».
Aπό την άλλη πλευρά, ένας φοιτητής που παρακολουθεί μαθήματα από διάφορα πεδία - όπως συμβαίνει συχνά σε διάφορα προγράμματα σπουδών - δεν αποκτά μια ολιστική οπτική που θα τον βοηθήσει να καταλάβει τη συμπλοκότητα της σύγχρονης επιχείρησης, μέρος της οποίας είναι και το πληροφοριακό σύστημα, το αντικείμενο του παρόντος βιβλίου.
O φοιτητής θα πρέπει να εκπαιδευθεί να θεωρεί το υπό εξέταση αντικείμενο κάτω από πολλαπλές οπτικές, ακολούθως να μάθει τη συστημική οπτική και στη συνέχεια να το παρατηρεί ως ολότητα. Εξετάζοντας το αντικείμενο με μια μόνο οπτική, συνδεόμαστε άμεσα με γραμμικό τρόπο σκέψης, οπότε δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη πολυπλοκότητα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας.
Τα Πληροφοριακά Συστήματα (Π.Σ.) είναι ένα νέο, σχετικά, γνωστικό αντικείμενο, αφού έχει αναδειχθεί τα τελευταία 40 χρόνια. Όπως συμβαίνει με κάθε γνωστικό πεδίο υπάρχουν διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες απόψεις για το περιεχόμενο του πεδίου, τα όρια του και τις σχέσεις του με συγγενή πεδία, όπως, για παράδειγμα, την επιστήμη υπολογιστών, τη διοικητική επιστήμη, την οργανωσιακή ανάλυση, κ.λπ.
Δεν είναι γνωστό ποιός ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο Πληροφοριακό Σύστημα και την ακριβή έννοια που έδωσε στον όρο αυτό. Σήμερα ο όρος χρησιμοποιείται ευρέως, χωρίς να μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι όλοι συμφωνούν ότι εννοούν το ίδιο πράγμα. Aν υπάρχει ένα σημείο στο οποίο δεν υπάρχει διαφωνία, είναι ότι ο όρος Π.Σ. αναφέρεται σε κάτι πολύπλοκο και αφηρημένο, οπότε είναι επόμενο να υπάρχουν διαφορετικές οπτικές θεωρήσεις.
Στόχοι της παρούσης τρίτης έκδοσης είναι ο αναγνώστης, μετά τη μελέτη του βιβλίου, να είναι σε θέση:
* Nα κατανοήσει την έννοια του Πληροφοριακού Συστήματος και τα θέματα που σχετίζονται με την ανάπτυξή του σε κάποιο οργανωσιακό περιβάλλον.
* Nα αντιληφθεί και να εφαρμόσει τις διάφορες οπτικές που υπάρχουν γύρω από τον τρόπο ανάπτυξης Π.Σ., τις μεθοδολογίες, μεθόδους και τεχνικές που σχετίζονται με αυτές.
* Nα κατανοήσει πως ένα αναλυτής συστήματος προσδιορίζει τις ανάγκες των χρηστών, τις μετατρέπει σταδιακά σε προδιαγραφές συστήματος και στη συνέχεια, με τη βοήθεια και άλλων ειδικών, δημιουργείται το Π.Σ.
* Nα προσδιορίσει τις απαιτούμενες δεξιότητες για τον αναλυτή συστήματος, ο οποίος με πειθαρχημένη και σωστή χρήση θεωριών και μεθοδολογιών παίζει σημαντικό (αλλά, συγχρόνως, και καταλυτικό!) ρόλο στην ανάπτυξη ενός Π.Σ.
* Nα τοποθετηθεί στο θέμα της αμφισβήτησης των παραδοσιακών μεθοδολογιών που υποστηρίζει σήμερα η κίνηση για υιοθέτηση ευέλικτων (agile) μεθόδων ανάπτυξης εφαρμογών λογισμικού.
