Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων
Ανδρέας Νικολάου
Α΄ Έκδοση
Εκδότης: Μπένου Ε.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 218
Κωδικός ISBN: 960-359-060-6
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 2449
Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό μέσο για την αξιολόγηση των σύγχρονων οικονομικών οργανισμών από ένα εξωτερικό αναλυτή. Ο τίτλος του παρόντος συγγράμματος, "Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων", έχει επιλεγεί όχι γιατί αποτελεί ακριβή μετάφραση στην ελληνική γλώσσα του αγγλικού όρου "Financial Statement Analysis", αλλά γιατί αντιπροσωπεύει την πλατύτητα ή ευρύτητα του έργου της (χρηματοοικονομικής) αξιολόγησης ενός οικονομικού οργανισμού η οποία δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στην χρηματοοικονομική ανάλυση των στοιχείων τα οποία παρουσιάζονται στις παραδοσιακές λογιστικές καταστάσεις. Στο όλο σύγγραμμα γίνεται μια προσπάθεια να δειχθεί η σημασία της ολοκληρωμένης χρηματοοικονομικής αξιολόγησης ενός οικονομικού οργανισμού, μέσα από την αξιολόγηση της αποδοτικότητας του οικονομικού κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται μια επιχείρηση και της ανταγωνιστικής στρατηγικής του οργανισμού, την αξιολόγηση της ποιότητας των λογιστικών πληροφοριών οι οποίες παρουσιάζονται στις λογιστικές καταστάσεις, την αξιολόγηση της οικονομικής αξίας του οργανισμού η οποία πληροφορεί τον αναλυτή σχετικά με μελλοντικές προοπτικές, όπως και μέσα από την παραδοσιακή διαδικασία της χρηματοοικονομικής ανάλυσης των λογιστικών καταστάσεων.
Η κατοχή λογιστικών γνώσεων από τον σύγχρονο χρηματοοικονομικό αναλυτή, επομένως, χωρίς την επαρκή ολοκλήρωση και διασύνδεση των γνώσεων αυτών με άλλες γνώσεις οικονομικών, επιχειρηματικής στρατηγικής, και χρηματοοικονομικής διοίκησης, φαίνεται ότι τείνει να αποτελεί μια αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη για αποτελεσματική αξιολόγηση ενός οικονομικού οργανισμού. Επιπλέον, οι γνώσεις αυτές, θα πρέπει να είναι αρκετά εκβαθυμένες έτσι ώστε να μην είναι μόνο χρήσιμες σε απλές εφαρμογές, αλλά ο αναλυτής θα πρέπει να είναι ικανός να αναγνωρίζει και αναλύει σημαντικές συσχετίσεις οι οποίες δεν είναι εμφανείς και να τις αξιολογεί τόσο από την ποιοτική τους όσο και από την ποσοτική τους σκοπό. Σύμφωνα με την ταξινόμηση του Bloom, ενός μεγάλου ερευνητή στο χώρο της παιδαγωγικής, η επίτευξη του πιο πάνω στόχου καταδεικνύει και το φθάσιμο του τελικού σταδίου στην εκπαιδευτική διαδικασία ενός ατόμου, δηλαδή, τεκμηριώνει την κατοχή γνώσης, ικανότητα στην εφαρμογή της, και επιδεξιότατα για την παραπέρα ανάπτυξή της. Αυτός ήταν και ο απώτερος στόχος στην προσπάθεια για την ετοιμασία του συγγράμματος αυτού. Σε επόμενη έκδοση του συγγράμματος, θα γίνει μια μεγαλύτερη προσπάθεια για την περαιτέρω ολοκλήρωση των θεμάτων της ανάλυσης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, όπως και για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων από σύγχρονες έρευνες στη λογιστική, χρηματοοικονομική, και στρατηγική ανάλυση.
Η προσπάθεια αυτή οπωσδήποτε δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς την αφανή συνδρομή της οικογένειάς μου. Στη σύζυγό μου Μαργαρίτα, και στα παιδιά μου Χριστίνα και Χάρη, οπωσδήποτε οφείλω πολλά, όχι μόνο για τις πολλές ώρες που έχω πάρει από αυτούς για να μπορέσω να ολοκληρώσω αυτό το έργο, αλλά και για την απαραίτητη ηρεμία που μου έχουν προσφέρει για να μπορέσω να αξιοποιήσω παραγωγικά εκείνες τις ώρες.
