Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική:
Θεωρητικά & Πρακτικά Θέματα (Τόμος Α΄)

Αντώνης Παπάς

 

Α΄ Έκδοση

 

Εκδότης: Μπένου Γ.
Μορφή: Μαλακό εξώφυλλο
Αριθμός σελίδων: 328
Κωδικός ISBN: 960-824-946-5
Διαστάσεις: 17 × 24 εκ.
Κωδ. Εύδοξος: 112694693

Category:

Το παρόν σύγγραμμα απευθύνεται κυρίως σε προπτυχιακούς φοιτητές οικονομικών πανεπιστημιακών Σχολών. Αποσκοπεί δε, στη γενικότερη εξοικείωση όσων έχουν ελάχιστες ή καθόλου γνώσεις Λογιστικής με τα βασικά θεωρητικά και πρακτικά θέματά της.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιστήμη της πληροφορικής παρουσίασε τέτοια αλματώδη εξέλιξη, ώστε σήμερα να κυριαρχεί στον τομέα της οικονομικής πληροφόρησης. Το γεγονός αυτό επέδρασε καθοριστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης θεώρησης της Λογιστικής, ως ένα πληροφοριακό σύστημα. Σύμφωνα με αυτή, η Λογιστική συνδυάζει στοιχεία και διαδικασίες ροής πληροφοριών. Ειδικότερα, ασχολείται με το μετασχηματισμό των οικονομικών συναλλαγών σε λογιστικά δεδομένα, τη μετατροπή αυτών σε χρηματοοικονομικές πληροφορίες και τη διοχέτευσή τους σε όσους τις ζητούν.

Η συγγραφή του παρόντος βιβλίου διέπεται από τη νεότερη αυτή θεώρηση. Έτσι, η χρονική παράθεση των Κεφαλαίων του αντανακλά την ακολουθία της πραγματικής ροής των πληροφοριών, ενώ οι τίτλοι και το περιεχόμενό τους αποδίδουν τη δυναμική του πληροφοριακού συστήματος.

Αυτό το σύγγραμμα αποτελείται από δύο τόμους, οι οποίοι κυκλοφόρησαν με χρονική διαφορά ενός έτους. Ο πρώτος τόμος περιέχει 13 Κεφάλαια, τα οποία χωρίζονται σε 5 μέρη, ενώ ο δεύτερος, περιλαμβάνει 12 Κεφάλαια. Το πρώτο μέρος του παρόντος τόμου περιέχει το Κεφάλαιο 1, στο οποίο αναπτύσσεται η σχέση ζήτησης και προσφοράς χρηματοοικονομικών πληροφοριών και εξετάζεται ο ρόλος της Λογιστικής. Στα τρία Κεφάλαια του δεύτερου μέρους, παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο της Λογιστικής, γίνεται μία σύντομη ιστορική ανασκόπησή της και τέλος αναπτύσσονται οι έννοιες των βασικών λογιστικών όρων. Το τρίτο μέρος αποτελείται από οκτώ Κεφάλαια, όπου εξετάζονται τα στοιχεία και οι διαδικασίες παραγωγής και διοχέτευσης λογιστικών πληροφοριών και παράλληλα αναπτύσσονται τα σχετικά θεωρητικά θέματα. Στο τέταρτο μέρος υπάρχει μόνο το Κεφάλαιο 13, στο οποίο παρατίθενται τα πιο σημαντικά στοιχεία της Λογιστικής των

εμπορικών επιχειρήσεων. Το πέμπτο και τελευταίο μέρος περιέχει τα παραρτήματα του τόμου, την ελληνική και ξένη βιβλιογραφία και το αλφαβητικό ευρετήριο.

Στα παρατήματα του παρόντος τόμου παρουσιάζονται υποδείγματα των λογιστικών καταστάσεων σύμφωνα με όσα ορίζει το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο και το Διεθνές Λογιστικό Πρότυπο 1, καθώς επίσης οι λογιστικές καταστάσεις ορισμένων ελληνικών ανωνύμων εταιριών μαζί με τα σχετικά πιστοποιητικά των εξωτερικών ορκωτών ελεγκτών.

Ο δεύτερος τόμος αποτελεί βοήθημα των φοιτητών για την πληρέστερη κατανόηση των θεμάτων που πραγματεύονται στις σελίδες του πρώτου τόμου. Συγκεκριμένα, στα Κεφάλαιά του αναπτύσσονται υπό τη μορφή ερωτήσεων κρίσης και απαντήσεων τα βασικά σημεία των θεωρητικών θεμάτων της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής και σειρά ασκήσεων μαζί με τις λύσεις τους.