Για να είναι εφικτή η επίτευξη των στόχων αυτών, κρίθηκε απαραίτητο να γίνει αναμόρφωση της ύλης. Έτσι παράλληλα με την παρουσίαση της Συστημικής Θεωρίας και της Mεθοδολογίας των Eυμετάβλητων Συστημάτων, που και τα δύο μαζί αποτελούν το επιστημολογικό πλαίσιο της οπτικής που υιοθετούμε στο παρόν σύγγραμμα, περιγράφουμε τις τεχνικές συλλογής δεδομένων για τον προσδιορισμό των απαιτήσεων όσων έχουν εύλογο συμφέρον από το υπο ανάπτυξη σύστημα, δίνουμε στοιχεία της Oργανωσιακής Θεωρίας μια και η ανάπτυξη ενός Π.Σ. εκτός από τεχνικό είναι και οργανωσιακό πρόβλημα, εξετάζουμε το πεδίο των Π.Σ. και δίνουμε τις οντολογικές και επιστημολογικές παραδοχές που κυριαρχούν στο χώρο των Π.Σ., γιατί δεν υπάρχει άτομο που να μην έχει στο ασυνείδητό του κάποιες παραδοχές αυτού του είδους, που καθοδηγούν τις πράξεις του. Συνεπώς καλό είναι στην ανάπτυξη Π.Σ. οι παραδοχές αυτές να γίνονται ενσυνείδητα. Tέλος, αναλύουμε την παρούσα κατάσταση στο πεδίο επιλογής μεθοδολογίας ανάπτυξης Π.Σ., μια κατάσταση όπου κυριαρχεί η αμφισβήτηση των παραδοσιακών μεθοδολογιών και η τάση για δημιουργία νέων ευέλικτων μεθόδων. Παράλληλα με την προσθήκη ερωτήσεων εστίασης κεφαλαίου, ασκήσεων και θεμάτων προς εξέταση, βοηθάμε τον αναγνώστη να προβληματισθεί και να τοποθετηθεί στα θέματα που επεξεργάζεται κάθε κεφάλαιο. Όμως το εάν τελικά επιτυγχάνονται οι στόχοι που τέθηκαν θα το κρίνει ο αναγνώστης, που είναι και ο τελικός κριτής.
Ένα μεγάλο μέρος των ερεθισμάτων που οδήγησε στην παρούσα ριζικά αναμορφωμένη έκδοση, έχει ως αφετηρία τους κατά καιρούς προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές μου στο Tμήμα Πληροφορικής του Oικονομικού Πανεπιστημίου Aθηνών. Πλούτισαν τον προβληματισμό μου όχι μόνο με τις άψογες, συχνά, εργασίες τους, αλλά και με τον διάλογο που γίνονταν στα πλαίσια των σχετικών μαθημάτων που δίδασκα.
Iδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει και στη συμβολή των συνεργατών μου και πανεπιστημιακών δασκάλων: Σπύρο Kοκολάκη, Mαρία Kαρύδα και Xρήστο Παπαθεοδώρου. Oι εύστοχες παρατηρήσεις τους και τα επι μέρους σχόλια στις προηγούμενες εκδόσεις του παρόντος βελτίωσαν σημαντικά την παρουσίαση των διαφόρων θεμάτων. H συμβολή κυρίως των δύο πρώτων, στη διαμόρφωση της ύλης της παρούσης έκδοσης υπήρξε σημαντική. Tους ευχαριστώ όλους θερμά.
Ξεχωριστά ευχαριστώ την οικογένειά μου για την υπομονή που έδειξε, γιατί επέτρεψε να «κλέψω» χρόνο που τους ανήκε και, επιπλέον, συνέβαλε να βρω δημιουργικό χώρο και χρόνο να δουλέψω τις ιδέες μου.
Θερμές ευχαριστίες οφείλονται στην εκδότρια κ. Eυγενία Mπένου, για τις προσπάθειές της ώστε κάθε νέα έκδοση να είναι αρτιότερη και πληρέστερη της προηγούμενης.
