Πίνακας Περιεχομένων 3
1. Η επιστήμη των Οικονομικών και η λειτουργία του Οικονομικού Συστήματος 21
1.1 Το Οικονομικό Πρόβλημα 21
1.2 Κόστος Ευκαιρίας ή Εναλλακτικό Κόστος 23
1.3 Το κόστος ευκαιρίας και η καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων 24
1.4 Ελεύθερα και Οικονομικά Αγαθά 34
1.5 Ο Σκοπός της Επιστήμης των Οικονομικών 34
1.6 Οι μέθοδοι και το αντικείμενο μελέτης των Οικονομικών 38
1.7 Οι κλάδοι της επιστήμης των Οικονομικών 44
1.8 Μέθοδοι κατανομής των πόρων 46
1.8.1 Η επίλυση του «Οικονομικού Προβλήματος» 46
1.8.2 Εναλλακτικά οικονομικά συστήματα 49
1.8.3 Η λειτουργία του οικονομικού συστήματος 53
2. Η διαμόρφωση των τιμών στην αγορά 59
2.1 Αξία και Τιμή 59
2.2 Τα είδη αγορών 60
2.2.1 Δημοπρασίες 60
2.2.2 Γενικές αγορές 61
2.2.3 Παγκόσμιες αγορές 62
2.2.4 Τέλειες και ατελείς αγορές 64
2.3 Η διαμόρφωση των τιμών 66
2.3.1 Η ζήτηση 66
2.3.2 Η προσφορά 71
2.3.3 Ο καθορισμός της τιμής 75
2.4 Οι αλλαγές στις συνθήκες της ζήτησης και της προσφοράς 77
2.5 Οι ελαστικότητες της ζήτησης 79
2.5.1 Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή 79
2.5.2 Η ελαστικότητα της ζήτησης ως προς το εισόδημα (εισοδηματική ελαστικότητα) 88
2.5.3 Η σταυροειδής ελαστικότητα 88
2.6 Η ελαστικότητα της προσφοράς 89
2.7 Παραδείγματα Ισορροπίας της αγοράς – ελαστικότητες 94
2.8 Συναρτήσεις Προσφοράς και Ζήτησης με περισσότερες από δύο μεταβλητές 102
2.8.1 Η περίπτωση των δύο και τριών αγαθών 103
2.8.2 Η περίπτωση των n αγαθών 105
2.9 Γ ενική ισορροπία των ανταγωνιστικών αγορών 108
2.9.1 Ορισμοί 108
2.9.2 Ευστάθεια της ισορροπίας 109
2.9.3 Η διαδικασία tatonnement 110
2.9.4 Είδη ισορροπίας 111
3. Η συμπεριφορά των καταναλωτών 115
3.1 Ο εισοδηματικός περιορισμός του καταναλωτή 115
3.2 Οι καταναλωτικές προτιμήσεις 118
3.2.1 Υποθέσεις 118
3.2.2 Η καμπύλη αδιαφορίας 119
3.2.3 Ιδιότητες των καμπυλών αδιαφορίας 124
3.3 Η ισορροπία του καταναλωτή 126
3.4 Αλλαγές του εισοδήματος 128
3.5 Αλλαγές της τιμής 132
3.5.1 Η καμπύλη τιμής-κατανάλωσης 132
3.5.2 Το εισοδηματικό αποτέλεσμα και το αποτέλεσμα υποκατάστασης 134
3.6 Η ατομική καμπύλη ζήτησης του καταναλωτή και η καμπύλη αγοραίας ζήτησης 139
3.7 Το πλεόνασμα του καταναλωτή 141
3.8 Εφαρμογές στην Ισορροπία του Καταναλωτή 142
3.9 Εφαρμογές στην κατασκευή της καμπύλης αγοραίας ζήτησης 150
3.10 Εφαρμογές στο πλεόνασμα του καταναλωτή 153
3.11 Εφαρμογές στο πλεόνασμα του παραγωγού 159
3.12 Η ισορροπία του καταναλωτή όταν υπάρχουν περισσότερα των δύο αγαθά 170
3.12.1 Το πρόβλημα αριστοποίησης του καταναλωτή 170
3.12.2 Η ισορροπία του καταναλωτή 171
3.13 Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα 172
3.13.1 Η συνάρτηση έμμεσης χρησιμότητας 172
3.13.2 Η εξίσωση του Slutsky 173
3.13.3 Η εξίσωση του Slutsky – Εισοδηματικό αποτέλεσμα και αποτέλεσμα υποκατάστασης σε κανονικά αγαθά 175
3.13.4 Η εξίσωση του Slutsky – Εισοδηματικό αποτέλεσμα και αποτέλεσμα υποκατάστασης σε κατώτερα Αγαθά 177
3.13.5 Η εξίσωση του Slutsky – Εισοδηματικό αποτέλεσμα και αποτέλεσμα υποκατάστασης σε Αγαθά Giffen 179
3.14 Το λήμμα του Shephard και η ταυτότητα του Roy στη θεωρία καταναλωτή 182
3.14.1 Το λήμμα του Shephard 182
3.14.2 Η ταυτότητα του Roy 183
3.15 Εξαγωγή των συναρτήσεων ζήτησης από τις συναρτήσεις χρησιμότητας 185
3.15.1 Η συνάρτηση χρησιμότητας τύπου Cobb-Douglas 185