Οφείλονται ευχαριστίες στην κ. Ε. Κασοτάκη ( MSc in Banking and Finance) για τις εποικοδομητικές της παρατηρήσεις και στην κ. Σ. Βερροιοπούλου, επιστημονική συνεργάτιδα της ΑΣΟΕΕ, για τη βοήθεια και το ενδιαφέρον της.

Αντώνης Α. Παπάς

Περιεχόμενα

Πρόλογος 15
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ
1. Εισαγωγή 20
2. Η Έννοια της Λογιστικής 21
3. Οικονομικές Μονάδες 23
4. Χρήστες Λογιστικών Πληροφοριών 25
4.1. Στελέχη – Εργαζόμενοι 25
4.2. Φορείς 26
4.3. Πιστωτές 26
4.4. Κράτος 27
4.5. Πελάτες 27
5. Χρησιμότητα Λογιστικών Πληροφοριών 28
5.1. Κατανοητές 28
5.2. Σχετικές 28
5.3. Αξιόπιστες 29
5.4. Συγκρίσιμες 30
6. Το Λογιστικό Πληροφοριακό Σύστημα 30
6.1. Σύλληψη Λογιστικών Γεγονότων και Επεξεργασία Λογιστικών Δεδομένων 31
6.2. Καταχώρηση Πληροφοριών στο Ημερολόγιο 32
6.3. Ενημέρωση Λογαριασμών 32
6.4. Έλεγχος Πληρότητας Λογαριασμών 32
6.5. Έλεγχος Αξιοπιστίας Λογαριασμών – Προσαρμογή Λογαριασμών 32
6.6. Παροχή Λογιστικών Πληροφοριών 33
7. Περιοριστικοί Παράγοντες του Λογιστικού Πληροφοριακού Συστήματος 33
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΑΔΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ
1. Εισαγωγή 38
2. Υποθέσεις – Αρχές – Παραδοχές Λογιστικής 38
2.1. Υποθέσεις 38
2.1.1. Η Σταθερότητα της Αγοραστικής Δύναμης της Μονάδας Μέτρησης 39
2.1.2. Η Συνέχεια της Δραστηριότητας της Επιχείρησης 39
2.1.3. Η Αυτοτέλεια της Λογιστικής Οντότητας 39
2.1.4. Η Περιοδικότητα των Αποτελεσμάτων 39
2.2. Λογιστικές Αρχές 40
2.2.1. Η Αρχή της Αναγνώρισης των Εσόδων 40
2.2.2. Η Αρχή της Συσχέτισης Εσόδων και Εξόδων 41
2.2.3. Η Αρχή του Ιστορικού Κόστους 41
2.2.4. Η Αρχή της Αντικειμενικότητας 41
2.2.5. Η Αρχή της Συγκρισιμότητας 42
2.2.6. Η Αρχή της Αποκάλυψης 42
2.3. Παραδοχές 42
2.3.1. Σημαντικότητα των Πληροφοριών 43
2.3.2. Συντηρητικότητα 43
3. Κλάδοι της Λογιστικής 43
4. Ιστορική Εξέλιξη της Χρηματοοικονομικής Λογιστικής 45
5. Ρύθμιση Λογιστικής Πρακτικής 48
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ
1. Εισαγωγή 52
2. Λογιστική Χρήση 52
3. Λειτουργικό Κύκλωμα53
4. Ενεργητικό 54
4.1. Κυκλοφορούν Ενεργητικό 56
4.2. Μη Κυκλοφορούν Ενεργητικό 57
4.3. Ομαδοποίηση Στοιχείων Ενεργητικού 59
5. Παθητικό 59
5.1. Ιδία Κεφάλαια – Καθαρή Θέση 60
5.2. Ξένα Κεφάλαια – Υποχρεώσεις 61
5.2.1. Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις 62
5.2.2. Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις 63
5.3. Ομαδοποίηση Στοιχείων Παθητικού 64
6. Σχέση Ενεργητικού και Παθητικού 65
7. Ισολογισμός 66
7.1. Μορφές Ισολογισμού 66
7.2. Είδη Ισολογισμών 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
1. Εισαγωγή 72
2. Λογιστικά Γεγονότα 72
2.1. Διακρίσεις Λογιστικών Γεγονότων 73
2.2. Επιδράσεις Λογιστικών Γεγονότων 75
3. Έσοδο 76
3.1. Διακρίσεις Εσόδων 78
3.2. Χρόνος Αναγνώρισης Εσόδων 79
3.3. Σχέση Εσόδων και Εισπράξεων 82
4. Έξοδο 83
4.1. Διακρίσεις Εξόδων οα
4.2. Χρόνος Πραγματοποίησης Εξόδων 87
4.3. Σχέση Εξόδων και Πληρωμών 88
5. Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης 89
6. Αποτελέσματα Χρήσης 90
7. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης 90
8. Διαδοχικοί Ισολογισμοί και Αποτελέσματα Χρήσης 92