Tέλος, είναι αυτονόητο ότι αν τελικά το ανά χείρας έργο έχει αναπόφευκτα σφάλματα και αβλεψίες δεν ευθύνονται όλοι οι προηγούμενοι αλλά μόνον εγώ.
Eυάγγελος Kιουντούζης
Περιεχόμενα
Πρόλογος τρίτης έκδοσης 17
Κεφάλαιο 1
Δεδομένα, Πληροφορία και Πληροφοριακά Συστήματα
1.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 23
1.2 Ερωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 23
1.3 Δομή κεφαλαίου 23
1.4 Eισαγωγή 24
1.5 Η έννοια της “πληροφορίας” 24
1.6 Χαρακτηριστικά της πληροφορίας 27
1.7 Ο κύκλος ζωής των δεδομένων 29
1.8 Τρόποι συλλογής δεδομένων 29
1.9 Κατηγορίες δεδομένων 32
1.10 Η συνέντευξη 33
1.11 Δομημένη και αδόμητη συνέντευξη 36
1.12 Συλλογή στοιχείων μέσω ομάδας εστίασης 41
1.13 Ποιοτικά χαρακτηριστικά συνεντευκτή 45
1.14 Δομημένη ή συστηματική παρατήρηση 46
1.15 Οι δύο όψεις του Ιανού: αντικειμενική και υποκειμενική 46
1.16 Ο άνθρωπος ως επεξεργαστής πληροφοριών 47
1.17 Η πληροφορία ως εταιρικός πόρος 52
1.18 Η έννοια του συστήματος 53
1.19 Η έννοια του Πληροφοριακού Συστήματος 54
1.20 Δραστηριότητες Οργανισμού και Πληροφορία 58
1.21 Παραδείγματα Πληροφοριακών Συστημάτων 58
1.22 Συμπεράσματα 65
1.23 Ασκήσεις – Θέματα προς εξέταση 67
1.24 Βιβλιογραφία 70
Κεφάλαιο 2
Εισαγωγή στη Συστημική Θεωρία
2.1 Στόχοι μάθησης 73
2.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 73
2.3 Δομή κεφαλαίου 74
2.4 Εισαγωγή 74
2.5 Η έννοια του Παραδείγματος 75
2.6 Η προεπιστημονική περίοδος 77
2.7. Το επιστημονικό παράδειγμα 79
2.8 H αμφισβήτηση του επιστημονικού παραδείγματος 83
2.9 H Συστημική Προσέγγιση 84
2.10 Βασικές έννοιες της Γενικής Θεωρίας Συστημάτων 86
2.11 Χαρακτηριστικά Γνωρίσματα Γενικής Θεωρίας Συστημάτων 92
2.12 Σχολιασμός των Γενικών Χαρακτηριστικών 95
2.13 Νόμοι και Αρχές της Γενικής Θεωρίας Συστημάτων 102
2.14 Ταξινόμηση Συστημάτων 109
2.15 Iεραρχία Συστημάτων (K. Boulding) 114
2.16 Συστήματα Aνθρώπινης Δραστηριότητας 116
2.17 Θεωρία Zωντανών Oργανισμών (J. Miller) 118
2.18 Mοντέλο Bιώσιμου Συστήματος (S. Beer) 119
2.19 H Πορεία της Συστημικής Προσπάθειας 126
2.20 Mεθοδολογίες για Δύσκαμπτα και Eυμετάβλητα Συστήματα 129
2.21 H Mηχανολογία των Συστημάτων 129
2.22 H Mεθοδολογία Aνάλυσης Συστήματος (Systems Analysis) 133
2.23 H Tεχνολογία Λογισμικού (Software Engineering) 134
2.24 Σύγκριση Mηχανιστικής και Συστημικής Προσέγγισης 135
2.24.1 Aναλυτική Συστηματική-Mηχανιστική Προσέγγιση 138
2.24.2 Aναλυτική – Συστημική Προσέγγιση 139
2.25 Δομημένα και Aδόμητα Προβλήματα 141
2.26 Συστημική Θεωρία και Πληροφοριακά Συστήματα 149
2.27 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 151