3.15.2 Η συνάρτηση χρησιμότητας σταθερής ελαστικότητας υποκατάστασης (Constant Elasticity of Substitution – CES) 193
3.15.3 Συναρτήσεις ζήτησης γραμμικές στο εισόδημα (Linear Expenditure Demand Systems) 194
3.15.4 Συναρτήσεις ζήτησης τετραγωνικές στο εισόδημα (Demand Systems Quadratic in Expenditure) 199
3.15.5 Γενικευμένες λογαριθμικές και ανεξάρτητες ως προς τιμές συναρτήσεις ζήτησης (Price-Independent, Generalised Logarithmic- PIGLOG demand functions) 201
3.15.6 Ένα σχεδόν ιδανικό σύστημα ζήτησης (An Almost Ideal Demand System-AIDS) 203
4. Θεωρία παραγωγής 205
4.1 Ο ρόλος της επιχείρησης 205
4.1.1 Ορισμός της επιχείρησης 205
4.1.2 Οι συντελεστές παραγωγής 206
4.1.3 Οι στόχοι της επιχείρησης 207
4.2 Η νομική μορφή της επιχείρησης 208
4.2.1 Ατομική Επιχείρηση 208
4.2.2 Η ομόρρυθμη εταιρεία 209
4.2.3 Η ετερόρρυθμη εταιρεία 210
4.2.4 Η ανώνυμη εταιρεία 210
4.2.5 Η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης 213
4.3 Η Συνάρτηση Παραγωγής 213
4.4 Οι καμπύλες ισοπαραγωγής (ίσου προϊόντος) 215
4.4.1 Ιδιότητες των καμπυλών ισοπαραγωγής 216
4.4.2 Ειδικές περιπτώσεις καμπυλών ισοπαραγωγής 218
4.5 Αλλαγές στην κλίμακα παραγωγής – η παραγωγή στη βραχυχρόνια περίοδο 219
4.6 Αλλαγές στην κλίμακα παραγωγής – η παραγωγή στη μακροχρόνια περίοδο 223
4.7 Εφαρμογές στις συναρτήσεις παραγωγής 227
4.7.1 Η συνάρτηση παραγωγής τύπου Cobb-Douglas 229
4.7.2 Η περίπτωση a+b=1 230
4.7.3 Η περίπτωση a+b<1 231
4.7.4 Η περίπτωση a+b>1 233
4.8 Συναρτήσεις παραγωγής με μία μόνο εισροή – Οριακό Προϊόν (παραγωγή στη βραχυχρόνια περίοδο) 234
5. Θεωρία κόστους 239
5.1 Το κόστος στη βραχυχρόνια περίοδο 239
5.2 Το κόστος στη μακροχρόνια περίοδο 241
5.2.1 Εύρεση του άριστου σημείου παραγωγής 241
5.2.2 Οι καμπύλες κόστους στην μακροχρόνια περίοδο 243
5.3 Οικονομίες κλίμακας 248
5.3.1 Αίτια των οικονομιών κλίμακας 249
5.3.1.1 Ο καταμερισμός της εργασίας 249
5.3.1.2 Εσωτερικές οικονομίες κλίμακας 251
5.3.1.3 Εξωτερικές οικονομίες κλίμακας 257
5.4 Μεγιστοποίηση του κέρδους – Η Καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης 257
5.5 Η καμπύλη προσφοράς της αγοράς 260
5.6 Το πλεόνασμα του παραγωγού 261
5.7 Εύρεση άριστου σημείου στην παραγωγή – Παραδείγματα 262
5.8 Μεγιστοποίηση Κέρδους – Παραδείγματα 271
5.8.1 Φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας (α + β < 1) 273
5.8.2 Σταθερές αποδόσεις κλίμακας (α + β = 1) 273
5.8.3 Αύξουσες αποδόσεις κλίμακας (α + β> 1) 274
5.8.4 Το πρόβλημα της επιχείρησης που παράγει περισσότερα του ενός αγαθά 277
5.9 Οι συναρτήσεις εσόδων, εξόδων και κερδών – Παραδείγματα 279
5.9.1 Συνολικά Έσοδα 280
5.9.2 Γραμμική συνάρτηση ζήτησης 281
5.9.3 Συνολικά Έξοδα 282
5.10 Κατασκευή καμπύλης προσφοράς του κλάδου 301
5.11 Ελαχιστοποίηση του κόστους με πολλές εισροές 303
6. Μορφές Αγοράς 305
6.1 Τέλειος Ανταγωνισμός 306
6.1.1 Η ισορροπία της επιχείρησης στη βραχυχρόνια περίοδο 308
6.1.2 Η ισορροπία της επιχείρησης στη μακροχρόνια περίοδο 309
6.1.3 Η ισορροπία κλάδου στη βραχυχρόνια και στη μακροχρόνια περίοδο 310
6.1.4 Η ισορροπία κλάδου σε συνθήκες αλλαγής του κόστους παραγωγής 313
6.1.4.1 Η ισορροπία κλάδου σε συνθήκες αλλαγής του σταθερού κόστους παραγωγής 314
6.1.4.2 Η ισορροπία κλάδου σε συνθήκες αλλαγής του μεταβλητού κόστους παραγωγής 315
6.2 Μονοπώλιο (Monopoly) 316