Ανδρέας I. Νικολάου
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Εισαγωγή στη Δομή και Αντικειμενικούς Σκοπούς του Συγγράμματος 18
1.1 Εισαγωγή και Περιγραφή Συγγράμματος 19
1.2 Κριτική Αξιολόγηση της Αποδοτικότητας ενός Οικονομικού Κλάδου και Ανταγωνιστικής Στρατηγικής του Οργανισμού 21
1.3 Κριτική Αξιολόγηση των Παραγόντων οι οποίοι Συνεισφέρουν στην Ποιότητα των Λογιστικών Πληροφοριών στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 23
1.4 Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων 23
1.5 Μοντέλα για Εκτίμηση της «Αξίας» ενός Οικονομικού Οργανισμού 24
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Κριτική Αξιολόγηση της Αποδοτικότητας ενός Οικονομικού Κλάδου και Ανταγωνιστικής Στρατηγικής του Οργανισμού 28
2.1 Εισαγωγή 28
2.2 Αποδοτικότητα και Ανταγωνιστική Στρατηγική στον Κλάδο 29
2.3 Δυνάμεις οι οποίες Επηρεάζουν το Βαθμό Πραγματικού και Δυνατού Ανταγωνισμού σε έναν Επιχειρηματικό Κλάδο 30
2.3.1 Άμιλλα Μεταξύ Υφισταμένων Επιχειρήσεων στον Κλάδο 30
2.3.2 Απειλή για Εισδοχή Νέων Επιχειρήσεων στον Κλάδο 32
2.3.3 Απειλή Ανταγωνισμού και Υποκατάστατα Προϊόντα 33
2.4 Δυνάμεις οι οποίες Επηρεάζουν το Βαθμό Ανταγωνιστικής Ισχύος (Bargaining Power) στις Αγορές (Input and Output Markets) 34
2.4.1 Ανταγωνιστική Ισχύς και Αγοραστών (Αγορές Εκροών) 34
2.4.2 Ανταγωνιστική Ισχύς των Προμηθευτών (Αγορές Εισροών) 35
2.5 Στρατηγική Ανταγωνισμού 36
2.5.1 Στρατηγική Πρωτοπορίας Κόστους 37
2.5.2 Στρατηγική Διαφοροποίησης 38
2.5.3 Εστιασμένη Στρατηγική 38
2.5.4 Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα 39
2.6 Μελέτη Περιπτώσεως (Case Study): Αξιολόγηση Στρατηγικής Κλάδου Πληροφορικής (Εταιριών Κατασκευής Προσωπικών Υπολογιστών) 41
2.6.1 Κλάδος Πληροφορικής: Χαρακτηριστικά Ανταγωνισμού μεταξύ Υφιστάμενων Επιχειρήσεων 41
2.6.2 Κλάδος Πληροφορικής: Χαρακτηριστικά Ανταγωνισμού για Εισδοχή Νέων Επιχειρήσεων 41
2.6.3 Κλάδος Πληροφορικής: Χαρακτηριστικά Ανταγωνισμού όσον Αφορά Υποκατάστατα
Προϊόντα 42
2.6.4 Κλάδος Πληροφορικής: Ισχύς Αγοραστών 42
2.6.5 Κλάδος Πληροφορικής: Ισχύς Προμηθευτών 43
2.6.6 Συμπεράσματα 43
2.6.7 Επιλογή Στρατηγικής Ανταγωνισμού 44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Κριτική Αξιολόγηση των Παραγόντων οι οποίοι Συνεισφέρουν στην Ποιότητα των Λογιστικών Πληροφοριών στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις 50
3.1 Εισαγωγικές Έννοιες 50
3.1.1 Εισαγωγή στους Στόχους και Μέσα Δράσης των Οικονομικών Μονάδων 50
3.1.2 Λογιστική Διαδικασία Παροχής Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών
3.1.3 Διαδικασίες για Επεξεργασία Συναλλαγών (Transaction Processing)
3.1.4 Παροχή Πληροφοριών για Λήψη Αποφάσεων
3.1.5 Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Πληροφοριών τα οποία Καθορίζουν τη Χρησιμότητα των Αναφορών
3.2 Παράγοντες οι οποίοι Επηρεάζουν την Ποιότητα των Λογιστικών Πληροφοριών στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις
3.2.1 Σημαντικά Στοιχεία Αξιολόγησης της Ποιότητας των Πληροφοριών στις Λογιστικές Καταστάσεις
3.3 Οικονομικές Καταστάσεις, Έκθεση Ορκωτών Ελεγκτών και Προσάρτημα από την Ετήσια Εκθεση της Ανωνύμου Γενικής Εταιρίας Τσιμέντων «ΗΡΑΚΛΗΣ» (ΑΓΈΤ) για τη Χρήση 1997
3.4 Οικονομικές Καταστάσεις και Έκθεση Ορκωτών Ελεγκτών από την Ετήσια Έκθεση της Ανωνύμου Εταιρίας Τσιμέντων «ΉΤΑΝ» για τη Χρήση 1997
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Χρηματοοικονομική Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων
4.1 Εισαγωγή
4.2 Σχέση μεταξύ Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης και Λογιστικών Καταστάσεων
4.3 Συγκριτικές Λογιστικές Καταστάσεις (Comparative Financial Statements)
4.3.1 Αξιολόγηση και Ερμηνεία Συγκριτικών Λογιστικών Καταστάσεων
4.4 Ανάλυση Καταστάσεων Κοινού Μεγέθους (Common-Size Financial Statements)
4.5 Χρηματοοικονομική Ανάλυση με τη Χρήση Αριθμοδεικτών
4.5.1 Ταξινόμηση Χρηματοοικονομικών Αριθμοδεικτών
4.6 Αριθμοδείκτες Βραχυπρόθεσμης Ρευστότητας (Short-Term Liquidity Financial Ratios)
4.6.1 Αριθμοδείκτης Κεφαλαίου Κίνησης (Current Ratio)
4.6.2 Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας (Quick Ratio) 121
4.6.3 Αριθμοδείκτης Χρηματικών Διαθεσίμων (Acid-Test Ratio) 123
4.6.4 Αριθμοδείκτης Αμυντικού Χρονικού Διαστήματος (Defensive-Interval Ratio) 124
4.7 Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας (Activity Ratios) 127
4.7.1 Ταχύτητα Κυκλοφορίας Λογαριασμών Εισπρακτέων (Accounts Receivable Turnover) 129
4.7.2 Ταχύτητα Κυκλοφορίας Αποθεμάτων (Inventory Turns) 133
4.7.3 Ταχύτητα Κυκλοφορίας Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων (Accounts Payable Turnover) 134
4.7.4 Αποδοπκότητα Διοίκησης Κεφαλαίου Κίνησης 136
4.7.5 Ταχύτητα Κυκλοφορίας Παγίων Στοιχείων Ενεργητικού (Fixed Assets Turnover) 139
4.8 Αριθμοδείκτες Λειτουργικής Αποδοτικότατος και Κερδοφορίας (Operating Efficiency and Profitability Ratios) 140
4.8.1 Όριο ή Περιθώριο Κέρδους (Profit Margin) 141
4.8.2 Ταχύτητα Κυκλοφορίας Συνολικού Ενεργητικού (Total Asset Turnover) 142
4.8.3 Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Ενεργητικού (Return on Total Assets) 142
4.8.4 Αριθμοδείκτης Αποδοτικότητας Κεφαλαίων (Συνόλου Ιδίων και Δανειακών Κεφαλαίων) (Return on Capital) 144
4.8.5 Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (Return on Total Shareholders’ Equity) 145
4.8.6 Αριθμοδείκτης Τιμής Μετοχής προς Κέρδη Χρήσης ή Πολλαπλασιαστής Κερδών (Price to Earnigs Ratio) 148
4.8.7 Αιιόδοση μερισμάτων (Dividend Vield) 149
4.8.8 Σχέση μεταξύ Χρηματιστηριακής Απόδοσης και Λειτουργικής Αποδοτικότητας – Αγοραία προς Λογιστική Αξία Μετοχής (Market to Book Value) 150
4.9 Αριθμοδείκτες Μακροπρόθεσμης Κεφαλαιουχικής Διάρθρωσης και Κινδύνου (Long-term Risk and Capital Structure) 150
4.9.1 Δανειακός Αριθμοδείκτης (Debt Ratio) 151
4.9.2 Αριθμοδείκτης Ιδίων Κεφαλαίων (Equity Ratio) 151