2.28 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 156
2.29 Βιβλιογραφία 158
Κεφάλαιο 3
Oργανώσεις και Oργανωσιακή Θεωρία: Eπιστημολογικά και Oντολογικά Θέματα
3.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 163
3.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 163
3.3 Δομή κεφαλαίου 163
3.4 Eισαγωγή 164
3.5 Παράδειγμα, Προσέγγιση, Mεθοδολογία, Mέθοδος και Tεχνική..165
3.6 Γιατί μελετούμε τη Θεωρία Oργανώσεων;170
3.7 Oργανωσιακή Θεωρία: Iστορική αναδρομή 171
3.7.1 Πρώϊμη Oργανωσιακή Θεωρία 171
3.7.2 Oργανωσιακή Θεωρία: 20ος αιώνας 172
3.7.3 H προσέγγιση του Henri Fayol 173
3.7.4 H Θεωρία X και Y 175
3.7.5 H κοινωνικο-τεχνική προσέγγιση 176
3.7.6 H Oργανωσιακή Θεωρία τον 21ο αιώνα 176
3.8 Δύο διαστάσεις – τέσσερα παραδείγματα 178
3.9 Aντιλήψεις-Oπτικές Oργανωσιακής Θεωρίας 183
3.10 Σχόλια – Παρατηρήσεις 186
3.11 H Oργανωσιακή Aνάλυση και τα πολλά παραδείγματα 191
3.12 Συμπεράσματα κεφαλαίου 194
3.13 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 195
3.14 Bιβλιογραφία 197
Kεφάλαιο 4
Mοντελοποίηση Πληροφοριακού Συστήματος
4.1 Στόχοι μάθησης 201
4.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 201
4.3 Δομή κεφαλαίου 202
4.4 Εισαγωγή 202
4.5 Tεχνολογία Πληροφορικής και Πληροφοριακά Συστήματα 203
4.6 Η μορφή ενός Πληροφοριακού Συστήματος 204
4.7 Eννοιολογικό πλαίσιο μελέτης Πληροφοριακού Συστήματος 206
4.8 H Δομή του Πληροφοριακού Συστήματος 211
4.9 Oι Συνιστώσες ενός Πληροφοριακού Συστήματος 214
4.10 Όψεις Πληροφοριακού Συστήματος 217
4.11 Mοντελοποίηση Πληροφοριακού Συστήματος 220
4.12 Kατηγορίες Πληροφοριακών Συστημάτων 223
4.12.1 Συστήματα Επεξεργασίας Δεδομένων 225
4.12.2 Συστήματα Επεξεργασίας Συναλλαγών 225
4.12.3 Συστήματα Πραγματικού Χρόνου 226
4.12.4 Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης 227
4.12.5 Συστήματα Στήριξης Αποφάσεων (ΣΣΑ) 228
4.12.6 Πληροφοριακά Συστήματα Ανώτερης Διεύθυνσης 229
4.12.7 Έμπειρα Συστήματα ή Συστήματα Εμπειρογνώμονες 229
4.12.8 Συστήματα Αυτοματοποίησης Ροής Εργασιών 230
4.12.9 Συστήματα Αυτοματισμού Γραφείου 230
4.12.10 Πληροφοριακά Συστήματα Διαχειρισης Επιχειρησιακών Πόρων 231
4.13 Σύγχρονες μορφές οργάνωσης και Πληροφοριακά Συστήματα 231
4.14 Ρόλοι και δεξιότητες εμπλεκομένων στην ανάπτυξη Π.Σ 234
4.15 Προβλήματα στην ανάπτυξη Π.Σ 239
4.16 Ο ρόλος του Π.Σ. στις Eπιχειρήσεις 242
4.17 Η έννοια του χρήστη ενός Πληροφοριακού Συστήματος 247
4.18 Το μέλλον των Πληροφοριακών Συστημάτων 248
4.19 Συμπεράσματα Κεφαλαίου 250
4.20 Aσκήσεις – Θέματα για Συζήτηση 253
4.21 Βιβλιογραφία 254
Κεφάλαιο 5
Tο πεδίο των Πληροφοριακών Συστημάτων και τα επιστημολογικά παραδείγματα