6.2.1 Διαγραμματική παρουσίαση ισορροπίας μονοπωλιακής επιχείρησης 319
6.2.2 Ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή και ισορροπία μονοπωλίου 320
6.2.3 Διάκριση τιμών μεταξύ αγορών 322
6.2.4 Δυνατότητα πλήρους διάκρισης της τιμής 323
6.2.5 Φυσικό μονοπώλιο 324
6.2.6 Μονοπώλιο και πραγματική οικονομία 326
6.3 Σύγκριση μεταξύ τέλειου ανταγωνισμού και μονοπωλίου 331
6.4 Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός 333
6.5 Ολιγοπώλιο 335
6.5.1 Ολιγοπώλιο με σύμπραξη 335
6.5.2 Ολιγοπώλιο χωρίς σύμπραξη 337
6.5.3 Θεωρία παιγνίων 339
6.5.3.1 Πίνακας απόδοσης 339
6.5.3.2 Ισορροπία Nash 340
6.5.3.3 To ‘δίλλημα του φυλακισμένου’ 341
6.5.3.4 Σειριακά παίγνια 342
6.6 Δυοπώλιο 344
6.6.1 Το δυοπώλιο του Cournot 345
6.6.2 Το δυοπώλιο του Bertrand-Nash 352
6.6.3 Το δυοπώλιο του Edgeworth 357
6.6.4 Το δυοπώλιο του Stackelberg ή μοντέλο ηγέτη-ακόλουθου 360
6.7 Τιμολογιακή πολιτική στον πραγματικό κόσμο 366
6.8 Παραδείγματα Ισορροπίας της επιχείρησης σε τέλειο ανταγωνισμό και μονοπώλιο 367
6.9 Ισορροπία του μονοπωλητή – Παραδείγματα 374
6.9.1 Επιχείρηση που έχει μονοπώλιο σε δύο αγαθά 383
6.9.2 Πολιτική διακριτών τιμών μονοπωλητή που παράγει σε ένα εργοστάσιο και πουλά σε δύο αγορές 386
6.9.3 Παράδειγμα επιχείρησης που λειτουργεί ως φυσικό μονοπώλιο 392
6.10 Ισορροπία και μεγιστοποίηση κέρδους σε επιχείρηση που λειτουργεί σε ολιγοπωλιακή αγορά 395
6.11 Παραδείγματα ισορροπίας επιχείρησης που λειτουργεί σε δυοπώλιο 403
6.11.1 Ισορροπία σε επιχείρηση που λειτουργεί σε δυοπώλιο Cournot 403
6.11.2 Ισορροπία σε επιχείρηση που λειτουργεί σε δυοπώλιο Bertrand 410
6.11.3 Ισορροπία σε επιχείρηση που λειτουργεί σε δυοπώλιο Stackelberg 413
6.11.4 Παράδειγμα σύγκρισης δυοπωλίου Cournot και Stackelberg 416
6.12 Παράδειγμα σύμπραξης Cartel 422
7. Οι Αγορές Παραγωγικών Συντελεστών 425
7.1 Η ζήτηση των παραγωγικών συντελεστών 425
7.2 Η προσφορά εργασίας 427
7.3 Η προσφορά των υπόλοιπων παραγωγικών συντελεστών 436
7.4 Ισορροπία στην αγορά των παραγωγικών συντελεστών 437
7.5 Μονοψώνιο στην αγορά εργασίας 438
7.6 Παραδείγματα μονοψωνίου στην αγορά εργασίας 439
8. Οικονομική ευημερία και αποτυχία της αγοράς 447
8.1 Τα αίτια αποτυχίας της αγοράς 447
8.2 Αναποτελεσματικότητα 448
8.2.1 Ανεπαρκής έλεγχος 448
8.2.1.1 Ατελής δυνατότητα αποκλεισμού (imperfect excludability) 448
8.2.1.2 Αδυναμία μεταβίβασης (non-transferability) 449
8.2.2 Ύπαρξη κόστους για την απόκτηση πληροφοριών 449
8.2.3 Μη ύπαρξη συμφωνίας για την κατανομή των κερδών που προκύπτουν από τη συναλλαγή 450
8.3 Η λειτουργία μονοπωλίου 450
8.4 Εξωτερικότητες 451
8.4.1 Εξωτερικότητες στην κατανάλωση 454
8.4.2 Εξωτερικότητες στην παραγωγή 456
8.4.3 Μικτές Εξωτερικότητες 458
8.4.4 Πιγκουβιανός φόρος και θεώρημα Coase 461
8.4.5 Πιγκουβιανός φόρος και ελαστικότητα της ζήτησης 463
8.5 Κοινοί πόροι 474
8.6 Δημόσια αγαθά 475
9. Φορολογία και τιμές 477
9.1 Μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης σε τέλειο ανταγωνισμό 477
9.2 Ολική μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης στους καταναλωτές σε ανταγωνισμό 479
9.3 Μηδενική μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης στους καταναλωτές σε ανταγωνισμό 480
9.4 Μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης σε μονοπώλιο 482
9.5 Εφαρμογές Μετακύλισης φόρου 484