4.9.3 Ξένος προς ίδιο Κεφάλαιο – Αριθμοδείκτης Χρηματοοικονομικής Μόχλευσης (Debt to Equity – Financial Leverage) 152
4.9.4 Αριθμοδείκτης Κάλυψης Τόκων (Times Fixed Interest Charges Earned) 154
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Λήψη Χρηματοοικονομικών Αποφάσεων με Χρήση της Κατάστασης Ταμειακών Ροών (Cash Flow Statement) 156
5.1 Εισαγωγή στην Κατάσταση Ταμειακών Ροών 156
5.1.1 Σημασία Πληροφοριών Σχετικά με τις Ταμειακές Ροές ενός Οικονομικού Οργανισμού 158
5.1.2 Εναλλακτικές Μορφές Κατάστασης Ταμειακών Ροών 158
5.1.3 Μετρητά και Στοιχεία Εξομοιωμένα σε Μετρητά 161
5.1.4 Ταξινόμηση Ταμειακών Ροών 162
5.2 Ετοιμασία Κατάστασης Ταμειακών Ροών 164
5.2.1 Παράδειγμα για Ετοιμασία της Κατάστασης Ταμειακών Ροών με τον Αμεσο Τρόπο 166
5.2.2 Ετοιμασία της Κατάστασης Ταμειακών Ροών με τον Έμμεσο Τρόπο 168
5.2.3 Γενικά Συμπεράσματα σε Σχέση με τη Χρησιμότητα της Κατάστασης Ταμειακών Ροών 175
5.3 Ιδιαίτερη Σημασία και Αξιολόγηση των Λειτουργικών Ταμειακών Ροών 177
5.3.1 Παράδειγμα Εταιρίας με Θετικό Αποτέλεσμα αλλά με Αρνητικές Λειτουργικές Ταμειακές Ροές 178
5.3.2 Συγκριτική Ανάλυση Λειτουργικών Ταμειακών Ροών 180
5.4 Ανάλυση «Ελευθέρων Ταμειακών Ροών» (Free Cash Flow Analysis) 183
5.4.1 Ορισμός Ελευθέρων Ταμειακών Ροών 183
5.4.2 Ανάλυση Συνολικών Ταμειακών Ροών για τον Υπολογισμό των Ελευθέρων Ταμειακών Ροών 183
5.5 Χρηματοοικονομικοί Αριθμοδείκτες Βασισμένοι σε Ταμειακές Ροές 188
5.5.1 Αριθμοδείκτης Ρευστότητας Βασισμένος σε Ταμειακές Ροές (Cash Flow lLquidity Ratio) 188
5.5.2 Ταμειακή Κάλυψη Επενδυτικών Δραστηριοτήτων 189
5.5.3 Περιθώριο Ταμειακών Ροών (Cash Flow Margin) 189
5.5.4 Ταμειακή Απόδοση Συνόλου Ενεργητικού (Cash Return on Assets) 190
5.5.5 Λειτουργική Αποδοτικότητα σε Σχέση με Ταμειακές Ροές (Operating Cash Flow Efficiency) 190
5.6 Άσκηση Ετοιμασίας Κατάστασης Ταμειακών Ροών 192
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Χρήση Μοντέλων «Αξίας» στην Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων 196
6.1 Εισαγωγή 196
6.2 Γενικευμένες Μορφές Μοντέλων Αξίας για την Εκτίμηση της Καθαρής Θέσης ενός Οικονομικού Οργανισμού (Generalized Equity Valuation Models) 197
6.3 Μοντέλα Βασισμένα στη Λογιστική Αξία (Accounting-based Equity Valuation Models), με Συνδυασμό της Εσωτερικής Λογιστικής Αξίας (Book Value) με το Ποσό των Κερδών πέραν από τα Αναμενόμενα (Abnormal Earnings) 200
6.4 Μοντέλα Αξίας Βασισμένα σε Πολλαπλασιαστές Κερδών (Αναμενόμενη Τιμή του Λόγου Χρηματιστηριακής Αξίας ανά Μετοχή με τα Κέρδη ανά Μετοχή – Price to Earnings Ratio) και στο Λόγο Αγοραίας προς τη Λογιστική Αξία της Επιχείρησης (Price to Book Ratio) 205
6.4.1 Λόγος Χρηματιστηριακής Τιμής προς τα Κέρδη ανά Μετοχή (Price to Earnings Ratio) 205
6.4.2 Λόγος Αγοραίας Αξίας προς τη Λογιστική Αξία μιας Επιχείρησης (Price to Book Ratio) 210
6.5 Μοντέλα Παρούσας Αξίας Μελλοντικών Ταμειακών Ροών (Discounted Cash Flows) 211
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ (Ελληνική και Ξενόγλωσση) 215