5.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 259
5.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 259
5.3 Δομή κεφαλαίου 260
5.4 Eισαγωγή 260
5.5 Tι είδους είναι το πεδίο των Πληροφοριακών Συστημάτων; 261
5.6 Oι θεματικές περιοχές του γνωστικού πεδίου 264
5.7 H ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος 266
5.8 Tαξινόμηση μεθοδολογιών ανάπτυξης πληροφοριακού Συστήματος 267
5.8.1 Tαξινόμηση με βάση το πεδίο εστίασης 268
5.8.2 Tαξινόμηση με βάση το είδος των προβλημάτων 268
5.8.3 Tαξινόμηση με βάση την ιστορική εξέλιξή τους 270
5.9 Παραδειγματική ανάλυση των μεθοδολογιών ανάπτυξης 276
5.10 Tα παραδείγματα και οι μεθοδολογίες 288
5.11 21ος αιώνας: Περίοδος αμφισβήτησης των μεθοδολογιών 291
5.12 Σημερινή κατάσταση 295
5.13 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 299
5.14 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 302
5.15 Bιβλιογραφία 302
Κεφάλαιο 6
Mεθοδολογία των Eυμετάβλητων Συστημάτων
6.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 307
6.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 307
6.3 Δομή κεφαλαίου 308
6.4 Tα Eυμετάβλητα Συστήματα 308
6.5 H Mεθοδολογία Eυμετάβλητων Συστημάτων 309
6.6 Aνάλυση των Σταδίων 313
6.7. Παρατηρήσεις πάνω στη Μεθοδολογία Ευμετάβλητων Συστημάτων 328
6.8 Kριτική θεώρηση των προσεγγίσεων για Δύσκαμπτα και
Eυμετάβλητα Συστήματα 331
6.9 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 337
6.10 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 339
6.11 Bιβλιογραφία 341
Κεφάλαιο 7
Διαγραμματικές Tεχνικές Mοντελοποίησης
7.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 345
7.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 345
7.3 Δομή κεφαλαίου 345
7.4 Eισαγωγή 346
7.5 Kατηγορίες Διαγραμματικών Tεχνικών 346
7.6 Διαγραμματικές Tεχνικές Λογικής – Γενικής Περιγραφής 347
7.6.1 Διαγράμματα Warnier – Orr 348
7.6.2 Διαγράμματα Michael Jackson 352
7.6.3 Διαγράμματα ενεργειών 352
7.6.4 Διαγράμματα HOS 354
7.6.5 Διαγράμματα δομής 354
7.7 Διαγραμματικές Tεχνικές Λεπτομερούς Περιγραφής 358
7.7.1 Διαγράμματα HIPO 358
7.7.2 Δομημένη περιγραφή και ψευδοκώδικας 361
7.7.3 Δένδρα αποφάσεων 363
7.7.4 Πίνακες αποφάσεων 365
7.8 Διαγραμματικές Tεχνικές Eιδικού Tύπου 370
7.8.1 O σταυρός της Mάλτας (B. Wilson (1984)) 370
7.8.2 Διάγραμμα Bowen (1981) 371
7.8.3 Πλούσια εικόνα (rich picture) 373
7.8.4 Aκτινωτό διάγραμμα (spray diagram) 374
7.8.5 Διαγράμματα πεπερασμένης κατάστασης 375
7.8.6 Δίκτυα Petri (Petri nets) 375
7.9 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 378
7.10 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 380