10. Γ ενική Ισορροπία και Οικονομική της Ευημερίας 499
10.1 Γ ενική ισορροπία στην κατανάλωση – το κουτί του Edgeworth 500
10.2 Γ ενική ισορροπία στην παραγωγή – το κουτί του Edgeworth 510
10.3 Παράδειγμα γενικής ισορροπίας στην κατανάλωση 517
Ευρετήριο Διαγραμμάτων
Σχήμα 1.1: Η καμπύλη των παραγωγικών δυνατοτήτων και το εναλλακτικό κόστος ή κόστος ευκαιρίας 24
Σχήμα 1.2: Εξήγηση οικονομικών εννοιών με την καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων 28
Σχήμα 1.3: Παράδειγμα καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων με σταθερό εναλλακτικό κόστος ή κόστος ευκαιρίας 30
Σχήμα 1.4: Παράδειγμα καμπύλης παραγωγικών δυνατοτήτων με αύξον εναλλακτικό κόστος ή κόστος ευκαιρίας 32
Σχήμα 1.5: Πραγματικές και χρηματικές ροές στο οικονομικό σύστημα της οικονομίας της αγοράς 55
Σχήμα 1.6: Πραγματικές και χρηματικές ροές στο οικονομικό σύστημα της κεντρικά διευθυνόμενης οικονομίας 56
Σχήμα 2.1: Η συνάρτηση της αγοραίας ζήτησης 68
Σχήμα 2.2: Αλλαγή της συνάρτησης της αγοραίας ζήτησης λόγω της αλλαγής των συνθηκών που την επηρεάζουν (εκτός της τιμής) 69
Σχήμα 2.3: Η συνάρτηση της αγοραίας προσφοράς 73
Σχήμα 2.4: Αλλαγή της συνάρτησης της αγοραίας προσφοράς λόγω της αλλαγής των παραγόντων που την επηρεάζουν (εκτός της τιμής) 74
Σχήμα 2.5: Προσδιορισμός της τιμής ισορροπίας 76
Σχήμα 2.6: Η αλλαγή στην τιμή από την αλλαγή στις συνθήκες της ζήτησης 77
Σχήμα 2.7: Πλήρως ανελαστική συνάρτηση ζήτησης 82
Σχήμα 2.8: Πλήρως ελαστική συνάρτηση ζήτησης 83
Σχήμα 2.9: Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή σε γραμμική συνάρτηση ζήτησης 85
Σχήμα 2.10: Πλήρως ελαστική συνάρτηση προσφοράς 90
Σχήμα 2.11: Πλήρως ανελαστική καμπύλη προσφοράς 91
Σχήμα 2.12: Εύρεση ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιμή με γραμμική συνάρτηση της ζήτησης 95
Σχήμα 2.13: Μετατόπιση καμπύλης ζήτησης από τη μείωση της τιμής συμπληρωματικού αγαθού 97
Σχήμα 2.14: Ισορροπία αγοράς και κατάσταση αγοράς με υπερβάλλουσα προσφορά 99
Σχήμα 2.15: Παράδειγμα εύρεσης ποσότητας και τιμής από την ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιμή με γραμμική συνάρτηση της ζήτησης 100
Σχήμα 2.16: Δεύτερο παράδειγμα εύρεσης ποσότητας και τιμής από την ελαστικότητας της ζήτησης ως προς την τιμή με γραμμική συνάρτηση της ζήτησης 102
Σχήμα 2.17: Ισορροπία της αγοράς 109
Σχήμα 2.18: Γενικά ευσταθής ισορροπία 110
Σχήμα 2.19: Τοπικά ευσταθής, γενικά ασταθής ισορροπία 111
Σχήμα 2.20: Γενικά ασταθής ισορροπία 112
Σχήμα 3.1: Ο εισοδηματικός περιορισμός του καταναλωτή 116
Σχήμα 3.2: Η καμπύλη αδιαφορίας 120
Σχήμα 3.3: Ο οριακός λόγος υποκατάστασης (MRS) 123
Σχήμα 3.4: Ο χάρτης των καμπυλών αδιαφορίας 125
Σχήμα 3.5: Καμπύλες αδιαφορίας και καταναλωτικές προτιμήσεις 126
Σχήμα 3.6: Η ισορροπία του καταναλωτή 126
Σχήμα 3.7: Σημεία ισορροπίας δύο καταναλωτών με ίδιους εισοδηματικούς περιορισμούς 128
Σχήμα 3.8: Επίδραση της αλλαγής του εισοδήματος στην κατανάλωση, κανονικό αγαθό 130
Σχήμα 3.9: Επίδραση της αλλαγής του εισοδήματος στην κατανάλωση, κατώτερο αγαθό 131
Σχήμα 3.10: Οι καμπύλη Engel για αγαθό πολυτελείας, κατώτερο και μοναδιαίας ελαστικότητας 132
Σχήμα 3.11: Επίδραση της αλλαγής της τιμής στην ποσότητα κατανάλωσης 133
Σχήμα 3.12: Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα, κανονικό αγαθό 135