9. Κέρδη και Διατήρηση Κεφαλαίων 93
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ
ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
1. Εισαγωγή 100
2. Δικαιολογητικά Έγγραφα 100
2.1. Διακρίσεις Δικαιολογητικών Εγγράφων 100
2.2. Αποτύπωση Λογιστικών Γεγονότων σε Δικαιολογητικά Έγγραφα 101
2.3. Χρησιμότητα των Δικαιολογητικών Εγγράφων 102
3. Μετασχηματισμός Λογιστικών Δεδομένων σε Πληροφορίες 103
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
1. Εισαγωγή 106
2. Ορισμός και Είδη Ημερολογίου 106
3. Κλασσικό Ημερολόγιο 109
3.1. Χαρακτηριστικά Κλασσικού Ημερολογίου 109
3.2. Καταχώρηση Λογιστικών Γεγονότων στο Ημερολόγιο 109
4. Αναλυτικά Ημερολόγια 114
5. Σφάλματα Ημερολογίου 115
5.1. Είδη Σφαλμάτων 115
5.2. Εντοπισμός Σφαλμάτων 116
5.3. Διόρθωση Σφαλμάτων 117
5.3.1. Παράλειψη Καταχώρησης Ολόκληρου Λογιστικού Γεγονότος 117
5.3.2. Παράλειψη Καταχώρησης Μέρους Λογιστικού Γεγονότος 117
5.3.3. Καταχώρηση Λανθασμένων Λογαριασμών 118
5.3.4. Διπλή Καταχώρηση Γεγονότος 119
6. Χρησιμότητα και Περιορισμοί του Ημερολογίου 120
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΏΝ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΤΟΥΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥΣ
1. Εισαγωγή 122
2. Χαρακτηριστικά Λογαριασμών 122
3. Λειτουργία των Λογαριασμών 126
3.1. Άνοιγμα Λογαριασμών 126
3.2. Ενημέρωση Λογαριασμών 126
3.3. Κλείσιμο Λογαριασμών 128
4. Κατηγορίες Λογαριασμών 129
4.1. Λογαριασμοί Ισολογισμού και Αποτελεσμάτων 129
4.2. Λογαριασμοί Ουσίας και Τάξεως 180
4.3. Αμιγείς και Μικτοί Λογαριασμοί 131
4.4. Κύριοι και Αντίθετοι Λογαριασμοί 131
4.5. Μεταβατικοί και Μη Μεταβατικοί Λογαριασμοί 132
4.6. Γενικοί και Ειδικοί Λογαριασμοί 133
4.7. Απλοί και Περιληπτικοί Λογαριασμοί 133
4.8 Διαβαθμίσεις Περιληπτικών Λογαριασμών 133
5. Χρησιμότητα Λογαριασμών 134
6. Παράδειγμα Τήρησης Ημερολογίου και Ενημέρωσης Λογαριασμών 136
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Διάγραμμα Διάρθρωσης του Σχεδίου Λογαριασμών του Ελληνικού Γενικού Λογιστικού Σχεδίου 142
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8
ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΓΙΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΙΣΟΖΥΓΙΩΝ
1. Εισαγωγή 148
2. Είδη Σφαλμάτων 148
3. Σφάλματα Ποσών Λογαριασμών 149
3.1. Σφάλματα Ποσών Λογαριασμών Γενικού Καθολικού 149
3.1.1. Κατάρτιση Προσωρινού Ισοζυγίου 151
3.1.2. Εντοπισμός Σφαλμάτων Ποσών 151
3.2. Σφάλματα Ποσών Λογαριασμών Αναλυτικών Καθολικών 152
3.2.1. Κατάρτιση Προσωρινού Ισοζυγίου 153
3.2.2. Εντοπισμός Σφαλμάτων Ποσών 153
4. Σφάλματα Άλλων Στοιχείων Λογαριασμών 154
5. Διόρθωση Σφαλμάτων Λογαριασμών 155
6. Το Προσωρινό Ισοζύγιο ως Πηγή Πληροφόρησης 156
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9
ΑΠΟΓΡΑΦΗ – ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ – ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ
1. Εισαγωγή 158
2. Απογραφή 158
2.1. Διακρίσεις Απογραφής 159
2.2. Στάδια Απογραφής 159
2.2.1. Αναγνώριση 160
2.2.2. Μέτρηση 161
2.2.3. Αποτίμηση 162
2.2.4. Καταχώρηση Δεδομένων Απογραφής 163
3. Αποκλίσεις Υπολοίπων Λογαριασμών και Δεδομένων Απογραφής – Προσαρμογή Λογαριασμών 163
3.1. Σφάλματα Απογραφής 164