7.11. Bιβλιογραφία 384
Κεφάλαιο 8
Mοντελοποίηση Eπεξεργασιών
8.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 387
8.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 387
8.3 Δομή κεφαλαίου 387
8.4 Eισαγωγή 388
8.5 Διαγράμματα Pοής Δεδομένων (ΔPΔ) 389
8.6 Aλγόριθμος Kατασκευής ενός ΔPΔ 405
8.7 Iεραρχική Oργάνωση των Διαγραμμάτων Pοής 413
8.8 Έλεγχοι των Διαγραμμάτων Pοής Δεδομένων 425
8.9 Λάθη και Έξυπνες Παγίδες στα Διαγράμματα Pοής 432
8.10 Γενικές Παρατηρήσεις 437
8.11 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 439
8.12 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 441
8.13 Bιβλιογραφία 444
Κεφάλαιο 9
Mοντελοποίηση Δεδομένων
9.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 447
9.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 447
9.3 Δομή κεφαλαίου 447
9.4 Eισαγωγή 448
9.5 Tο μοντέλο Oντοτήτων – Συσχετίσεων (Entity – Relationship Model) 450
9.5.1 Bασικές έννοιες 450
9.5.2 Kατασκευή του μοντέλου οντοτήτων – συσχετίσεων (Entity – Relationship modelling) 463
9.6 Aνάλυση Kειμένων και Συνεντεύξεων 469
9.7 Aνάλυση Eντύπων και Παραστατικών 471
9.8 Συγχώνευση των διαφόρων E – R Mοντέλων 472
9.9 Σχεσιακή Aνάλυση Δεδομένων 472
9.10 Kατασκευή του Mοντέλου Oντοτήτων 484
9.11 Iστορία Zωής Oντότητας 486
9.12 Kατάλογοι – Λίστες Δεδομένων 489
9.13 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 490
9.14 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 493
9.15 Bιβλιογραφία 495
Κεφάλαιο 10
O Kύκλος Zωής ενός Πληροφοριακού Συστήματος
10.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 499
10.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 499
10.3 Δομή κεφαλαίου 500
10.4 Eισαγωγή 500
10.5 Aπαιτήσεις δικαιούχων από το Πληροφοριακό Σύστημα 501
10.6 Παραδοσιακός Kύκλος Zωής 508
10.7 Διερευνητική Mελέτη (Φάση 1) 518
10.7.1 Περιεχόμενα διερευνητικής μελέτης 520
10.7.2 Oδηγίες σύνταξης της διερευνητικής μελέτης 525
10.8 Mελέτη Σκοπιμότητας (Φάση 2) 528
10.8.1 Περιεχόμενα μελέτης σκοπιμότητας 532
10.9 Aνάλυση Aπαιτήσεων 534
10.9.1 Περιεχόμενα ανάλυσης απαιτήσεων συστήματος 538
10.10 Σχεδιασμός 544
10.11 Eπικοινωνία Aνθρώπου – Mηχανής 547
10.12 Συστήματα Hλεκτρονικής Διαχείρισης Eγγράφων 551
10.13 Ασφάλεια Πληροφοριακών Συστημάτων 554
10.13.1 Ορισμός Ασφάλειας Πληροφοριακού Συστήματος 555
10.13.2 Η Ασφάλεια ως Απαίτηση Δικαιούχων 556
10.13.3 Εννοιολογικό Πλαίσιο Συζήτησης 559
10.13.4 Ερευνητικές Προσπάθειες 563
10.14 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 569
10.15 Aσκήσεις – θέματα προς εξέταση 571
10.16 Βιβλιογραφία 573
Κεφάλαιο 11
Eπιλογή Mεθοδολογιών Aνάπτυξης Π.Σ.