Σχήμα 3.13: Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα, κατώτερο αγαθό 137
Σχήμα 3.14: Το αποτέλεσμα υποκατάστασης και το εισοδηματικό αποτέλεσμα, αγαθό Giffen 138
Σχήμα 3.15: Η ατομική καμπύλη ζήτησης του καταναλωτή 140
Σχήμα 3.16: Κατασκευή καμπύλης αγοραίας ζήτησης από τις ατομικές καμπύλες ζήτησης των καταναλωτών 141
Σχήμα 3.17: Το πλεόνασμα του καταναλωτή 142
Σχήμα 3.18: Παράδειγμα άριστου και μη άριστων καταναλωτικών συνδυασμών ενός καταναλωτή 146
Σχήμα 3.19: Παράδειγμα ισορροπίας αγοράς μήλων 149
Σχήμα 3.20: Παράδειγμα εύρεσης συνάρτησης αγοραίας ζήτησης από τις ατομικές συναρτήσεις ζήτησης των αγαθών 151
Σχήμα 3.21: Παράδειγμα υπολογισμού πλεονάσματος καταναλωτή με μη γραμμική καμπύλη ζήτησης Q (P) = (10/ P +1)-1 157
Σχήμα 3.22: Παράδειγμα υπολογισμού πλεονάσματος καταναλωτή με μη γραμμική καμπύλη ζήτησης Q(P)= ((50/(P+1))2 ) -2 158
Σχήμα 3.23: Παράδειγμα υπολογισμού πλεονάσματος παραγωγού 161
Σχήμα 3.24: Παράδειγμα πλεονάσματος καταναλωτή και παραγωγού 162
Σχήμα 3.25: Παράδειγμα ισορροπίας αγοράς σε συγκεκριμένο επίπεδο εισοδήματος των καταναλωτών 165
Σχήμα 3.26: Παράδειγμα υπολογισμού πλεονάσματος καταναλωτή και παραγωγού με γραμμικές συναρτήσεις προσφοράς και ζήτησης 165
Σχήμα 3.27: Παράδειγμα μετατόπισης της καμπύλης της ζήτησης από αλλαγή του εισοδήματος 167
Σχήμα 3.28: Η εξίσωση του Slutsky σε κανονικά αγαθά 176
Σχήμα 3.29: Η εξίσωση του Slutsky σε κατώτερα αγαθά 178
Σχήμα 3.30: Η εξίσωση του Slutsky σε αγαθά Giffen 181
Σχήμα 4.1: Η Καμπύλη Ισοπαραγωγής (ίσου προϊόντος) 215
Σχήμα 4.2: Ο Οριακός Λόγος Τεχνικής Υποκατάστασης 217
Σχήμα 4.3: Καμπύλες ισοπαραγωγής με πλήρη υποκαταστασιμότητα στους συντελεστές παραγωγής 218
Σχήμα 4.4: Καμπύλες ισοπαραγωγής με μηδενική υποκαταστασιμότητα στους συντελεστές παραγωγής 219
Σχήμα 4.5: Παραγωγή στη βραχυχρόνια περίοδο – σχέση μεταξύ οριακού και μέσου προϊόντος 220
Σχήμα 4.6: Παραγωγή στη μακροχρόνια περίοδο – αποδόσεις κλίμακας 223
Σχήμα 4.7: Αύξουσες αποδόσεις κλίμακας 225
Σχήμα 4.8: Φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας 226
Σχήμα 4.9: Σταθερές αποδόσεις κλίμακας 226
Σχήμα 4.10: Μεταβλητές αποδόσεις κλίμακας 227
Σχήμα 4.11: Παράδειγμα συνάρτησης παραγωγής Q(K, L) = K½ L ½ με σταθερές αποδόσεις κλίμακας 231
Σχήμα 4.12: Παράδειγμα συνάρτησης παραγωγής Q(K, L) = K 1/3 L 1/3 με φθίνουσες αποδόσεις κλίμακας 232
Σχήμα 4.13: Παράδειγμα συνάρτησης παραγωγής Q(K,L) = 5KL με αύξουσες αποδόσεις κλίμακας 233
Σχήμα 4.14: Παράδειγμα παραγωγής στη βραχυχρόνια περίοδο με συνάρτηση
παραγωγής Q(L)=300√Q-4L 236
Σχήμα 4.15: Παράδειγμα αλλαγής του οριακού προϊόντος της εργασίας 237
Σχήμα 5.1: Το κόστος στη βραχυχρόνια περίοδο 240
Σχήμα 5.2: Διαγραμματική παρουσίαση άριστης λύσης 242
Σχήμα 5.3: Αλλαγή του επιπέδου παραγωγής της επιχείρησης στη βραχυχρόνια και μακροχρόνια περίοδο 244
Σχήμα 5.4: Η συνάρτηση μακροχρόνιου συνολικού κόστους 244
Σχήμα 5.5: Η συνάρτηση του μακροχρόνιου μέσου κόστους 245
Σχήμα 5.6: Μακροχρόνιο συνολικό, μέσο και οριακό κόστος 247
Σχήμα 5.7: Μεγιστοποίηση του κέρδους 259
Σχήμα 5.8: Η καμπύλη προσφοράς της αγοράς ή καμπύλη αγοραίας προσφοράς 260
Σχήμα 5.9: Το πλεόνασμα του παραγωγού 262
Σχήμα 5.10: Παράδειγμα εύρεσης άριστου σημείου στην παραγωγή μιας επιχείρησης 263
Σχήμα 5.11: Παράδειγμα συνολικών εσόδων επιχείρησης 281