3.2. Λογιστικά Σφάλματα 164
3.3. Αδυναμία Έγκαιρης Ενημέρωσης Λογαριασμών 165
3.3.1. Ελλείμματα — Πλεονάσματα 165
3.3.2. Επισφαλείς Απαιτήσεις 166
3.3.3. Αναλώσεις Υλικών 167
3.3.4. Αποσβέσεις 168
3.3.5. Προπληρωμένα Έξοδα ή Έξοδα Επόμενων Χρήσεων 169
3.3.6. Προεισπραχθέντα Έσοδα ή Έσοδα Επόμενων Χρήσεων 170
3.3.7. Έσοδα Εισπρακτέα 171
3.3.8. Έξοδα Πληρωτέα 172
3.4. Ιδιαιτερότητες Κανόνων Αποτίμησης 174
4. Έλεγχος Ενημέρωσης Λογαριασμών 177
5. Παράδειγμα Εγγραφών Προσαρμογής και Κατάρτισης Προσαρμοσμένου Ισοζυγίου Λογαριασμών Γενικού Καθολικού 178
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
Κανόνες Αποτίμησης Στοιχείων Ισολογισμού 186
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’
Μέθοδοι Υπολογισμού του Εξόδου της Απόσβεσης 189
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ
1. Εισαγωγή 196
2. Προσδιορισμός Αποτελεσμάτων Χρήσης 196
2.1. Προσδιορισμός Αποτελέσματος Εκμετάλλευσης 197
2.2. Συγκέντρωση του Αποτελέσματος Εκμετάλλευσης και των Μη Λειτουργικών Αποτελεσμάτων 197
3. Ενημέρωση Λογαριασμών Καθαρής Θέσης 198
4. Έλεγχος της Ορθότητας Ενημέρωσης των Λογαριασμών 200
5. Παράδειγμα Προσδιορισμού Αποτελεσμάτων Χρήσης 201
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ
7.2. Αποδοτικότητα 220
8. Αδυναμίες των Λογιστικών Καταστάσεων 221
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
Υποδείγματα Λογιστικών Καταστάσεων του Γενικού Λογιστικού
Σχεδίου 225
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’
Υποδείγματα Λογιστικών Καταστάσεων του Διεθνούς
Λογιστικού Προτύπου 1 238
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ-
Φύλλο Επιμερισμού Εξόδων κατά Λειτουργία 242
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12
ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΚΑΙ ΑΝΟΙΓΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ
1. Εισαγωγή 246
2. Κλείσιμο Λογιστικών Βιβλίων 246
3. Άνοιγμα Λογιστικών Βιβλίων 247
4. Λογιστικά Σφάλματα Προηγούμενων Χρήσεων 250
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ
ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
5. Λογιστικές Καταστάσεις Εμπορικών Επιχειρήσεων 280
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
Το Σχέδιο Λογαριασμών του Γενικού Λογιστικού Σχεδίου 285
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’
Λογιστικές Καταστάσεις Ανωνύμων Εταιριών 301
Βιβλιογραφία 319
Αλφαβητικό Ευρετήριο 323
1. Εισαγωγή 206
2. Ισολογισμός 207
2.1. Χαρακτηριστικά του Ισολογισμού 207
2.2. Κατάρτιση του Ισολογισμού 208
3. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης 211
3.1. Χαρακτηριστικά της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης 211
3.2. Κατάρτιση της Κατάστασης Αποτελεσμάτων Χρήσης 212
3.2.1. Κατάταξη Εξόδων κατά Είδος 213
3.2.2. Κατάταξη Εξόδων κατά Λειτουργία 213
4. Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων 215
5. Προσάρτημα 216
6. Λογιστικές Καταστάσεις Σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π 217
6.1. Ισολογισμός 1 2 3 4 5 6 7
6.2. Κατάσταση Αποτελεσμάτων Χρήσης 218
6.3. Πίνακας Μεταβολών Ίδιων Κεφαλαίων 219
6.4. Προσάρτημα 219
7. Χρησιμότητα Λογιστικών Καταστάσεων 219
7.1. Ρευστότητα 220