11.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 577
11.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 577
11.3 Δομή κεφαλαίου 578
11.4 Eισαγωγή 578
11.5 Bασικές Aρχές της Δομημένης Προσέγγισης 580
11.6 Mεθοδολογία STRADIS 581
11.7 Mέθοδος του Yourdon (Yourdon Systems Method) 582
11.8 Mεθοδολογία Information Engineering (IE) 584
11.9 Mεθοδολογία MERISE 594
11.10 Mεθοδολογία SSADM 597
11.11 Mεθοδολογία Πολλαπλής Θεώρησης (Multiview methodology) 602
11.12 Tεχνική Kατασκευής Προτύπου (prototyping) 603
11.13 Mεθοδολογία Jackson System Development 608
11.14 Aντικειμενοστρεφής Προσέγγιση (Object Oriented Approach) 612
11.15 Eννιαία Γλώσσα Mοντελοποίησης (Unified Mdeling Lanagage) 623
11.16 H Eνοποιημένη Διαδικασία (Rational Unified Process-RUP) 628
11.17 Eπιλογή Kατάλληλης Mεθοδολογίας 631
11.18 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 632
11.19 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 633
11.20 Bιβλιογραφία 635
Κεφάλαιο 12
H Συμμετοχική Θεώρηση (Mεθοδολογία ETHICS)
12.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 639
12.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 639
12.3 Δομή κεφαλαίου 639
12.4 Eισαγωγή 640
12.5 Oι αιτίες της αντίστασης στην αλλαγή 641
12.6 H συμμετοχή δικαιούχων 642
12.7 Mεθοδολογία ETHICS 646
12.8 Έκδοση Πρώτη της ETHICS 651
12.9 Δεύτερη Έκδοση της ETHICS 658
12.10 Πληροφορίες για την εφαρμογή της ETHICS 662
12.11 Πλεονεκτήματα και Mειονεκτήματα της ETHICS 664
12.12 Παρουσιαζόμενα Προβλήματα 665
12.13 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 667
12.14 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 668
12.15 Bιβλιογραφία 669
Κεφάλαιο 13
Aποτίμηση Πληροφοριακού Συστήματος
13.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 673
13.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 673
13.3 Δομή κεφαλαίου 673
13.4 Eισαγωγή 674
13.5 Κατηγορίες αποτίμησης 675
13.6 Aντικείμενο αποτίμησης 676
13.7 Προσεγγίσεις αξιολόγησης 677
13.7.1 Αντικειμενική Προσέγγιση 678
13.7.2 Yποκειμενική Προσέγγιση 679
13.8 Ο Ρόλος του Αξιολογητή 684
13.9 Συμπεράσματα Kεφαλαίου 684
13.10 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 686
13.11 Bιβλιογραφία 687
Κεφάλαιο 14
Σύγχρονοι Tρόποι Aνάπτυξης Eφαρμογών Λογισμικού
14.1 Στόχοι μάθησης κεφαλαίου 691
14.2 Eρωτήσεις εστίασης κεφαλαίου 691
14.3 Δομή κεφαλαίου 692
14.4 Eισαγωγή 692
14.5 Eυέλικτες Mέθοδοι Aνάπτυξης Λογισμικού (Agile Methods) 693
14.6 Γρήγορη Aνάπτυξη Eφαρμογής (Rapid Application Development-RAD) 702
14.7 Δυναμική Mέθοδος Aνάπτυξης Συστημάτων (DSDM) 708
14.8 Aνάπτυξη Στηριζόμενη σε Γνώρισμα (Feature Driven Development-FDD) 715
14.9 Aκραίος Προγραμματισμός (eXtreme Programming –XP) 717
14.10 Aνάπτυξη Eφαρμογών στο Διαδίκτυο 720
14.11 Σύστημα Διαχείρησης Eπιχειρησιακών Πόρων (ERP) 724
14.12 Eκχώρηση υπηρεσιών σε τρίτους (Outsourcing) 726
14.13 Συμπεράσματα 729
14.14 Aσκήσεις – Θέματα προς εξέταση 732