Σχήμα 5.12: Παράδειγμα γραμμικής συνάρτησης συνολικού κόστους 283
Σχήμα 5.13: Παράδειγμα συνάρτησης μέσου κόστους από γραμμική συνάρτηση συνολικού κόστους 284
Σχήμα 5.14: Παράδειγμα εύρεσης νεκρού σημείου 286
Σχήμα 5.15: Παράδειγμα συνάρτησης κέρδους με γραμμικές συναρτήσεις συνολικών εσόδων και εξόδων 286
Σχήμα 5.16: Παράδειγμα μη γραμμικής συνάρτησης εσόδων 287
Σχήμα 5.17: Παράδειγμα εύρεσης νεκρού σημείου με μη γραμμική συνάρτηση συνολικών εσόδων 288
Σχήμα 5.18: Παράδειγμα μεγιστοποίησης κέρδους με μη γραμμική συνάρτηση 289
Σχήμα 5.19: Παράδειγμα συνάρτησης κέρδους επιχείρησης με συνάρτηση τύπου
Cobb-Douglas 291
Σχήμα 5.20: Παράδειγμα μεγιστοποίησης προϊόντος με περιορισμό 296
Σχήμα 5.21: Παράδειγμα εύρεσης συνάρτησης προσφοράς κλάδου από τις ατομικές συναρτήσεις προσφοράς των επιχειρήσεων 302
Σχήμα 6.1: Καμπύλη ζήτησης της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό 308
Σχήμα 6.2 Η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό στη βραχυχρόνια περίοδο 309
Σχήμα 6.3: Η ισορροπία της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό στη μακροχρόνια περίοδο 310
Σχήμα 6.4: Η ισορροπία κλάδου και επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό στη βραχυχρόνια και μακροχρόνια περίοδο 311
Σχήμα 6.5: Αύξηση της ζήτησης στον κλάδο και βραχυχρόνια ισορροπία στον κλάδο και την επιχείρηση 312
Σχήμα 6.6: Αύξηση της ζήτησης στον κλάδο και μακροχρόνια ισορροπία στον κλάδο και την επιχείρηση 313
Σχήμα 6.7: Αλλαγή του σταθερού κόστους παραγωγής και ισορροπία στον κλάδο στον τέλειο ανταγωνισμό 314
Σχήμα 6.8: Αλλαγή του μεταβλητού κόστους παραγωγής και ισορροπία του κλάδου στον τέλειο ανταγωνισμό 316
Σχήμα 6.9: Διαγραμματική παρουσίαση ισορροπίας μονοπωλιακής επιχείρησης 319
Σχήμα 6.10: Ελαστικότητα της ζήτησης ως προς την τιμή και ισορροπία μονοπωλίου 321
Σχήμα 6.11: Διάκριση τιμών μονοπωλητή μεταξύ αγορών 323
Σχήμα 6.12: Μονοπώλιο με δυνατότητα πλήρους διαφορισμού της τιμής 324
Σχήμα 6.13: Φυσικό μονοπώλιο σε συνθήκες φθίνοντος κόστους 325
Σχήμα 6.14: Στο μονοπώλιο δεν υπάρχει καμπύλη προσφοράς 329
Σχήμα 6.15: Σύγκριση τέλειου ανταγωνισμού με μονοπώλιο 331
Σχήμα 6.16: Ισορροπία στον Μονοπωλιακό Ανταγωνισμό στη βραχυχρόνια και στη μακροχρόνια περίοδο 334
Σχήμα 6.17: Σύμπραξη σε ολιγοπώλιο με τη δημιουργία cartel 336
Σχήμα 6.18: Ολιγοπώλιο χωρίς σύμπραξη 338
Σχήμα 6.19: Επίλυση σειριακού παιγνίου 343
Σχήμα 6.20: Δυοπώλιο του Cournot. Παραγωγή επιχείρησης 1 σε σχέση με το επίπεδο παραγωγής της επιχείρησης 2 346
Σχήμα 6.21: Καμπύλες αντίδρασης των επιχειρήσεων και ισορροπία στο δυοπώλιο του Cournot 347
Σχήμα 6.22: Ισορροπία στο δυοπώλιο του Cournot 352
Σχήμα 6.23: Καμπύλες αντίδρασης των επιχειρήσεων και ισορροπία στο δυοπώλιο του Bertrand 357
Σχήμα 6.24: Δυοπώλιο του Edgeworth 358
Σχήμα 6.25: Δυοπώλιο του Edgeworth και συνολική ζήτηση κλάδου 360
Σχήμα 6.26: Ισορροπία των επιχειρήσεων στο δυοπώλιο του Stackelberg 362
Σχήμα 6.27: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου με γραμμική συνάρτηση ζήτησης 370
Σχήμα 6.28: Παράδειγμα ισορροπίας επιχείρησης που λειτουργεί σε καθεστώς τέλειου ανταγωνισμού 372
Σχήμα 6.29: Παράδειγμα σύγκρισης πλεονάσματος καταναλωτή σε τέλειο ανταγωνισμό και μονοπώλιο 373
Σχήμα 6.30: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου 375
Σχήμα 6.31: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου, ποσότητα και τιμή που μεγιστοποιεί τα κέρδη 379
Σχήμα 6.32: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου, συνολικά κέρδη 380
Σχήμα 6.33: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου, πλεόνασμα καταναλωτή 381
Σχήμα 6.34: Παράδειγμα ισορροπίας μονοπωλίου, σύγκριση με ισορροπία σε τέλειο ανταγωνισμό 382
Σχήμα 6.35: Παράδειγμα επιχείρησης που λειτουργεί ως φυσικό μονοπώλιο 393
Σχήμα 6.36: Παράδειγμα ισορροπίας ολιγοπωλιακής επιχείρησης 396
Σχήμα 6.37: Παράδειγμα ισορροπίας ολιγοπωλιακής επιχείρησης με αλλαγή του οριακού της κόστους 400
Σχήμα 6.38: Παράδειγμα ισορροπίας ολιγοπωλιακής επιχείρησης με μείωση τιμής μετά από μείωση του οριακού της κόστους 402
Σχήμα 6.39: Παράδειγμα ισορροπίας δυοπωλίου Cournot 406
Σχήμα 6.40: Παράδειγμα ισορροπίας δυοπωλίου Bertrand 412
Σχήμα 6.41: Παράδειγμα ισορροπίας δυοπωλίου Stackelberg 416
Σχήμα 7.1: Συνάρτηση οριακού εσόδου προϊόντος του παραγωγικού συντελεστή Εργασία και καμπύλη ζήτησης του συντελεστή 426
Σχήμα 7.2: Εισοδηματικός περιορισμός εργαζόμενου μεταξύ εισοδήματος και ωρών ανάπαυσης 428
Σχήμα 7.3: Καμπύλες αδιαφορίας καταναλωτή μεταξύ εισοδήματος και ωρών ανάπαυσης 429
Σχήμα 7.4: Ισορροπία καταναλωτή μεταξύ εισοδήματος και ωρών ανάπαυσης 430
Σχήμα 7.5: Ατομική προσφορά εργασίας ενός καταναλωτή 431
Σχήμα 7.6: Συνολική προσφορά εργασίας 433
Σχήμα 7.7: Επίδραση της αύξησης αναλογικής φορολογίας εισοδήματος στην ατομική προσφορά εργασίας με το αποτέλεσμα υποκατάστασης να υπερισχύει του εισοδηματικού αποτελέσματος 434
Σχήμα 7.8: Επίδραση της αύξησης αναλογικής φορολογίας εισοδήματος στην ατομική προσφορά εργασίας με το εισοδηματικό αποτέλεσμα να υπερισχύει του αποτελέσματος υποκατάστασης 435
Σχήμα 7.9: Καμπύλη προσφοράς παραγωγικού συντελεστή σε αγορά τέλειου ανταγωνισμού στην επιχείρηση και συνολικά 437
Σχήμα 7.10: Μονοψώνιο στην αγορά εργασίας 439
Σχήμα 7.11: Παράδειγμα ισορροπίας στην αγορά εργασίας με μονοψώνιο σε αυτόν τον συντελεστή 444
Σχήμα 8.1: Η ισορροπία του μονοπωλίου δεν είναι κατάσταση άριστη κατά Pareto 451
Σχήμα 8.2: Εξωτερικότητες και άριστο κατά Pareto 453
Σχήμα 8.3: Επιδράσεις αρνητικής εξωτερικότητας στην κατανάλωση 454
Σχήμα 8.4: Επιδράσεις θετικής εξωτερικότητας στην κατανάλωση 455
Σχήμα 8.5: Επιδράσεις αρνητικής εξωτερικότητας στην παραγωγή 456
Σχήμα 8.6: Επιδράσεις θετικής εξωτερικότητας στην παραγωγή 457
Σχήμα 8.7: Επιδράσεις αρνητικής μικτής εξωτερικότητας από την κατανάλωση στην παραγωγή 458
Σχήμα 8.8: Επιδράσεις θετικής μικτής εξωτερικότητας από την κατανάλωση στην παραγωγή 459
Σχήμα 8.9: Επιδράσεις αρνητικής μικτής εξωτερικότητας από την παραγωγή στην κατανάλωση 460
Σχήμα 8.10: Επιδράσεις θετικής μικτής εξωτερικότητας από την παραγωγή στην κατανάλωση 461
Σχήμα 8.11: Πιγκουβιανός φόρος 462
Σχήμα 8.12: Ισορροπία ελεύθερης αγοράς πριν την επιβολή Πιγκουβιανού φόρου
463
Σχήμα 8.13: Επιβολή Πιγκουβιανού φόρου στην παραγωγή για την αντιμετώπιση της μικτής αρνητικής εξωτερικότητας 464
Σχήμα 8.14: Φορολογικά έσοδα από την επιβολή Πιγκουβιανού φόρου στην παραγωγή για την αντιμετώπιση της μικτής αρνητικής εξωτερικότητας και ελαστικότητα της ζήτησης 465
Σχήμα 8.15: Παράδειγμα επιβολής πιγκουβιανού φόρου σε αρνητική μικρή εξωτερικότητα από την παραγωγή στην κατανάλωση 469
Σχήμα 8.16: Ισορροπία στην αγορά αρωμάτων χωρίς παρέμβαση 471
Σχήμα 8.17: Η κοινωνικά επιθυμητή ποσότητα και τιμή στην αγορά αρωμάτων 472
Σχήμα 8.18: Πιγκουβιανή επιδότηση ανά μονάδα κιλού αρώματος και συνολικό ποσό που πρέπει να πληρωθεί από τους κατοίκους στη βιομηχανία αρωμάτων 473
Σχήμα 8.19: Ύπαρξη κοινών πόρων και μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας 474
Σχήμα 9.1: Μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης σε τέλειο ανταγωνισμό 478
Σχήμα 9.2: Ολική μετακύλιση φόρου με πλήρως ανελαστική καμπύλη ζήτησης 479
Σχήμα 9.3: Ολική μετακύλιση φόρου με πλήρως ελαστική καμπύλη προσφοράς 480
Σχήμα 9.4: Μηδενική μετακύλιση φόρου με πλήρως ελαστική καμπύλη ζήτησης 481
Σχήμα 9.5: Μηδενική μετακύλιση φόρου με πλήρως ανελαστική καμπύλη προσφοράς 482
Σχήμα 9.6: Μετακύλιση ειδικού φόρου κατανάλωσης σε μονοπώλιο 483
Σχήμα 9.7: Παράδειγμα αποτελέσματος επιβολής ειδικού φόρου κατανάλωσης ανά μονάδα προϊόντος στην τιμή και την ποσότητα ισορροπίας 484
Σχήμα 9.8: Παράδειγμα ολικής μετακύλισης φόρου με πλήρως ανελαστική ζήτηση 487
Σχήμα 9.9: Παράδειγμα ολικής μετακύλισης φόρου με πλήρως ελαστική προσφορά 489
Σχήμα 9.10: Παράδειγμα μηδενικής μετακύλισης φόρου κατανάλωσης με πλήρως ελαστική καμπύλη ζήτησης 490
Σχήμα 9.11: Παράδειγμα μηδενικής μετακύλισης φόρου κατανάλωσης με πλήρως ανελαστική καμπύλη προσφοράς 492
Σχήμα 9.12: Παράδειγμα μετακύλισης φόρου σε μονοπώλιο 494
Σχήμα 9.13: Παράδειγμα μη μετακύλισης φόρου σε μονοπώλιο 497
Σχήμα 10.1: Οι προτιμήσεις του καταναλωτή Α σε σχέση με τη συνολική ποσότητα που μπορεί να παραχθεί από τα δύο αγαθά 500
Σχήμα 10.2: Οι προτιμήσεις του καταναλωτή Β σε σχέση με τη συνολική ποσότητα που μπορεί να παραχθεί από τα δύο αγαθά 501
Σχήμα 10.3: Το διάγραμμα ‘κουτί’ ή κουτί του Edgeworth στην κατανάλωση 502
Σχήμα 10.4: Μη αποτελεσματική κατανομή στην κατανάλωση 503
Σχήμα 10.5: Αποτελεσματική κατανομή στην κατανάλωση 504
Σχήμα 10.6: Κατά Pareto αποτελεσματικές κατανομές στο κουτί του Edgeworth 505
Σχήμα 10.7: Η κατασκευή της Καμπύλης Συμφωνιών στην κατανάλωση 506
Σχήμα 10.8: Γενική ισορροπία στην κατανάλωση 507
Σχήμα 10.9: Το διάγραμμα ‘κουτί’ ή κουτί του Edgeworth στην παραγωγή 510
Σχήμα 10.10: Η κατασκευή της Καμπύλης Συμφωνιών στην παραγωγή 511
Σχήμα 10.11: Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων και άριστο κατά Pareto 513
Σχήμα 10.12: Προσδιορισμός ποσότητας παραγωγής από δύο αγαθά στην οικονομία 514
Σχήμα 10.13: Το διάγραμμα του Edgeworth και η ισορροπία στην αγορά 515
Σχήμα 10.14: Γενική ισορροπία στην κατανάλωση και παραγωγή 515
Σχήμα 10.15: Παράδειγμα κατασκευής καμπύλης συμφωνιών 518
Ευρετήριο Πινάκων
Πίνακας 2.1: Αλλαγή στη συνολική δαπάνη του καταναλωτή από αλλαγή της τιμής 84
Πίνακας 3.1: Το εισοδηματικό αποτέλεσμα αλλαγής της τιμής 134
Πίνακας 3.2: Επίδραση της αλλαγής της τιμής στην ποσότητα κατανάλωσης 138
Πίνακας 4.1: Πίνακας τιμών της Q(L)=300√Q-4L 235
Πίνακας 5.1: Πίνακας τιμών μέσου κόστους 283
Πίνακας 6.1: Πίνακας απόδοσης παιγνίου με κυρίαρχη στρατηγική 339
Πίνακας 6.2: Πίνακας απόδοσης με ισορροπία Nash 340
Πίνακας 6.3: Πίνακας απόδοσης χωρίς την ύπαρξη ισορροπίας Nash 341
Πίνακας 6.4: Ισορροπία Nash και αριστοποίηση κατά Pareto 341
Πίνακας 6.5: Πίνακας απόδοσης σειριακού παιγνίου 343
